Zarflar (belirteçler

ZARFLAR (BELİRTEÇLER


Fiilerin fiilimsilerin sıfaların ya da kendisi gibi zarf olan sözcüklerin anlamlarını ?yer-yön, ölçü-miktar, durum, zaman ve soru? kavramlarıyla açıklayan sözcüklerdir


1)DURUM ZARFLARI


Fiilleri veya fiilimsileri, nitelik, sebep, kesinlik, olasılık, yineleme, yaklaşıklık gibi anlamlarla belirten zarflardırFiile nasıl sorusunu sorarak buluruz





*Manş denizini yüzerek geçti (N)


*Bu gece yıldızlar pırıl pırıl yanıyordu (N)


*Öfkeyle kalkan, zararla oturur(N)


*Ağlamaktan göz pınarları kurudu (S)


*Tüm bu acılara onu sevdiği için katlanıyor(S)


*Seven bu gönül seni asla terk etmeyecek(K)


*Bahar rüzgarının şarkısı hiç susmaz burada (K)


*Şu an belki kuşlar bizim şarkımızı söylüyordur(O)


*Adana ?ya geldiğinde herhalde bizimle kalır(O)





UYARI:Bazı durum zarflarını niteleme sıfatları ile karıştırmamak gerekir





*Büyük insanlar her zaman büyük düşünür


*Soğuk insanlara ben de soğuk davranırım


*İyi bir üniversiteyi kazanmak için sınavlara iyi çalışmalısın





2)YER-YÖN ZARFLARI (Nere(ye)?)





Fiilleri veya fiilimsileri yer-yön bakımından belirten zarflardır





*Aşağı tükürsen sakal,yukarı tükürsen bıyık


*Küçücük çocuğu hemen yukarı çıkardık


*Odasının penceresinden içeri baktım


*Biraz yürüdükten sonra geri dönmüş


*Araba çok fazla ileri gitmiş


*Az beri gelirsen arkadaşında oturur





UYARI:Yer-yön zarfları çekim eki alırsa adlaşır





*Işık,perdenin kenarından içeri sızıyordu(Z)


*Işık,perdenin kenarından içeriye sızıyordu(A)





UYARI:Bazı yer-yön zarflarını işaret sıfatları ile karıştırmamak gerekir





*Aradığını yukarı katta bulamayınca yukarı çıkmış


*Aşağı mahallede gürültü olunca,apartman sakinleri aşağı inmiş


*İçeri zili çalınca öğrenciler içeri girdi





3)ZAMAN ZARFLARI (Ne zaman?)


Fiillerin veya fiilimsilerin anlamını zaman bakımından sınırlandıran sözcüklerdir





*Onu daha önce hiç böyle görmemiştim


*Mehtabı seyrederdik geceleyin buralarda


*Bu akşam rüyamda Leyla?yı gördüm


*Biz her gece uğultularını dinlerdik rüzgarların


*Benim doğduğum köyleri geceleri eşkıyalar basardı


*Bugün çalışan,yarın rahat eder





UYARI:Bazı zaman anlamlı sözcükler belirtme durum ekini alırsa adlaşırlar





*Bu akşam akşamı seyredeyim bakışlarında


*Ne sabahı göreyim,ne sabah görüneyim





4)ÖLÇÜ-MİKTAR ZARFLARI (Ne kadar)





Fiilleri,fiilimsileri,sıfatları veya kendisi gibi zarf olan sözcükleri ölçü-miktar bakımından sınırlandıran sözcüklerdir





*Çok bilen çok yanılır


*Sen burada biraz bekle


*En güzel yıllarımı onun için harcadım


*Daha güzel bir dünya için çok çalışmalıyız


*Sahilde fazla güneşlendiği için yanmış


*Soruları çözerken daha dikkatli olmalısın





UYARI:Bazı nicelik zarflarını sayı sıfatları ile karıştırmamak gerekir





*Çok insan bunu başarmak için çok çalışıyor


*Fazla para insanı fazla rahatsız eder





UYARI: ?Daha? sözcüğü bir fiilin önünde olduğunda zaman zarfı,kendi gibi zarf olan bir sözcüğün önünde olduğunda ölçü-miktar zarfı olur





*Daha iyi bir insanı bulabilmek için daha evlenmemiş


*Bizimle daha sakin konuşuyordu


*Eve daha gelmemişMsn


5)SORU ZARFLARI


Fiilleri ya da fiilimsileri soru yoluyla açıklayan sözcüklerdir


*Ne zaman bu hayaller bir gün gerçekleşecek?


*Neden böyle düşman görünürsünüz,


Yıllar yılı dost bildiğim aynalar?


*Bu viran yerde nasıl yaşıyorsunuz?


*Yolun bitmesine ne kadar kaldı?


*Ne zaman bir köy türküsü duysam,


Şairliğimden utanırım?


*Niçin gökyüzü bu kadar mavi görünür?


*Neden saçların beyazlamış arkadaş?





UYARI: ?Ne? soru sözcüğü cümle içinde soru sıfatı ve soru zamiri olarak kullanılacağı gibi soru zarfı da olabilir





*O karanlık sularda ne gördün?(Zamir)


*Hiçbir şey olmamış gibi ne susuyorsun?(Zarf)


*Benimle ne konuda konuşacaksın?(Sıfat)


*Gel ecel,ne korkarsın sarı çehremden benim?


*Aşık dediğin Mecnun misali kördür,


Ne bilsin,alemde ne mevsimdir(Zarf-zamir)


*Ne ağlarsın benim zülfü siyahım(Zarf)


*Şu dünyada ben ne insanlar gördüm





UYARI: ?Nasıl? soru sözcüğü bir ismi belirtirse soru sıfatı, fiil ya da fiilimsiyi belirtirse soru zarfı olur





*Onun nasıl bir insan olduğunu nasıl anlayabilirim?


*Gurbette nasıl bir hayat sürdüğünü nasıl bilmiyorsun?


Zarflar, Edatlar, Bağlaçlar, Edatlar SBS E-Kitap (Muhsin KÖKTÜRK)


Hazırlayan: Yusuf Kenan DURMUŞOĞLU