Pusula

PUSULA

Pusula, yön gösteren, kerteriz alıp mevki bulmaya yardım eden mıknatıslı veya cayro ile çalışan seyir aleti Yada ortasında bir mil üzerinde serbestçe duran ve uçları yerin manyetik kutuplarına yönelerek kuzey doğrultusunu anlamaya yarayan mıknatıslanmış bir iğne yerleştirilmiş, manyetik olmayan bir maddeden yapılmış kutu olarak da tanımlanabilir
Pusula, İtalyanca bir kelime olan Bussola kelimesinden Türkçemize girmiştir
Bir pusula aslında yer manyetik alanının doğrultusunu gözlemlemekte kullanılan mıknatıslaşmış bir iğneden başka bişey değildir Temel organı hareketli bir mıknatıstan oluşan ölçü aygıtları da bu adla anılır

Pusulanın en önemli parçası olan ve bir manyetik alan içerisinde bulunan pusula iğnesi serbestçe hareket edebilecek şekilde pusula gövdesine monte edilmiştir Pusula iğnesi serbest kaldığında her zaman aynı yönü gösterir İğnenin sabit olarak aynı yönü göstermesi yeryüzünde iğneyi çeken bir gücün olmasından kaynaklanmaktadır Yeryüzü bir ucu kuzeye, diğer ucu güneye uzanan devasa bir mıknatıs gibidir Dünyanın manyetikliği, pusula iğnesinin manyetik kuzeye (manyetik alanın kuzey kutbuna) doğru dönmesine neden olur

Mıknatısın kutupluluğunun ve yerin mıknatısa uyguladığı yönlendirme etkisinin ilk ayrımına varanların Çinliler olduğu sanılmaktadır Çinliler, bu özellikleri 1100 yılına doğru kullanmışlardır Pusuladan yararlanmayı Çinlilerden öğrenen Araplar öğrendiklerini Avrupalılara da aktarmışlardır Böylece pusula XII yy'ın sonundan başlayarak Avrupada da kullanılmaya başlamıştır
Fransa'da pusuladan ilk olarak 1200'de söz edilmeye başlandı Bunu, 1207'de İngiltere ve 1213'te İzlanda izledi O zamanlar pusulanın ilkel bir yapısı vardı İlk önemli gelişmeyi gerçekleştiren Pierre de Maricourt oldu (1269) İğneyi bir mile geçirdikten sonra, bunu bir yanı saydam ve derecelenmiş bir kutunun içine yerleştirdi Mıknatıslı pusula, yerin mıknatıssal alanı ile çalışarak yön gösterir