Köroglu

KÖROĞLU

Köroğlu, ünlü bir halk hikayesi, daha doğrusu bir halk romanıdır En az dört yüzyıldan, beri sanat susuzluğunu gidermekte, kahramanlık duygularım beslemektedir


Yiğit ve mert bir kahraman tipi olan Köroğlu, her Türk gencinin ruhunda onun gibi karakterli olma ülküsünü, besledi Halk şiirinin koçaklamalarında hep onun örnek alındığı görülür


Köroğlu, bir kanun kaçağı, devlete karşı gelmiş bir dağ adamıdırYollar keser, kervanlar vurur Babasının gözlerine mil çektiren zalim Bolu Beyi'nin ordularını bozar, dağıtır Sık sık Bolu'yu basar, şehrin altım üstüne getirir


Bu yaptıkları, örnek alınacak davranışlar değildir elbet Ama, Köroğlu'nu haklı gösterecek yönleri vardır Bir defa haksızlığa, zulme karşı ayaklanmıştır Bu arada kendisi hiç bir zaman haksızlığa sapmamıştır Onun, hikayesinin en yaygın olduğu yüzyıllar, Osmanlı Devleti de büyük iç ve dış sarsıntılar geçirmektedir Ortalıkta, bundan yararlanan derebeyi tipleri türemiştir Vilayetlerde valiler halkı ezmekte, çifte vergiler almakta, zulmün her çeşidini yapmaktadır


Namuslu valiler haklı ya da haksız, devlete karşı büyük ayaklanmalar düzenlemekte, bu arada üzerlerine gönderilen ordular karşısında halk ezilmekte, canından bezmektedir Bütün bunlar yetmezmiş gibi, Osmanlı tarihinde Celali diye anılan ve yurdun her yanını sarmış, küçük büyük eşkıyalar türemiştir


Arada ne oluyorsa yine halka, köylüye olmaktadır İşte, bu son derece korkulu ve tehlikeli ortam için de, gerçek olmasa bile, ona avuntu veren bir hayali kahraman çıkıyor Bu, Köroğlu'dur O'nun sevimli, şövalye varlığında halk kendini buluyor onda avuntuya

kavuşuyor İşte, bu ruhsal yaratı nedeniyle halk onu seviyor


Yalnız bu kadar da değil Ayrıca, sanat isteklerini de onda buluyor halk Gerçekten, Köroğlu'nun sanatı gerek konu olarak, gerek işleniş bakımından kusursuzdur Konuda olaylar çok ustalıkla birbirine bağlanır, düğümlenir, heyecan artar; sonuç beklenmedik biçimde ortaya çıkarUsta sanatçıların anlatma başarısıyla orta zaman şövalye tipinin en mükemmeli oluşur


Yer yer ve sık sık araya türküler girer Böylece, dinleyicinin müzik istekleri de karşılanmış olur Türküler, kalıp ve ruh bakımından pek başarılıdır Bunlar, asıl konuyla yakından ilgili olmakla beraber, Köroğlu'nun mert karakterini de yansıtır Yerine göre çok içli, lirik şiirlere de rastlarız


İşte, gerek konu, gerek estetik yönün bu kadar güçlü oluşu nedeniyle, Köroğlu hikayesi her çevrede büyük ilgi toplamış büyük ve ölmez bir eser olarak edebiyatımızda yerini almıştır Bu bakımdan edebiyat tarihçilerinin uzun süreden beri üzerinde çalıştıkları bir konu olmuştur Köroğlu


Biz, bu halk kahramanının hikayesini değil, şiirini vermeye çalıştık Şiirlerin asıl konuyla yakın ilgisi bulunduğu için önce hikayenin kısa bir özetini verdik Şiirlerin tadına daha iyi varılabilmesinin, ancak konuyu bilmekle mümkün olacağına inanıyoruz Bu bakımdan, şiirlerin okunma sırasında, konuyu hatırlatmak için, her biri üzerine gerekli kısa bilgi de ekledik Bir de, şiirleri konu bakımından bölümlere ayırdık Her bölümün başında da gerekli açıklamayı yaptık


Amacımız, kahramanlık konusunda halk şiirimizin en güzel örneklerini vermek olduğu için, uzun uzun bilimsel araştırma ve tartışmalara girişmekten sakındık Okurlarımızı sıkmadan, edebiyatımızın bir bölümünü sunmaya çalıştık


Bu arada, yirmi yıldan beri üzerinde çalıştığımız Köroğlu'nun yeni şiirlerini, ilk kaynaklardan tarayarak, en iyilerini sunduk

Eserlerinden bazıları:

1

Kır atım meydan yerinde

Gezer horlayı horlayı

Bir kötü az bin kavgadan

Kaçar zorlayı zorlayı


Kır ata yakışır bunlar

Yiğit geyer demir donlar

Ak gövdeden kızıl kanlar

Akar şorlayı şorlayı


Köroğlu der al kanları

Yere serer çok canları

Eğri kılıç düşmanları

Kırar parlayı parlayı


2

Mert dayanır namert kaçar

Meydan gümbür gümbürlenir

Şahlar şahı divan açar

Divan gümbür gümbürlenir


Yiğit kendini övende

Oklar menzili döğende

Kılıç kalkana değende

Kalkan gümbür gümbürlenir


Ok atılır kalasından

Hak saklasın belasından

Köroğlu'nun narasından

Dağlar gümbür gümbürlenir


3

Benden selam olsun Bolu Bey'ine

Çıkıp şu dağlara yaslanmalıdır

Ok gıcırtısından kalkan sesinden

Dağlar seda verip seslenmelidir


Düşman geldi tabur tabur dizildi

Alnımıza kara yazı yazıldı

Tüfek icad oldu mertlik bozuldu

Eğri kılıç kında paslanmalıdır


Köroğlu düşer mi yine şanından

Ayırır çoğunu er meydanından

Kır at köpüğünden düşman kanından

Çevrem dolup şalvar ıslanmalıdır