Mondros Ateşkes Antlaşması (30 Ekim 1918)

Mondros Ateşkes Antlaşması (30 Ekim 1918)




Birinci Dünya Savaşı'nın Osmanlılar ve müttefiklerince kaybedilmesi üzerine, İtilaf Devletlerinin Osmanlılarla bir ateşkes anlaşması yapmaları beklenmekteydi Mustafa Kemal bunun bir an önce yapılması için İstanbul Hükümeti'ni uyarmıştı Fakat bu sırada Talat Paşa Hükümetten istifa etmişti Yerine Ahmed İzzet Paşa Sadrazam oldu Yeni sadrazam, Mustafa Kemal'in eski komutanlarındandı ve iyi niyetliydi


Başkan Wilson'a başvurularak ateşkes anlaşmasının yapılması istendiyse de İngilizler Osmanlı Hükümeti'ne Limni'nin Modros limanında bulunan Agamenon zırhlısına temsilcilerini göndermelerini ve bir anlaşma yapılacağını bildirdi
Mondros'ta yapılacak görüşmelere Damat Ferit Paşa gitmek istiyordu Bu konuda garip iddiaları vardı Ferit Paşa'nın O yıllarda İngiltere tahtında bulunan kralın babasının dostu olduğunu söylüyordu Padişahın kızkardeşi ile evlenmeden önce bir süre Osmanlı İmparatorluğu'nun Londra Elçiliği'nde sekreter olarak çalışmıştı


Bu yüzden eski kralla dostluğu bulunduğunu, şayet önerileri kabul edilmezse, bir zırhlı isteyerek İngiltere'ye gideceğini ve kralı "ben senin babanın dostuyum, istediklerimi kabul et" diye zorlayabileceğini ileri sürüyordu Bu kadar tutarsız iddialar ileri sürmesi ve padişahın da onun gönderilmesi eğiliminde olduğunun anlaşılması karşısında, Sadrazam Ahmet İzzet Paşa şiddetle karşı koyma zorunda kaldı ve Damat Ferit Paşa'nın gönderilmesine karar verilirse görevinden ayrılacağını bildirdi Padişah, ısrar edemedi ve Bahriye Nazırı Rauf Bey, Reşat Hikmet ve Sadullah Beyler temsilci olarak seçildiler
Vis Amiral Calthrope ile yapılan görüşmeler sonunda 30 Ekim 1918 tarihinde Mondros ateşkesi imzalandı


Bu ateşkeste özet olarak şu hükümler bulunuyordu: Çanakkale ile İstanbul boğazları açılacak ve buralardaki savunma tesisleri İtilaf Devletlerince işgal edilecekti Osmanlı Ordusu terhis edilecek, silah ve cephaneleri yabancılara verilecekti Donanma teslim edilecek ve belirlenen bir limanda demirli olarak tutulacaktı Toros tünelleri yabancı devletlerin işgaline terkedilecekti Telsiz-Telgraf, Osmanlıların kontrolünden çıkarılacaktı Aynı durum demiryolları için de geçerli idi Ateşkes anlaşmasının en önemli ve Osmanlılar için en tehlikeli olan yedinci maddesine göre ise, İtilaf Devletleri güvenliklerini tehdit eden bir durum ortaya çıktığı zaman stratejik bölgeleri işgal edebileceklerdi


Mondros Ateşkesi, Osmanlı İmparatorluğu'nun teslimi anlamını taşıyordu Sadrazam Ahmed İzzet Paşa da anlaşmanın şartlarını ağır buluyordu Tek tesellileri, Bulgaristan'a daha ağır şartların kabul ettirilmiş olmasıydı Mebusan Meclisi anlaşmayı hemen onayladı


2 Kasım 1918 tarihinde ateşkesin hükümleri Osmanlı Ordusu'na duyurulup buna uyulması bildirildi Anlaşmanın 19'uncu maddesine göre, Osmanlı İmparatorluğu'nda bulunan Alman ve Avusturyalılar bir ay içinde Osmanlı topraklarını terkedeceklerdi Buna uyan Liman von Sandres kumandayı Mustafa Kemal'e bırakarak ayrıldı