Şengül Şirin
|
Felipe V
Felipe V
(Versailles 1683 - Madrid 1746), ispanya kralı (1700 -1746) Büyük Dauphin ile Marie Anne Christine de Baviöre'in ikinci oğlu Önce, Anjou dükü unvanını aldı 16 kasım 1700'de Louis XIV tarafından kabul edilen kral Carlos ll'nin (öl 1 kasım 1700) vasiyetnamesi uyarınca, Fransa ve ispanya tahtlarının hiçbir zaman birleşmemesi şartıyla, Felipe V ispanyol monarşisinin vârisi sayıldı; kısa bir süre sonra arşidük Kari (-> KARL VI), ispanya tahtı üstünde hak iddia etti ve Avrupa'da kurulan bir koalisyonun yardımını sağladı
( - VERASET SAVAŞI [ispanya] ) Tembel, çekingen ve sinirleri zayıf olan Felipe V, eylül 1701'de evlendiği karısı Maria -Luisa de Savoia ve "camarera mayor" olan Ursins prensesi tarafından mücadeleye teşvik edildi Louis XIV'ün ajanları (Orry) ispanya'da bir değişiklik yapmaya çalışırken, Felipe italya seferi'ne katıldı (1703), sonra, 1705'te karaya çıkarak kendine taraftarlar bulan arşidüke karşı ispanya'yı savunmak için geri döndü, iki kez Madrid'den kovulan (1706 ve 1710) Louis XIV'ün torunu, büyükbabasına rağmen, Villaviciosa'da kazandığı Vendöme zaferiyle (aralık 1710) güçlenerek, tahttan çekilmeyi reddetti; ama Katalonya ancak 1714'te boyun eğdi Fransa tahtından vazgeçmek ve Hollanda, Milano, Napoli, Sardinya, Sicilya, Minorca ve Cebelitarık'ı bırakmak (Utrecht [1713] ve Rastatt [1714] antlaşmaları) zorunda kalan Felipe V, verdiği sözü gözden geçirmek kararındaydı Kendisine iki erkek çocuk (Luis ve Fernando) veren ilk karısının ölümünden (şubat 1714) sonra, kendisine iki erkek çocuk daha (Carlos ve Felipe) veren isabel Farnesio ile evlendi (aralık 1714) Kral hemen, oğullarına italya'da birer krallık kurmak isteyen karısının etkisi altına girdi, isabel Farnesio, Ursins prensesi ve Orry'nin görevlerine son verdi ve Alberoni'yi başbakan seçtirdi Bunun üzerine, Felipe V italya'yı yeniden fethe girişti, Sardinya ve Napoli'ye saldırdı (1717), ancak Passero deniz savaşı'ndaki yenilgisinden (ağustos 1718) sonra Dörtlü ittifak'a boyun eğmek zorunda kaldı (1718-1720) Dubois'nın isteğiyle Alberoni'yi görevinden uzaklaştıran (1719) ve Paris ile iyi ilişkiler kuran Felipe V (bu arada sinir hastalığı giderek artıyordu), büyük oğlu Luis lehine tahttan feragat etti (10 ocak 1724), ancak, oğlunun ölümü üzerine yeniden tahta çıktı (31 ağustos 1724) Viyana antlaşması yla (1731) onaylanan Sevilla antlaşması (1729), isabel Farnesio'dan olan büyük oğlu Carlos'a, Parma, Piacenza ve Toscana'yı ele geçirme umudunu verdi Polonya Veraset savaşinda (1734-1736) ispanya'nın Kari Vl'ya karşı savaşması, kralın büyük oğlu Carlos'a Lorraineli François' ya kalan dukalıkları Napoli ve Sicilya ile değiştirmek (Viyana 1738) olanağını sağladı Bakan Patiho'nun (öl 1736) başlattığı ve ve Ensenada markisinin sürdürdüğü (1743-1746), deniz kuvvetlerinde ve sömürgelerdeki yenileştirme hareketi, ingiltere'nin savaş ilan etmesine yol açtı (1739) ingiltere, Felipe'nin, "geçiş izni"ni kötüye kullanan ingiliz kaçakçı gemilerini kıyı muhafızlarına kovalattırmasından ve askıya aldığı (1739) asiento ayrıcalığını 1749'da yenilememesinden rahatsızdı Felipe Fransa'ya yakınlaşmakla birlikte (Fontainebleau antlaşması, 1743) İtalya'ya karşı yeni bir savaşa girmekten geri kalmadı
(->VERASET SAVAŞI [Avusturya]) ve bu savaşın sonunu göremeden öldü Yerine oğlu Fernando VI geçti (O dönemde Versailles'dan esinlenerek inşa edilen yapılar La Granja, Riofrío, Aranjuez,Madrid Krallık sarayı, bu ilk Bourbon hükümdarının saltanatını bugün de anımsatmaktadır )
Avusturya sülalesine göre, Bourbonlar önemli değişiklikler yaptılar Yönetim meclisleri yerine, kral önünde sorumlu olan devlet sekreterleri getirildi; kral artık millet önünde değil, XVIII yy Avrupa'sının despot yönetimlerinde olduğu gibi, ancak Tanrı önünde sorumluydu: ayrıca, Aragón krallığı nın kamu hukuku yürürlükten kaldırıldı ve yerine Castilla yasası getirildi Taşra yönetimi ve mali yönetim, 1711'den başlayarak idare memurları esasına göre yeniden örgütlendi Özellikle, Avrupa topraklarının kaybedilmesinden sonra Amerika ile ilişkiler yoğunlaştırıldı: İspanya Fransa ile ittifak kurarak, iki ordunun işbirliği sayesinde, gitgide büyüyen ingiliz gücünü durdurmaya çalıştı
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|