Hurda Satışa İlişkin Yüklenilen KDV’nin İndirim İptali Gerekir Mi?

Hurda Satışa İlişkin Yüklenilen KDV’nin İndirim İptali Gerekir Mi?



N Erdem TEKSOY (SMMM) | Deloitte Türkiye Vergi Hizmetleri Müdür Yardımcısı
Lebib Yalkin - Nisan 2012 - Sayı 100

3065 sayılı KDV Kanununa göre, ticari, sınaî, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti dâhilinde Türkiye’de yapılan teslim ve hizmetler ile her türlü mal ve hizmet ithalatı katma değer vergisine tabi bulunmaktadır Dolaylı bir vergi olan katma değer vergisinin en önemli özelliği, indirim mekanizmasına sahip olması, mal ve hizmetin üretim safhasından nihai tüketiciye kadar bütün safhalarında KDV alınması ve her safhada hesaplanan KDV’den bir önceki safhada ödenen KDV indirilmek suretiyle bakiyenin vergi dairesine intikal ettirilmesidir Kurulan bu sistem sayesinde, mal ve hizmet üzerindeki vergi yükü, o mal veya hizmeti tüketen nihai tüketiciye yansıtılmaktadır

KDV Kanunun genel işleyişi yukarıda yer alan açıklamalar çerçevesinde olsa da bu mekanizma içerisinde firmalara tanınan bazı indirim ve istisnalar da yer almaktadır Bu makalenin konusunu oluşturan hurda teslimleri de KDV Kanununun 17-4/g maddesinde tanımlanmış ve Sosyal ve Askeri Amaçlı İstisnalarla Diğer İstisnalar içerisinde yerini almıştır Üzerinde duracağımız konu olan hurda mal teslimlerinde daha önce indirimi yapılan KDV’lerin indirim iptalinin gerekip gerekmediği hususudur Bu açıklamamıza yön vermesi açısından Mali İdarenin konuya ilişkin yakın tarihli vermiş olduğu bir muktezası ile de konuyu açıklamaya çalışacağız

A Hurda Atıkların Durumunda Daha Önce Yüklenilen KDV’lerin İndirim İptali

5228 sayılı Kanunun 15 maddesiyle 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17 maddesinin 4 fıkrasına eklenen ve 01082004 tarihinde yürürlüğe giren (g) bendinde “Külçe altın, külçe gümüş, kıymetli taşlar (elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet, inci kübik (virconia) döviz, para, damga pulu, değerli kağıtlar, hisse senedi, tahvil ile metal, plastik, lastik, kauçuk, kağıt, cam hurda ve atıkları (hurda metalden elde edilen külçeler dahil) tesliminin” katma değer vergisinden istisna olduğu hükmüne yer verilmiştir

Kanun Hurda kavramını ise; her türlü maden, plastik, kağıt ve cam hurdasını, bunların hurda halindeki karışımlarını, aynen veya onarılmak suretiyle üretim amaçlarına uygun olarak kullanılamayacak haldeki metal, plastik, kağıt ve cam karakterli her türlü ham, yarı mamul ve mamul madde olarak tanımlanmıştır

Ancak KDV Kanunu’nun 30-a maddesin de yer alan indirilemeyecek katma değer vergisi içerisinde Vergiye tabi olmayan veya vergiden istisna edilmiş bulunan malların teslimi ve hizmet ifası ile ilgili alış vesikalarında gösterilen veya bu mal ve hizmetlerin maliyetleri içinde yer alan katma değer vergisi, indirilemez hükmü yer almaktadır Bu konuda akla, üretim sırasında oluşan imalat artıklarının daha önce indirim konusu yapılan kdv’lerinin indirim iptalinin gerekip gerekmediği hususunu getirmektedir Gelir İdaresi Başkanlığının 12Ocak 2012 Tarihinde İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından vermiş olduğu bir muktezasında,

Profil imalatı faaliyetinde bulunan ve üretim sırasında profil standartlara uygun basılmamışsa veya profillerin kesilmesi sırasında oluşan profil parçalarının hurda olarak ayrıldığı, çıkan hurdaların dökümhanede eritilerek asıl ürünün başlangıcındaki ana hammaddesi olan kütük haline getirilerek tekrar imalata verildiği belirtilerek, alüminyum imalatı sırasında oluşan standart dışı metal ürün ( hurda) satışında KDV hesaplanıp hesaplanmayacağı ve daha önce indirim konusu yapılan KDV’lerin hesaplardan çıkarılıp çıkarılmayacağı hususu sorulmuş, İlgili kanunun hükümlerine atıfta bulunularak aşağıdaki sonuca ulaşılmıştır

Hurda ve atık malzemelerin teslimlerinde sorumluluk ve vergi tevkifatı uygulaması ile ilgili olarak ilgili KDV Genel Tebliğlerinde gerekli açıklamalar yapılmış olup, 53 Seri Nolu KDV Genel Tebliğinde, hurda kavramına metal kırpıntılar, metal talaşları, mamul veya yarı mamul madde üreten imalathane yada fabrikalardan çıkan standart dışı metal ürünler, izabe tesislerinden çıkan standart dışı metal hammaddeler, hadde bozuklukları ve benzerlerinin dahil olduğu, tamir ve bakımdan sonra aynı amaçla kullanılması mümkün olan kullanılmış metal eşya teslimlerinde tevkifat uygulanmayacağı belirtilmiştir

Buna göre, alüminyum profili imalatı sırasında ortaya çıkan standart dışı hurda profil teslimi kanunun 17-4/g maddesi gereğince KDV den istisna olacaktır Sözkonusu üretim artıkları nedeniyle yüklenilen bir KDV bulunmadığından 1 Nolu KDV Beyannamesinde herhangi bir düzeltme yapılmasına gerek bulunmamaktadır, denilmiştir

B Sonuç

Üretim işletmelerini önemli ölçüde ilgilendiren bu görüş ile üretim sırasında oluşan hurdaların tesliminde KDV indirim iptalinin gerektirmediğini vurgulamış ve ayrıca birde KDV yönünden üretici firmaları cezalandırmaktan kurtarmıştır