06-21-2012
|
#2
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Fitre Miktarları Açıklandı (2007)
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın internet sitesinde yer alan bilgiye göre, Din İşleri Yüksek Kurulu “2007 yılı fitre miktarı”nı belirlemek için toplandı Kurulda yapılan müzakereler sonucu, asgari ücret, geçim standardı, gıda fiyatları gibi kriterler ile bir kişinin bir günlük asgari gıda ihtiyacı ve yıllık enflasyon oranı göz önünde bulundurularak, fitre miktarı en az 5 YTL olarak belirlendi Müslümanlar arasında laşmayı sağlayan fitrenin Ramazan’ın başlangıcından bayram sabahına kadar ihtiyacı olanlara verilmesi gerekiyor
****************************
Bir kimsenin fitre yükümlüsü olması için şu şartların bulunması gerekir:
a) Müslüman olmak
b) Nisap miktarı mala sahip bulunmak: Hanefilere göre fitre sadakası ile yükümlü sayılmak için, kişinin ramazan bayramının birinci günü, temel ihtiyaçları dışında nisap miktarı mala sahip olması gerekir Zekât nisabından farklı olarak, sahip olunan malın “artıcı (nâmî)” özellikte olması ve üzerinden bir yıl geçmiş bulunması gerekmez Temel ihtiyaçlar mesken, elbise, ev eşyası, binit, silah, hizmetçi, ailenin bir yıllık geçim masraflarıdır Hesaplamada, ayrıca kesin alacakları eklemek ve borçları düşmek de gerekir Nisap miktarı iki yüz dirhem gümüş veya yirmi miskal altın veya bunların kıymetine denk bir maldır Şâfiî, Mâlikî ve Hanbelî mezheplerine göre ise, fıtır sadakasının vücûbu için, zenginlik ölçüsü olan nisaba mâlik olmak şart değildir Temel ihtiyaçların dışında, bayram gün ve gecesinde yetecek kadar azığa sahip olmak yeterlidir
c) Ehliyet: Ebû Hanife, Ebû Yûsuf ve diğer üç mezhep imamının ortak görüşüne göre, fıtır sadakasının mâlî yönü ağır bastığı için, bununla yükümlülük için akıllı ve ergen olmak şart değildir Bu yüzden küçüğün ve akıl hastasının malından da velisinin fitre vermesi gereklidir Fitre’nin ibadet yönünü üstün kabul eden, Hanefilerden İmam Muhammed ve Züfer’e göre ise, küçüklerin ve akıl hastalarının malından fıtır sadakası gerekmez
d) Velâyet ve bakmakla yükümlülük: Bir kimsenin, kendi dışındaki kişinin fıtır sadakası ile yükümlü sayılması için, bu kişinin onun velâyeti altında olan ve bakmakla yükümlü bulunduğu kişilerden olması gerekir Buna göre bir kimse velâyeti altında bulunan küçük çocuklarının veya akıl hastası olan yakınlarının fitresini vermekle yükümlüdür
e) Vakit: Hanefilere göre, fıtır sadakası ramazan bayramının 1 günü fecrin doğuşu ile vâcip olur Çünkü fitre bayrama ait kılınmıştır Hanefîler dışında üç mezhep imamına göre fitre Ramazan ayının son akşamı güneşin batmasından itibaren vacip olur Bayramdan sonraya geri bırakılması caiz değildir Ancak özürlü olması durumu müstesnadır Bununla birlikte geri bırakma fitreyi düşürmez ve kazası gerekir Bir özür yüzünden oruç tutamayan müslüman da fitre ile yükümlü olur Hasta, yolcu ve çok yaşlı kimseler gibi Bir kimse kendi yanında otursalar bile ana-babasının fitresini vermekle yükümlü değildir Ancak babasının yoksul ve akıl hastası olması durumu müstesnadır
Fitre kimlere verilebilir?
Fitre, verileceği yerler bakımından her durumda zekâtın benzeridir Fitre, niyet edilerek fakirlere temlik suretiyle verilir, mübah kılma tarzında fitre olmaz Niyet, fitreyi ayırırken veya verirken yapılabilir Ancak fakire verirken bunun fitre olduğunu söylemek gerekmez Bir kimse fitresini eşine, usul ve fürûuna yani anne veya babasına, çocuk ve torunlarına veremez Ebû Yûsuf ile İmam Şâfiî’ye göre yoksul olan zimmîye (İslâm ülkesi vatandaşı olan gayri müslim) de verilemez Fetvaya esas olan görüş budur Çünkü fitrenin amacı, bayram gününde yoksul müslümanların ihtiyaçlarını karşılamak, onların bayram sevincine katılmalarını sağlamak ve rahat ibadet yapmalarına imkan hazırlamaktır Zimmîlere fitre vermekle bu amaç gerçekleşmiş olmaz Bir kimse fitresini bir veya bir kaç yoksula verebilir Birden çok kimseler de fitrelerini bir kaç yoksula veya tek yoksula verebilirler Fakat bir görüşe göre bir fitre, birden çok yoksula dağıtılamaz Çeşitli kimselere ait fitreler karıştırılarak da yoksullara dağıtılabilir Bununla birlikte fitrelerin ayrı ayrı verilmesi daha uygundur Fitre yükümlünün bulunduğu yerdeki yoksullara verilmelidir Başka yerlere gönderilmesi mekruhtur
Fitre miktarlarının kişinin bir günlük yiyecek ihtiyacını karşılamayı hedeflediğinde açıklık vardır Nitekim yemin kefâretinin “ailesine yedirdiğinin ortalamasından 10 yoksulu doyurmak” ve oruç fidyesinin de “oruca güç yetiremeyenlerin bir yoksul doyumu kadar fidye vermekle yükümlü” tutulması, fıtır sadakasının miktarı konusunda ortalama bir ölçü getirmektedir Bu da yoksulun bir günlük yiyecek ihtiyacının karşılanmasıdır Fitre mal olarak değil de, para olarak verilecekse günün şartlarına göre, yükümlülerin durumu dikkate alınarak bir tespitin yapılması daha uygun olur Bu, hadislerde belirtilen gıda maddelerinin ortalama değerlerini almakla da gerçekleşebilir
__________________
|
|
|