Bursa Yöresi Yemekleri ve Tarifleri

Çorbalar
Tarhana çorbası , sütlü oğmaç çorbası, yeşil mercimekli oğmaç çorbası, Düğün çorbası , Balık çorbası, ekşili baş çorbası,

Tarhana Çorbası

Tarhana çorbası kışlık yiyecek olarak yapılıyor Köyde muhacir ve yerli tarhana olarak iki çeşit tarhana yapılıyor Muhacir tarhanası; mayalanan yoğurdun içine soğan rendeleniyor malzemesine göre yumurta kırılıyor karabiber acı biber ve tarhana kokusu adı verilen baharat karışımı yoğurda katılıyor Nane konduktan sonra alabildiği kadar unla hamur haline getiriliyor Muhacir tarhanası yaş olarak tüketiliyor , kavanoz veya plastik bir torbanın içinde buzdolabında saklanıyor Muhacir tarhanasını pişirmek için tarhana suda bekletilerek eziliyor tencerede tereyağı ve nane kavrularak üzerine tarhanası kaynayıncaya kadar karıştırılıyor Kurutulmadan saklandığı için kuru tarhana kadar çok yapılmıyor kısa sürede tüketiliyor Yerli tarhana olarak bilinen tarhananın içine yoğurt soğan ve domates rendeleniyor, karabiber, pul biber nane ve ekmek mayası konduktan sonra unla hamur haline getiriliyor Mayasının gelmesi için sıcak bir yere konarak bekletiliyor Mayası geldikten sonra tekrar yoğrularak bekletiliyor bu işlem birkaç kez daha tekrarlandıktan sonra parçalara bölünerek temiz ve kuru bezlerin üzerine seriliyor güneşte kurutuluyor tam olarak kuruması beklemeden “göze” adı verilen elekten geçiriliyor, günümüzde gözelerin yerine mutfak robotları kullanılmaktadır Kurumuş tarhanalar bez torbalara konularak saklanıyor Yerli tarhanayı pişirmek için suda bekletiliyor tereyağı ve nane tencerede kavrulduktan sonra tarhanası ekleniyor kaynayana kadar karıştırılarak pişiriliyor Tarhana çorbası yapımı kolay olduğundan her öğün pişiriliyor Özellikle yaz mevsiminde bütün gün tarlada çalışan kadınlar akşam yemeği için kolay yapılan yiyecekleri tercih ediyorlar

Dede Çorbası: (Kesme Hamur Çorbası):

Dede çorbası köyde bulunan yatırın başında yapıldığı için bu adı almıştır Bugün yatır köyün mezarlığına kaldırılmış ve insanlarında yatıra ilgisi kalmamıştır Adak adayanlar çocuğu konuşmadığı veya yürümediği için yatırın başında dede çorbasını çocuklarına içiriyorlardı böylece konuşamayan çocukların konuşacağına yürüyemeyenlerin de yürüyeceğine inanıyorlardı Günümüzde bu tür inançlar azaldığı gibi dede çorbası günlük olarak ve ölünün ardından üç gün sonra pişiriliyor Ölü evine gelenlere ikram ediliyor Dede çorbası yapmak için un tuz ve su ile hamur yapılıyor eğer çorba az yapılacaksa bir bezelik hamur yapılıyor Beze erişte kalınlığında açılıyor oklavaya doladıktan sonra bir parmak kalınlığında parçalara kesiliyor Şeritler halindeki parça hamurlar bıçakla yenide küçük dikdörtgen parçalar kesiliyor, eğer daha küçük parçalar isteniyorsa dikdörtgen şeklindeki hamurlar tekrar ortadan ikiye bölünüyor Dede çorbası sade hamur ile yapıldığı gibi farklı malzemelerle de yapılıyor Tavuk suyunda veya tavuklu nohutlu olarak da pişiriliyor Çorbanın kıvamını tutturmak için içine biraz un katılıyor Çorbayı ocaktan almadan önce tereyağı ve nane bir kapta eritildikten sonra çorbanın üzerine dökülüyor Kolay bir çorba olduğundan ramazanlarda ve yazın tarladan döndükten sonra hazırlanarak tüketilmektedir

Sipsi

Şipsi için 1 adat tavuk göğsü ,1 litre süt ,4-5 diş sarımsak, 2 litre su , 1 tatlı kaşığı biber salçası 1 tatlı kaşığı domates salçası 2 yemek kaşığı un,3 yemek kaşığı sıvıyağ veya tereyağı kullanılmaktadır Yapımı için 2 litre suda tavuk göğsü haşlanır tavuk göğsü pişmek üzereyken içine tuz atılır Tavuk göğsünün dağılmaması için dikkat edilmesi gerekmektedir Bir tencereye yağ ve yağ ve salça konularak kısa bir süre kavrulur, üzerine süzülmüş tavuk suyu eklenir Başka bir kabın içerisine süt ile un iyice çırpılarak kaynamakta olan suyun içine dökülür üzerine tuz ilave edilir Sürekli karıştırılarak dibinin tutmaması engellenir Bu arada tavuk göğsü küçük parçalara bölünerek küp şeklinde doğranır, doğranmış tavuklarda çorbaya eklenerek birkaç dakika da tavuklarla birlikte kaynatılır Ocaktan almak üzereyken çorbanın üzerine isteğe bağlı olarak kırmızı pul biber dökülür Şipsi çorbası özellikle ova köyleri ile Karacabey , Yenişehir ilçelerinde yapılmaktadır

Balık Çorbası

Balık çorbası için özellikle sazan balığı ile yapılmaktadır Bunun için 500 gr ayıklanmış sazan balığı1 diş sarımsak, 2 küçük kuru soğan,yarım demet maydanoz,1 tatlı kaşığı nane,1 çay kaşığı un , bir tatlı kaşığı tuz, yarım çay bardağı yağ, yarım çay bardağı salça , 1 tane limon Yapılışı için temizlenmiş sazan balığını bir tencere içine 1 diş sarımsak , 1 küçük soğan dörde bölünerek atılır Yarım demet maydanoz ve 1 adet limon ile kaynatılır Soğuduktan sonra suyu malzemelerle birlikte kevgirden geçirilir Elde edilen su bekletilir Başka bir tencerede yağ ve ince kıyılmış soğan kavrulmaya yakın un ilave edilir,ardından salça ilave edilerek bekleyen balık suyu tencereye ilave edilip kaynamaya bırakılır Su kaynamaya başlayınca nane ve tuz ilave edilir Son olarak ayıklanmış balık etleri eklenir Bu şekilde bir süre daha kaynatıldıktan sonra ocaktan alınır İstenirse servis sırasında kıyılmış maydanoz ve limon ilave edilebilir Balık çorbası Bursa’nın özellikle göl kıyısında olan ilçelerinde İznik , Orhangazi Mustafakemalpaşa gibi ilçelerinde yapılmaktadır

Hamur Tutma Çorbası

2 su bardağı un , 1 yumurta , 2 tatlı kaşığı tuz ,2 su bardağı yoğurt,1 kaşık tereyağı , 1 tatlı kaşığı nane, 1 tutam maydanoz Yapılışı için 1 su bardağı un ,1 yumurta,1 tatlı kaşığı tuz1 çay bardağı suyla hamur tutulur,hamur bıçak sırtı kalınlığında yufka olarak açılıp üzerine un serpilerek oklavaya sarılıp boydan boya kesilir Düz bir dikdörtgen haline gelen kat kat hamur iki parmak eninde parçalara ayrılarak erişte inceliğinde kıyılır
Kıyılan hamurlar kaynar tuzlu suda haşlanır,yaklaşık beş dakika süreyle haşlanan erişteler ateşten alındıktan sonra bir miktar suyu süzgeçte süzülür üzerine bir bardak soğuk su dökülür2 su bardağı yoğurt iyice çırpılır çorbanın suyuyla yavaş yavaş çorbanın içine ilave edilir Başka bir kapta bir kaşık tereyağı eritilerek nane içine katılır ve çorbanın üzerine dökülür Maydanoz yaprakları çorbanın üzerine ilave edilir Bu şekilde sıcak veya soğuk olarak servis yapılır

Oğmaç Çorbası

Oğmaç , un ve su ile yapılan hamurun iki elin içine alınıp ovularak oluşan küçük hamur topaklarına deniyor Oğmaç çorbaları sade olduğu gibi mercimekli , kuru fasulyeli vb malzemelerle de pişirilmektedir Oğmaç çorbalarına dede çorbasında veya erişte çorbalarında olduğu gibi tavuk suyu veya tavuk eti konuyor Çorbanın malzemeleri piştikten sonra tereyağı veya margarin ile nane bir kapta yakıldıktan sonra çorbanın üzerine boşaltılıyor


İşkembe Çorbası

İşkembe çorbası düğünlerde düğün yemeği olarak veya özel günlerde pişiriliyor, bu günlerin dışında kurban bayramlarında da işkembe çorbası pişirilmektedir İşkembe çorbası için temizlenmiş işkembe ile kelle bir süre haşlandıktan sonra , küçük parçalar halinde doğranıyor bir tencerede bir miktar su ile tekrar biraz daha pişiriliyor kıvamı için içine bir miktar un konuyor katıklama adı verilen terbiyesi için bir miktar yoğurt ve yumurta bir kapta karıştırılıyor çorbanın üzerine dökülüyor Sıcak olarak servis yapılıyor Servis sırasında çorbanın içine sirke ile bir miktar sarımsak ilave edilmektedir



Sebze Yemekleri
Etli Gavata , Kurutulmuş yeşil fasulye yemeği, kestaneli etli lahana dolması (Zeytinyağlısı da yapılıyor) , Mısır unu sarması, Kaşarlı pırasa , kereviz dolması , patlıcan silkmesi

Etli Kereviz :
5 adet iri kereviz 500 gr Kuşbaşı et, 1 adet patates, 1 adet havuç, 2 adet soğan, 3 adet domates3 adet sivribiber, 1 yemek kaşığı salça , 2 diş sarımsak ,yarım demet maydanoz, yarım limon, 2 su bardağı sıvıyağ , 1 tatlı kaşığı tuz, 1 çay kaşığı karabiber ,1 tatlı kaşığı pul biber , 2 su bardağı et suyu , 100 gr kaşar rendesi

Yapılışı : Kerevizler soyulup ortadan ikiye bölünerek içleri oyulur ,kararmamsı için limonlu suyun içine atılır İçinden çıkan parçalar,patates ve havuçlar zar büyüklüğünde doğranır Doğranmış etler iki kaşık yağla kavrulur , suyunu salıp çekince doğranmış olan havuç ve soğan ilave edilir ,ince kıyılmış sarımsaklar, domates ve biberler ilave edilerek bir yemek kaşığı salça ve baharatla tuzu ilave edilir, iki su bardağı su veya et suyu ilave edilerek etler yumuşayıncaya kadar pişirilir Kerevizler yağda kızartılır tepsiye dizilir içlerinden çıkan kereviz ile patatesler de kızartılır Pişen etle birlikte kızartılan kereviz, patates,maydanoz harmanlanarak kerevizlerin içine yerleştirilir üzerlerine kaşar rendesi serpilir etlerden süzülen salçalı sos tepsiye dökülür bu şekilde fırınlanır kaşar peyniri eriyince fırından çıkartılır maydanoz ,kereviz yaprakları ve domatesle servis yapılır

Zeytinyağlı Kestaneli Lahana Dolması
(40-50- adet için 1 adet dolmalık büyükçe lahana 3 su bardağı pirinç,750 gr Kestane,150 gr Kuru üzüm,3 adet kuru soğan, 1 – 1,5 su bardağı zeytinyağı,3+3 su bardağı su , 3 tatlı kaşığı tuz, 2 tatlı kaşığı şeker, 5 tatlı kaşığı kuru nane, 3 tatlı kaşığı yenibahar, 1 tatlı kaşığı tarçın 1 tatlı kaşığı karabiber

Yapılışı: Kuru soğanlar küçük küçük doğranarak zeytinyağında kavrulur ,içine tuzunu 3 bardak suyunu katarak kaynaması beklenir ,kaynayan suya pirinçleri katılır Pirinç suyunu çekince nane, şeker ve baharatlar katılır karıştırılır en son ayıklanıp yıkanmış üzümler, az haşlanıp yıkanmış kestaneler katılıp tekrar karıştırılır, tencerenin kapağı kapatılarak dinlenmeye bırakılır
Haşlanıp tek tek ayrılan lahanaları hazırladığımız içe sararak tencereye önce lahananın koçanları sonra sarmalar konur sarmalar tencereye sıralı olarak yerleştirilir harç bitince üzerine 3 bardak su eklenir , dolmaların üzerine bir kapak kapatılarak pişme sırasında dolmaların dağılması önlenir Orta ateşte pişmeye bırakılır dolmalar tenceredeki bütün suyu çekince ocağın altı kapatılır soğumaya bırakılır Tencerenin üzerine bir tepsi yerleştirilir, tencere ters çevrilerek dolmalar dinlenmeye bırakılır
Kestaneler istenirse haşlamak yerine kızartılarak da dolmaya katılabilir


Etli Yemekler




İnegöl Köftesi,Yörük kebabı,Büryan,Yufkalı hindi, keşkek, av hayvanlarından yapılan yahni, ekşili köfte, İnegöl köfte, ciğer sarması, mumbar dolması, pide kebabı, şipit

Pideli Döner Kebap (İskender Kebap)

İskender Kebap olarak bilinen kebap 1867 yılında Mehmetoğlu İskender efendi tarafından yapılmaya başlanmış ve bütün Dünyaya yayılmıştırYatay olarak ateşin üzerinde pişirilen kuzu çevirmeyi ayağa kaldırarak kemikleri ve sinirleri ayıklanmış kuzu etini dikey metal bir çubuk üzerinde kendi etrafında, kömür ateşinde pişmesi sağlanmıştır Yağlı sinirleri alınmış kuzu etinin kullanıldığı kebap şişe geçirilirken aralarına yağlı koyun kıyması döşenir ateşte dönerek kızartılır pişen etler bıçakla ince kesilir,servis için kebap pideleri kızartılarak tabaklara yerleştirilir üzerine kesilmiş etler ,domates sosu ,tereyağı ,kenarına yoğurt konarak servis yapılır

Mumbar Dolması :

Mumbar dolması birkaç yıl öncesine kadar sadece kurban bayramlarında kurbanın bağırsaklarından yapılırken , günümüzde kurban bayramlarının dışında sakatatçılardan alınan bağırsaklarla mumbar dolması yapılmaktadır Mumbar dolmasının harcı için kırık veya normal pirinç bir miktar suyla yumuşayıncaya kadar suda pişiriliyor, diğer taraftan akciğer bıçak veya satırla ince ince kıyılıyor Akciğerler tuz,karabiber ve kırmızı biberi de pirincin içine atıldıktan sonra bağırsaklar hazır alınmışsa , temizlenmiş olduğundan huni bağırsağın ucuna takılarak huni yardımıyla harç bağırsağa dolduruluyor Bağırsaklar temizlenmemişse hortum yardımıyla iyice temizleniyor sonra harç içine dolduruluyor Bağırsaklar çok fazla sıkıştırılarak doldurulmuyor, ağızları iple bağlanıyor, harcın pişmesi için toplu iğne ile bağırsakta delikler açılıyor suda pirinçleri yumuşayana kadar pişiriliyor Suda pişirilen bağırsaklar eğer kızartılacaksa lokum gibi kesilerek parçalara ayrılıyor, yumurta veya una bulanan parçalar sıvı yağda kızartılıyor kızartma işlemi ile mumbar dolması ağır bir yemek haline geldiğinden özellikle yaşlılar mumbar dolmasını kızartmadan tüketmektedirler


Ciğer Sarması

Ciğer sarması çok zahmetli bir yemek olduğundan özel günlerde ve misafirlere yapılmaktadır Kurban bayramlarında kurbandan alınan ciğerin üzerini kaplayan ince yağ tabakası ve karaciğer ile hazırlanmaktadır Karaciğer bıçakla ince ince kıyıldıktan sonra yağda kavruluyor üzerine suda haşlanmış pirinç konuyor tuz karabiber, kırmızı pul biber, bazıları bu harcın içine tarçında eklemektedir Sarma işleminde kullanılacak yağ tabakası makasla parçalara bölünüyor, küçük bir kasenin içine bu parçalar yerleştirildikten sonra içine harcı konuluyor üzeri sarma ile kapatılıp kase ters çevriliyor böylece sarma hazırlanmış oluyor , kalan diğer parçalarda aynı işlemden geçirilip tepsinin içine dizildikten sonra tepsiye bir bardak su eklenerek fırında veya ocakta bir süre pişiriliyor Suyunu çekince üzerine kapak kapatılarak dinlendiriliyor Ciğer sarması genellikle sıcak olarak tüketiliyorağır bir yemek olduğundan öğlen yemeklerinde tüketmeye çalışılıyor Ciğer sarması yanına ayran veya salata ile servis yapılmaktadır



İnegöl Köftesi

İnegöl Köftesinin asıl kaynağı Bulgaristan’ın Filibe vilayetinin Pazarcık ilçesidir İnegöl köftesinin “İnegöl Köftesi “ olarak dünyaya tanıtan kişi uzun yıllar önce Pazarcıktan İnegöl’e göç eden Mustafa oğlu İbrahim Besler dir Bu aile Pazarcıkta “ Köfteciler “ olarak anılmakta ve köftecilik babadan oğula geçen bir meslek haline gelmiştir
İnegöl Köftesi için 750 gr dana kaburgası , 250 gr kuzu eti , orta boy 2 baş soğan,10 gr Tuz,karbonat gerekmektedir Yapılışı için Etlerin sinirleri iyice alınır ,Geniş aynalı kıyma makinesinde çekilir Tuz ve karbonat katılarak iyice yoğrulur et bir kabın içine konarak bir gün dinlenmeye bırakılır İkinci gün et ikinci kez makineden geçirilir Çekimden sonra soğanlar ince ince kıyılarak etin içine karıştırılır Soğanla birlikte yeniden harmanlanan köfte harcı elde yuvarlanıp yassılaştırılırak köfte haline getirilip ızgarada pişirilir
İnegöl Köftesinin içine yumurta ekmek gibi malzemeler katılmaz

Damat Paçası

300 gr tavuk eti , 3 adet yufka , 125 gr Margarin SOSU İÇİN : Bir buçuk bardak tavuk suyu ,bir buçuk çorba kaşığı un, 3 diş sarımsak ,1 adet yumurta , 1 çorba kaşığı sirke , 1 çorba kaşığı tuz , 1 çay kaşığı kırmızı biber
Yapılışı : Tavuk eti bir miktar suyla tencerede haşlanır,bu arada bir fırın tepsisi yağlanarak üzerine il yufka serilir arasına eritilmiş margarin dökülür Yufkalar börek yapar gibi tepsiye yerleştirilir Önceden ısıtılmış fırına konup üzeri kızarıncaya kadar fırında bekletilir Fırından çıkartılan yufkalar soğuduktan sonra üzerine haşlanan tavuğun suyundan bir su bardağı dökülür ,Tepsinin üzeri kapatılarak bir süre dinlendirilir Daha sonra haşlanan tavuk eti küçük parçalar halinde didilir ve yufkanın üzerine yerleştirilir Bu arada beşamel sosu hazırlanır; Tavuk suyu ,un, dövülmüş sarımsak , yumurta sirke tuz karabiber karıştırılarak muhallebi kıvamına gelinceye kadar pişirilir Hazırlanan beşamel sosu tepsiye tavukların üzerine dökülür Küçük bir tavada tereyağı eritilir içine kırmızı biber eklerin Servis sırasında tereyağı tabakların üzerine gezdirilir