Orhan KEMAL

Orhan Kemal (asıl adı Mehmet Raşit Öğütçü) (1914 – 1970), gerçekçi Türk romancısı ve oyun yazarıdır

Orhan Kemal, milletvekili ve bakanlık yapmış Abdülkadir Kemali Bey ile ortaokul mezunu aydın bir kadın olan Azime Hanım’ın oğludur 15 Eylül 1914′te Adana’nın Ceyhan ilçesinde dünyaya geldi Babası siyasal nedenlerle 1931′de Suriye’ye kaçınca, orta öğrenimini yarıda bıraktı ve Suriye’de bulaşıkçılık ve matbaa işçiliği yaptı Bir yıl sonra tek başına Türkiye’ye dönerek Adana’da çırçır fabrikalarında işçilik ve katiplik yaptı Bu yıllardaki birikimleri, ilerde romanlarına hayat vermiştir 1937′de çırçır fabrikasında (Milli Mensucat) bir işçi olan Nuriye ile evlendi Bir yıl sonra ilk çocuğu Yıldız doğdu

1938′de Niğde’de askerliğini yaparken “Maksim Gorki ve Nazım Hikmet kitapları okumak”, “yabancı rejimler lehinde propaganda ve isyana muharrik” suçundan 5 yıl hapis cezasına mahkum edildi 1940′ta, Bursa Cezaevi’nde tanıştığı Nazım Hikmet’in toplumcu görüşlerinden etkilendi; kendisinden Fransızca, felsefe ve siyaset dersleri aldı Orhan Kemal’i şiir yerine roman ve öykü yazmaya teşvik eden de Nazım Hikmet oldu

İlk öykülerini Orhan Raşit takma adıyla yayımladı İlk kez 1943′te İkdam Gazetesi’nde “Asma Çubuğu” öyküsünde Orhan Kemal adını kullandı

1943′te tahliye olunca Adana’ya döndü Amelelik ve hamallık gibi işlerde çalıştı 1944′te doğan oğluna Nazım adını verdi 1949′da üçüncü çocuğu Kemali’nin doğumundan sonra, 1950′de ailesiyle İstanbul’a yerleşti ve ölümüne kadar kitap ve makale yazarak geçindi 1957′de dördüncü çocuğu Işık doğdu

1958′de Sait Faik Hikaye Armağanı’nı Kardeş Payı adlı öyküsü ile aldı

1966′da “hücre çalışması ve komünizm propagandası” yaptıkları gerekçesi ile iki arkadaşı ile birlikte tutuklandı “Suç teşkil eden bir cihet bulunmadığı” yolundaki bilirkişi raporu üzerine bir ay sonra serbest bırakıldı

1967′de 72 Koğuş oyunu ile Ankara Sanatseverler Derneği tarafından en iyi oyun yazarı seçildi 1969′da Türk Dil Kurumu Ödülü’nü ve Sait Faik Hikaye Armağanı’nı Önce Ekmek adlı kitabı ile aldı

Bulgar Yazarlar Birliği’nin çağrısı üzerine gittiği Sofya’da, tedavi görmekte olduğu hastanede 2 Haziran 1970′te öldü

Anısını yaşatmak için İstanbul’da Orhan Kemal Müzesi açıldı1972′den bu yana adına bir roman yarışması (Orhan Kemal Roman Armağanı) düzenlenmektedir

Eserleri

Orhan Kemal, yoksul kesimin, işçilerin, öğrencilerin, “sokaktaki adamın” yaşamını anlatan öykü ve romanlar yazmış ve insan-toplum ilişkilerini gerçekçi bir dille yansıtmıştır 27 roman, 19′u öykü kitabı ile anı, inceleme, oyun, röportaj türünde kitaplar bırakmıştır

Öyküleri

Ekmek Kavgası (1949), Sarhoşlar (1951), Çamaşırcının Kızı (1952), 72 Koğuş (1954), Grev (1954), Arka Sokak (1956), Kardeş Payı (1957), Babil Kulesi (1957), Dünyada Harp Vardı (1963), Mahalle Kavgası (1963), İşsiz (1966), Önce Ekmek (1968), Küçükler ve Büyükler (1971- ölümünden sonra)

Öykülerinden yapılan derlemeler Bilgi Yayınevi’nce dört cilt olarak yayınlandı: Yağmur Yüklü Bulutlar (1974), Kırmızı Küpeler (1974) Oyuncu Kadın (1975), Serseri Milyoner/İki Damla Gözyaşı(1976)

Arslan Tomson(1976- ös), İnci’nin Maceraları (1979 – ös)

Romanları

Baba Evi (1949), Avare Yıllar (1950), Murtaza (1952), Cemile (1952), Bereketli Topraklar Üzerinde (1954), Suçlu (1957), Devlet Kuşu (1958,) Vukuat Var (1958), Gavurun Kızı (1959), Küçücük (1960), Dünya Evi (1960), El Kızı (1960), Hanımın Çiftliği (1961), Eskici ve Oğulları ( en iyisi ) (1962- Eskici Dükkanı adıyla 1970), Gurbet Kuşları (1962), Sokakların Çocuğu (1963), Kanlı Topraklar (1963), Bir Filiz Vardı (1965), Müfettişler Müfettişi (1966), Yalancı Dünya (1966), Evlerden Biri (1966), Arkadaş Islıkları (1968), Sokaklardan Bir Kız (1968), Üç Kağıtçı (1969), Kötü Yol (1969), Kaçak (1970-ös), Tersine Dünya (1986-ös)lkasm

Oyun

İspinozlar (1965), 72 Koğuş (1967 )

Anı
Nazım Hikmet’le Üç buçuk Yıl (1965)

İnceleme
Senaryo Tekniği ve Senaryoculuğumuzla İlgili Notlar (1963)