Check-up Nedir?

Hastalıkların,özellikle kronik hastalıkların hemen hepsinin belirtisiz ya da günlük yorgunluk ve sıkıntılara bağlı olduğu düşünülen hafif belirtilerle seyrettiği bir dönem vardırOrganların rezerv kapasitelerinin kullanıldığı bu dönemin sonucunda kalıcı hasar ve rezervin tükenmesi ile birlikte de ağır belirtiler ortaya çıkarBu noktadan sonra çözümler çok daha pahalı ve zordur Daha sonra ortaya çıkacak bir hastalığın ya da var olan riskin erken tanısı, uygulanacak check-up(genel sağlık tarama) programları ile mümkündür



Check-up kimlere uygundur?
-Bir spor dalında faaliyet göstermek ya da bir egzersiz programına katılmak isteyenler bu çalışmalara başlamadan önce,
-Ailesinde diabet, koroner kalp hastalığı, hipertansiyon, yüksek kolesterol hikayesi bulunan kişiler,
-Sağlıklı yaşamın insanın en değerli varlığı olduğunun bilincinde olan herkes



Check-up programı neleri içermelidir?
Check-up programları kişinin yaş grubuna ve cinsiyetine göre düzenlenmiş,glukoz metabolizması, karaciğer fonksiyonu, böbrek fonksiyonu,ürogenital sistem,kalp ve damar sistemi, kemik ve kas sistemi, tiroid fonksiyonu, romatizmal hastalıklar, prostat bezi(erkekler için), mide ve barsak sistemi, hematolijik sistem hakkında bilgi vermek üzere seçilmiş laboratuvar testlerini içerir


Ancak sadece kan ve idrar testleri tüm cins ve yaş grupları için yeterli olmayabilir EKG,Efor test ve EKO (Ekokardiyografi) ile kardiyak fonksiyon, renkli Doppler Ultrasonografi ile karın içi organlar, tiroid, jinekolojik sistem, mammografi ile meme hastalıkları ile ilgili ayrıntılı bilgiler elde edilebilir
Efor testi (Treadmill egzersiz testi) koroner arter hastlıklarının tanısı yanında spor yapmak isteyen kişilerde efor kapasitesi tayini, efora tansiyon ve nabız cevabının gözlenmesinde de kullanılır


Kadınlar için meme tarama programı (meme ultrasonografi+mammografi) için başlangıç yaşı 35-40'tır Hasta yüksek risk grubunda ise tarama 10 yıl önce başlamalıdır Birinci derece akrabalarında(büyükanne,anne,teyze veya kızkardeşlerden)meme kanseri bulunan hastalar yüksek risk grubundadır Bunun dışında kadınlar ayda en az bir defa kendilerini elle muayene ederek memede kitle varlığını araştırmalıdırlar
Menopozal-postmenapozal dönemdeki kadınların şikayeti olmasa bile rahim ve yumurtalık kanseri taraması amacı ile transvajinal ultrasonografi yapılmalıdırTransvajinal ultrasonografi ile rahim ve yumurtalıklar ayrıntılı şekilde incelenebilir
Laboratuvar ve görüntüleme testlerinin yanında hekim muayenesi de Check-up'ın ayrılmaz bir parçasıdır

Hangi aralıklarla Check-up yaptırmalı?
Günümüzde herkesin yılda en az bir kez Check-up yaptırması öneriliyor
Check-up uygulamasında sabah aç karına alınan kan ve idrar örneklerinde testler aynı gün çalışılmakta, Ultrasonografi, Mammografi, Efor test ve EKO işlemleri tamamlanıp sonuçlar genel sistemik muayeneniz ile birlikte hekimlerimiz tarafından yorumlanarak gerekli uyarı ve önerilerde bulunulmaktadır
OprDr Şaban Coşkun



Check-up, bir başka deyimle, periyodik genel sağlık kontrolü, hiçbir şikayet ve hastalığı olmasa da tüm kişilere en az yılda bir düzenli olarak yapılması gereken bir tarama yöntemidir

NEDEN YAPTIRMALISINIZ ?
Modern tıp hastalık ortaya çıkmadan önce gerekli önlemleri alarak kişinin sağlıklı kalmasını sağlamayı amaçlarÇünkü hastalık ortaya çıktıktan sonra hem tedavisi çok daha pahalıdır hem de sağlık artık bir kez bozulmuş olur İşte bu nedenle, hiç şikayeti olmasa da her insanın belirli periyodlarla doktora başvurarak genel sağlık kontrolünden geçmesi gerekir Bu periyodlar yaşa ve kişinin genel durumuna göre değişebilir

Çağımızın hastalıları olan koroner arter hastalıkları, kanser, hipertansiyon ve pek çok diğer hastalıkta erken ve doğru tanı, hem yaşam süresi, hem de kalitesi açısından son derece büyük önem taşırAyrıca hiçbir belirti vermeden ve hastada hiçbir şikayete neden omadan yıllarca sinsice seyreden, öte yandan beyin, kalp, böbrekler gibi hayati organlara da zarar veren hipertansiyon, kolesterol yüksekliği ve diyabet gibi hastalıklarda da yine erken teşhisin ve düzenli tedavinin önemi büyüktür Önemsiz olduğunu düşündüğünüz bir belirti bile çok önemli bir hastalığın habercisi olabilir

NEREDE YAPTIRILIR ?
Toplumumuzdaki yanlış algılamalardan biri de, kişinin bir laboratuvara başvurup sadece kan örneği vererek, sonuçlarını bir liste halinde aldığı zaman check-up yaptırmış olduğunu sanmasıdır Oysa ki, doktor muayenesi bulunmayan bir işlem, ciddi bir check-up sayılamaz Hekim, kişiyi ilk gördüğü andan itibaren dış görünüşünde bile bazı hastalıklar hakkında ipucu elde edebilir

Hastanın şikayeti, hikayesi, özgeçmişi, soygeçmişi ve alışkanlıklarına ilişkin bilgiler, bir hastalık hakkında tanıya ulaşmakta büyük önem arz eder Hekim muayenesinde elde edilecek fiziki bulgular, yapılacak laboratuvar tetkikleri, radyoloji tetkikleri, ultrasonografi, tomografi gibi ileri tıbbi görüntüleme yöntemleri teşhisin kesinleşmesine yardımcı olur Bu nedenlerle check-up’ın tam teşekküllü bir sağlık kuruluşunda yapılması gerekir

CHECK-UP YAPTIRMADAN ÖNCE NASIL HAZIRLANACAKSINIZ?

• Hamileyseniz veya bu konuda şüpheniz varsa, işlemlere başlamadan önce mutlaka bildirin
• Daha önce yapılmış test ve tetkik sonuçlarınız varsa beraberinizde getirin
• Randevu gününde mutlaka aç gelin (8-12 saatlik bir açlık yeterlidir)Bu arada bir şey yemeyin, su dışında hiçbir şey içmeyin ve sigara kullanmayın
• Eforlu EKG için, koşuya uygun bir ayakkabı, çorap ve eşorfman ihtiyacınız olacaktır
• Dışkıda yapılan testler için, küçük ve temiz bir kap içinde az miktarda dışkı gerekmektedir(Mümkünse o sabahın dışkısı olmalı Değilse kurumamış olmalıdır)
• İki gün süre ile kırmızı et, brokoli ve turp gibi sebzeler yememiş olmanız tavsiye edilirAksi takdirde bazı testlerin tekrarlanması istenebilir
• C vitamini kullanılıyorsa, miktarı günde 250 mg’ı geçmemelidir
• Demir içeren ilaçlar kullanılıyorsa, en az iki gün önceden kullanımı kesilmelidirİdrar örneği hastanede de verilebilmektedirUltrasonografi için aç olunması ve mesanenin dolu olması gerektiğinden idrar örneğinizi ultrasonografi sonrasında vermeniz uygun olacaktır

YAŞA VE YAŞAM BİÇİMİNE UYGUN OLARAK HAZIRLANMIŞ CHECK-UP PAKETLERİ
Cinsiyete, yaşa ve yaşam biçimine bağlı olarak (sigara, içki tüketimi gibi) değişik check-up paketleri yapılmaktadır

• KARDİAK CHECK-UP
• 45 YAŞ ÜSTÜ ERKEK
• 45 YAŞ ÜSTÜ KADIN
• MEME CHECK-UP
• NÖROLOJİK CHECK-UP
• PROSTAT CHECK-UP
• 45 YAŞ ALTI ERKEK
• 45 YAŞ ALTI KADIN
• EKO CHECK-UP

RADYOLOJİK İNCELEMELER
Kalp Akciğer Radyografisi : Akciğer hastalıklarını ön tarama amaçlı kullanılan yöntemdir

Tüm Batın Ultrasonografisi : Karaciğer, safra kesesi, dalak, pankreas, böbrekler, mesane ve prostat değerlendirmesine yardımcı olur

Bilateral Mamografi : Meme hastalıklarının tanısında kullanılan bir tarama yöntemidir

Elektrokardiyografi(EKG) : Koroner kalp hastalıkları veya ritm bozuklukları teşhisi amacı ile uygulanmaktadır

Eforlu Elektrokardiyografi : Belirli bir egzersiz programı çerçevesinde kalp atım düzeninin değerlendirilmesi için uygulanır

Hematolojik İncelemeler : Lökosit Sayısı(WBC), Notrofil(NEU), Lenfosit (LYM), Monosit(MONO), Eozinofil(EOS),Bazofi(BAZO),Eritrosit Sayısı(RBC), Hemoglobin(HBG), Hematokrit(HCT,MVC,MCH, MCHC, RDW, Trombosit Sayısı(PLT), MPV : Bu bir test değil test panelidir Anemi(kansızlık), lösemi, çeşitli infeksiyonlara karşı vücudun reaksiyonunun ölçülmesi, kan hücrelerinin özelliklerinin değerlendirilmesi ve bazı kan hastalıklarının tanısı için kullanılan testlerdir

Sedimentasyon Hızı : Enfeksiyon ve iltihabi hastalıkların göstergesidir

BİYOKİMYASAL İNCELEMELER
Açlık Kan Şekeri : Şeker hastalığının tanısı veya tedavisinin izlenmesi için yapılır

Alkali Fosfataz, SGOT(AST), SGPT(ALT), Gamma –GT, Kalsiyum:
Bu testler ve aralarındaki ilişkiler değerlendirilerek;karaciğer ve safra yolları ile ilgili hastalıkların ayırıcı tanısında ve tedavisinin izlenmesinde ,alkol tüketiminin yaptığı hasarın değerlendirilmesinde ve bazı kas hastalıklarının tanısında kullanılır Kalsiyum: Kemik yoğunluğu ve gelişiminin izlenmesinde yardımcı olur

Kolestrol,HDL Kolestrol,Trigliseridler:
Koroner kalp hastalıklarını risk faktörü olarak değerlendirilen bu testlerin kan değerleri ve birbirleriyle ilişkileri;risk derecelendirilmesi,tedavi planı ve izlenmesinde çok büyük önem taşır

Kreatinin:
Böbrek filitrasyon fonksiyonunun izlenmesi,böbrek hastalıklarının tanımlaması ve gut hastalığının izlenmesinde yararlanılan test grubudur

SGOT(AST),SGPT(ALT):
Karaciğer ve safra yolları ile ilgili hastalıkların ayırıcı tanısında ve bazı kas hastalıklarının tanısı için

Ürik Asit,Üre Azotu(BUN):
Gut hastalığının izlenmesinde yararlanılmaktadır

HbsAg:
Hepatit B diye adlandırılan karaciğerde ciddi hasara neden olan virüsün tanımlanması amacıyla kullanılmaktadır

İdrar tam analizi:
İdrar analizinde görülen değişimler;böbrek hastalıklarının tanı ve izlenmesinde idrar yolu enfeksiyonlarının ve bazı kötü huylu hastalıkların saptanmasında yardımcı olur

Dışkıda gizli kan:
Gastrointestinal sistem,özellikle barsak kanamalarını gösterir

Muayene:
Testlerden önce Check-Up koordinatörü (Dahiliye Uzmanı) sizi muayene ederTetkikler sonuçlandıktan sonra uzman hekim sonuçları size yorumlar,tavsiyelerde bulunur ve bir rapor hazırlayarak sonuçlarınız size teslim edilir