Kooperatifin Adına Kayıtlı Arsanın Satışında KDV ve Kurumlar Vergisi Mükellefiyeti

Kooperatif adına kayıtlı arsanın satışında KDV uygulaması

- 27012012 -

Soru: Kooperatifin adına kayıtlı arsanın satışında KDV ve kurumlar vergisi mükellefiyeti

Cevap: 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 4/1 maddesinin “k” bendinde tüketim ve taşımacılık kooperatifleri hariç olmak üzere ana sözleşmelerinde:

-Sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması,

-Yönetim Kurulu başkan ve üyelerine kazanç üzerinden pay verilmemesi,

-Yedek akçelerinin ortaklara dağıtılmaması,

-Sadece ortaklarıyla iş görülmesine (Yapı kooperatiflerinin kendilerine ait arsalarını kat karşılığı vererek her bir hisse için bir iş yeri veya konut elde etmeleri ortak dışı işlem sayılmaz),

ilişkin hükümler bulunan ve bu hükümlere fiilen uyan kooperatifler ile bu kayıt ve şartlara ek olarak kuruluşundan inşaatın bitim tarihine kadar yönetim ve denetim kurullarında, söz konusu inşaat işlerini kısmen veya tamamen üstlenen gerçek kişilerle tüzel kişi temsilcilerine veya Kanunun 13maddesine göre bunlarla ilişkili olduğu kabul edilen kişilere veya yukarıda sayılanlarla işçi veya işveren ilişkisi içinde bulunanlara yer vermeyen ve yapı ruhsatı ile arsa tapusu kooperatif tüzel kişiliği adına tescil edilmiş olan yapı kooperatiflerinin kurumlar vergisinden muaf tutulacakları hükme bağlanmıştır

Yukarıda yer alan sadece ortaklarla iş görülmesi şartı; kooperatifin ana sözleşmesinde yer alan faaliyet konusuna giren işlemlerin aynı zamanda kooperatif ortağı ile yapılmasını zorunlu kılmaktadır Yapılan iş amaçlanan bir iş olsa dahi ortak olmayanlarla yapılması yada ortaklarla yapılsa dahi amaçlanan bir iş olmaması halinde muafiyet şartı ihlal edilmiş olmaktadır

Eğer kooperatifin üyelerine (ortaklarına) konut yapmak üzere aldığı arsayı bir başkasına sattığı bir durumda kooperatifin söz konusu arsayı satması yukarıda açıklanan “sadece ortaklarla iş görülmesi” şartının ihlali sayıldığından kurumlar vergisi muafiyetinden faydalanması mümkün bulunmamaktadır Dolayısıyla kooperatifin söz konusu arsa satışından elde ettiği kazancın kurumlar vergisi matrahının hesaplanmasında dikkate alınması gerekir

Bununla beraber, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1’inci maddesine göre; Türkiye’ de yapılan ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesindeki teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olacağı hüküm altına alınmıştır Aynı kanunun 2/1 maddesi ile de teslim,bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına hareket edenlerce alıcıya veya adına hareket edenlere devredilmesi olarak tanımlanmıştır

Bu nedenle, kooperatif adına kayıtlı arsanın satışı genel oranda (%18) katma değer vergisine tabidir Ayrıca tahsil edilen katma değer vergisi için beyanname verilmesi gerekmektedir


Koray ATEŞ
SMMM-E Öğretim Görevlisi
Akdeniz Denetim YMM LtdŞti