Süleyman Paşa ( 1838)- (1892)

Abdülaziz döneminde Türk milliyetçiliğine hizmet eden Süleyman Paşa 1838'de İstanbul'da doğmuştur Aslen Kastamonulu'dur 1859'da Harbiyeyi bitirmiş, Bosna, Hersek, İşkodra bölgelerinde subaylık yapmıştır 1867'de Girit isyanını bastırmış, yarbaylığa yükselmiştir 1872'de tuğgeneral, 1873'de Askerî Okullar Nâzırı olmuştur 1876'da mareşalliğe yükselmiş, askerlik ve yöneticilik hayatı uzun ve hareketli geçmiştir Sultan Abdülaziz'in tahttan indirilmesi ve öldürülmesinde rol oynadığı için II Abdülhamit'in güvensizliğini kazanmıştır 1878'de Rus Harbi (93 Harbi) sırasında "Şıpka Kahramanı" lâkabını almış ancak bazı iftiralar üzerine yenilgiye neden olduğu söylenince Bağdat'a sürgün edilmiştir Ömrünün son 14 yılını Bağdat'da geçirmiştir Hayatı boyunca yeni eserler üretmeye çalışmış, askerî mektepler için birkaç kitap yazmıştır Abdülaziz'in son zamanlarında askerî okullar için bir umumî tarih hazırlaması istenmiş, kitabın ilk cildi basılmıştır Eğitim ve öğretim alanında Türkçülüğe hizmeti "Cemiyeti Tedrisiye-yi İslâmiye" üyeliğinde ve özellikle Askerî Mektepler Nâzırlığı yaptığı sürelerde görülmüştür


Fikirleri ve kişiliği:

Süleyman Paşanın yaptığı araştırmalar dışındaki en büyük hizmeti Askeriye Nazırı (askeri okullar bakanı) olduğu dönemde; okul eğitim ve öğretimine getirdiği "Türkçülük Ülküsü", "Millî Türk Tarihi" anlayışıdır Tarih alanında verdiği eserlerde, Türk tarihindeki kahramanlıkları sergilemiştir Türk tarihi üzerinde olduğu kadar Türk dili üzerinde de çalışmalar yapmıştır Eserlerinde ve yazdığı ders kitaplarında dil ve eğitim sahasında Türkçülüğü gerçekleştirmiştir Türk milletinin tarihini yabancı kaynaklardan değil kendi öz kaynaklarından öğrenmesinin daha doğru olacağını savunmuştur Nitekim tarih üzerine yazdığı eserlerin kaynağı da kendi öz kaynaklarımızdır Bu nedenle tarihe bakış açısındaki farklılığıyla tanınmıştır Askeri liseler için yazmış olduğu ilmihal de, Arapça ve Acemce kelimeleri kullanmaktan çekinmiş, sade bir Türkçe kullanmıştır


Eserleri:

Süleyman Paşanın en önemli eseri hiç şüphesiz "Tarihi Alem"dir Bu eseri yazmasını Hüseyin Avni Paşa askeri okullar için istemiştir Umumî tarih olarak yazılan eserde; Türk tarihinin sadece ilkçağ bölümü yazılmış ve dağıtılmıştır Ortaçağ ve Yeniçağ bölümleri Süleyman Paşanın ölümü nedeni ile yazılamamıştır II Abdülhamit devrinde kitap yasaklanmıştır1911'de kitap yeniden düzenlenerek basılmıştır "Tarih-i Alem"de Süleyman Paşa Türk tarihinden saygı ile bahsederken, Türk ırkının övünülecek kahramanlıklarını yansıtmıştır İlm-i Sar-ı Türki (Türk Dil Bilgisi) ve Meban-i İnşa (Nesrin Esasları) diğer eserlerindendir