Akromegali

Akromegali, iskelet sisteminin uç bölümlerinin büyümesiyle tanımlanan büyüme ve metabolizma bozukluğu Hastalık, hipofiz bezinde gelişen bir tümör nedeniyle, ergenlik sonrası dönemde hipofizin aşırı miktarda büyüme hormonu (somatotrop hormon) salgılamasından ileri gelir ve genellikle hipofiz kökenli devlik denen anormal büyümeyle birlikte görülür
Akromegali aşamalı olarak başlar Önce eller ve ayaklar büyür; ardından çene uzayıp, burun ve alın kemeri kalınlaştığı için yüz çizgileri abartılı bir görünüm alır; bir süre sonra deri kalınlaşır ve iç organların çoğu büyümeye başlar Buna eşlik eden belirtiler başağrısı, aşırı terleme ve kan basıncının yükselmesidir
Akromegaliye uğrayan kişilerde, özellikle kan basıncı çok yükseldiğinde kalp yetmezliği görülebilir Büyüme hormonunun etkisiyle aşırı gelişen kasların çalışma yeteneği azaldığından kas zayıflığına oldukça sık rastlanır Bu arada, kemik uçlarının aşırı büyümesi eklemlerin tutulmasına ve ağrıya yol açar Bazen kemikler incelir ve süngersi bir görünüm alır (osteoporoz) Büyüme hormonunun aşırı salgısı çoğu kez insülinin etkisini engellediği için, akromegali hastalarının yüzde 20 ila 40'ında şeker hastalığı görülür Hipofiz tümörü büyümesini sürdürürse görme bozuklukları, körlük ya da göz kasları felci ortaya çıkabilir ve tümör arka hipofiz bezini ya da hipotalamusu örseleyebilir Ayrıca, tümör içindeki kanamalar da görme yeteneğinin birdenbire yitimine yol açabilir
Akromegali tedavisi, hipofizdeki tümörün cerrahi yöntemlerle çıkarılmasına ya da X-ışınları ve sıvı azotla yok edilmesine dayanır Çok ender olarak, bir kanama ya da o bölgeyi besleyen kan damarlarının tıkanması sonucunda hipofiz tümörü büyüme hormonu salgılamayı kendiliğinden kesebilir Büyüme hormonu salgısını azaltan östrojen ya da medroksiprogesteron gibi dişilik hormonlarıyla yapılan tedavi, akromegali belirtilerinin azalmasında ve şeker hastalığının iyileşmesinde etkili olabilir Ameliyat, ışınlama ya da başka yöntemlerle hipofiz tümörü yok edilen hastalarda ve tiroid, böbreküstü bezi ya da cinsiyet hormonları yetersizliği görülen kişilerde, bu eksikliği giderecek hormon tedavisi uygulamak gerekir


Kaynak;AnaBritannica cilt 1 frmsinsinet için derlenmiştir