Okul Fobisi Nasıl Atlatılır?

Okul fobisi nasıl atlatılır?

Her çocuğun okulla tanışması mutlu geçmeyebilir Evle anneden ilk büyük ve ciddi ayrılık olarak yaşamında iz bırakan okula başlama evresinde çocuğun okul fobisi yaşamaması için yapılması gerekenleri Nuran Çakmakçı araştırdı

Okulların açılmasına az bir zaman kaldı Bir milyonu aşkın öğrenci okulla tanışmaya hazırlanıyor Ama, unutmayın, her çocuğun okulla tanışması mutlu geçmeyebilir Aralarından bazıları anne kucağından ilk ayrılığın ardından zamanını geçireceği bu yeni mekanı, yani okulunu pek de sevmeyebilir

Evle anneden ilk büyük ve ciddi ayrılık olarak yaşamında iz bırakan bu önemli adımda çocukların okul fobisi yaşamaması için neler yapmaları gerekiyor? Uzmanından ipuçları aldım İşte size küçük bir rehber:

Baş ve karın ağrısına dikkat

Prof Dr Dilek Şirvanlı Özen (Okan Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dekanı ve Psikoloji Bölüm Başkanı):
“Okul fobisi, çocuğun güçlü bir kaygı duygusu sergileyerek, okula gitmekte isteksiz olması ya da tamamıyla okula gitmeyi reddetmesi şeklinde kendini gösteren bir durum Okul fobisi olan çocuk mide bulantısı, karın ya da baş ağrısı gibi çeşitli bedensel yakınmalar bildirerek okula gitmemek ve kendisini evde tutabilmek için çaba harcar

Çocuk tarafından bu tür yakınmalar genelde sabah uyanır uyanmaz bildirilir ve anne-babayı ikna ettiğini, okula gitmeme kararının verildiğini anladığı anda da kendiliğinden kaybolur Öte yandan, okul günleri ve okula gitme saatleri geldiğinde kendisini gösteren bu yakınmalara ek olarak, çocuk diğer zamanlarda da iştahsızlık, keyifsizlik, uyku düzeninin bozulması, içe kapanma, özellikle yabancılarla iletişime girmeye karşı direnç gösterme gibi tepkilerde bulunabilir”

Ara sınıflarda da görülebilir

En fazla 6-8 yaş gibi ilkokula başlangıç döneminde kendini gösteren okul fobisi, ileriki yıllarda da, okul değişikliğinin gündeme geldiği dönemlerde ortaya çıkabilir Çalışmalar, özellikle ilkokul dönemindeki çocukların yüzde beşinin okul fobisi yaşadığını gösteriyor Cinsiyet açısından anlamlı fark görülmüyor Kızlar da erkekler de birbirlerine yakın sıklıkta bu kaygı durumunu yaşayabilir

Okul fobisinin nedenleri

Okul fobisinin temel nedenlerinden biri, anne-çocuk ilişki görüntüsünün sağlıklı olmaması; bağlılıktan ziyade bağımlılık şeklinde gerçekleşmesidir Bu noktada, okula başlama, bu ilişkide yaşanabilecek ilk büyük ayrılık olur ve anne, çocuğun kendisinden ayrılıp, okula başlamasından rahatsızlık duyup, bunu dolaylı yollarla çocuğa hissettirebilir Bu da çocuğun okula başlamayı anneye “ihanet etme” olarak algılamasına neden olabiliyor

Okul fobisinin olası bir diğer nedeni, çocuğun yeni deneyimlerle baş etmede kendisini yeterli hissetmemesi olabilir Özellikle daha içe dönük yapıya sahip çocuklar, bu tür bir “başlangıç”tan kaçınamıyor


Ayrıca aile içinde yaşanabilecek olası şiddet, evde herhangi bir hastalık olması, ebeveynin boşanması veya özellikle yeni bir kardeşin doğması gibi durumlar da, çocuğun kafasına, “evden ayrılmaması gerektiği” düşüncesini getirebilir ki, bu da çocuğun okula gitme konusunda direnç göstermesi şeklinde kendini gösterebilir


Okul fobisini atlatmak için alınabilecek önlemler

• Anne-baba ve öğretmen işbirliği çok önemli Bu tür bir durumda temel amaç, çocuğun olabildiğince çabuk bir zamanda okula gitmesini, geri dönmesini sağlamak olmalı
• Çocuğun okula gitmek istemediği koşulda, çocuk kesinlikle cezalandırılmamalı veya suçlanmamalı Çocuğa bu durumun geçici olduğu, başka çocukların da başına gelebildiği, ancak çok kolay çözülebildiği yönünde açıklamalar yapılabilir
• Anne-babanın sabırlı, tutarlı ve kararlı bir tutum içinde olması; çocuğun okulu güvenli ve özenilecek bir yer olarak algılayabilmesi temelinde, ona okul ve okulun öneminin, onun anlayacağı bir dille açıklaması gerekli Bu sayede çocuğun kafasında var olan okul imajında olumlu yönde bir değişim yaşanabilir
• Çocuğun okula gideceği gün tüm aile üyelerinin, çocuktaki korkuyu tetikleyecek davranışlardan uzak durmaları, sanki o günün sıradan bir günmüş gibi davranmalarında yarar var

• Çocuğun kaygıları ve korkuları üzerinde konuşmasına fırsat tanımak gerekir Böylece çocuk hem sıkıntısını paylaşmanın hem de anlaşıldığını hissetmenin verdiği rahatlıkla, olayları daha olumlu değerlendirebilir
• Çocuğun var olan durumu ile ilgili öğretmenine de bilgi verilmesi, onunla işbirliğine
• girilmesi şart
• Öğretmenin tutumu, çocuğun okulu sevmesi ve orada kendisini güvende hissetmesi için çok önemli
• Çocuğun akranlarıyla iletişim kurma yönünde cesaretlendirilmesi, bu tür ortamların oluşmasına taban hazırlanması gerekir

Nuran Çakmakçı