İştirak

İştirak


İŞTİRAK, -ki a (ar şirket, ortaklık'tan iştirak)

1 Ortak olma; ortaklık

—2 Bir eyleme, bir işe katılma, onda yer alma; bir düşünceyi, duyguyu paylaşma, benimseme

—3 Bir eyleme, bir işe iştirak etmek, ona ortak olmak, katılmak, onda yer almak: Bir davete iştirak etmek Harbe iştirak etmek

—4 Bir düşünceye, bir duyguya iştirak etmek, ona katılmak, onu paylaşmak, benimsemek: Bu konudaki fikirlerinize iştirak etmiyorum

—Esk iştirak-i lisan, aynı dili konuşma, ortak bir dile sahip olma

—Cez huk Suça iştirak, bir suçun birden çok kişinin önceden anlaşmaları ve işbirliği yapmalarıyla işlenmesi (Bk ansikl böl)

—Med huk iştirak halinde mülkiyet ya da elbirliği mülkiyeti, yasa ya da sözleşme gereğince ortak durumunda olan kişilerin bir eşyaya bu ortaklık dolayısıyla hep birlikte sahip olmaları (Bk ansikl böl)
-iştirak nafakası - nafaka

—Tic iştirak hissesi - katilma payı

—ansikl Cez huk Suça iştirakin varlığı için şu koşulların bulunması gerekir: 1 suça iştirakten söz edebilmek için her şeyden önce cezayı gerektiren bir eylem, yani bir suç bulunmalıdır Bu suçun cürüm ya da kabahat türünden olması önemli değildir; 2 suç oluşturan eylemin işlenmesi için kişilerin önceden anlaşmaları ve işbirliği yapmaları gerekir; 3 suça katılan kişilerin aktif bir eylemde bulunmaları gerekir Bir davranışta bulunmama biçiminde iştirak olmaz Bir suçun işlendiğini gören kişinin bunu yetkililere bildirmemesi, suça iştirak sayılmaz Suça iştirak, "asli" ve "fer'i" olmak üzere iki türde ele alınır Asli iştirak de, maddi asli iştirak ve manevi asli iştirak diye ikiye ayrılır Asli maddi iştirak iki biçimde olabilir: suç oluşturan eylemi gerçekleştirmek ya da doğrudan doğruya birlikte işlemek Suç oluşturan eylemi gerçekleştirmek, suçun maddi unsurlarını oluşturan hareketleri ya da bunlardan bir bölümünü gerçekleştirmektir Örneğin, iki kişinin kullandıkları bıçak larla bir kişiyi öldürmelerinde durum budur Suçu doğrudan doğruya birlikte işlemek durumunda ise suçun maddi unsurunu oluşturan hareketler yapılmamakta ancak, suçun işlenmesindeki önemli hareketler birlikte gerçekleştirilmektedir Örneğin, adam öldürme suçunda bir kişinin bıçağını kullanırken ötekinin öldürülen kişinin ellerini tutması Asli iştirakin öteki türü, asli manevi iştiraktir Bu iştirak başkasını suç işlemeye yönlendirme biçiminde ortaya çıkar Bu durumda suçu oluşturan eyleme fiilen katılma yoktur Ancak suç bir kişinin başka birini yönlendirmesi (azmettirmesi) sonucunda işlenmektedir Suça iştirakin başka bir türü de fer'i iştiraktir Bu iştirak türü, suçun işlenmesinde ikinci derecede sayılabilecek hareketlere karışmaktır Bu da asli iştirak gibi, maddi ve manevi iştirak türlerine ayrılır
Suça iştirak Türk Cez k'nun 64 ve 65 maddelerinde düzenlenmiştir Birkaç kişi bir cürüm ya da kabahatin işlenmesine iştirak ettikleri takdirde, fiili işleyenlerden ya da doğrudan doğruya birlikte işlemiş olanlardan her biri o fiile ait ceza ile cezalandırılır Başkalarını suç işlemeye azmettirenlere de aynı ceza verilir (md 64) Suç işlemeye teşvik ederek (özendirme), ya da suç işleme kararını destekleyerek veya suç İşlendikten sonra yardım edeceğini söyleyerek, suçun işlenmesi için gerekli araçları sağlayarak suça iştirak edenlere, işlenen suça ait cezadan belirli oranda indirim yapılarak ceza verilir işlenen suçun cezası ölüm ise yirmi yıldan, ömür boyu ağır haplsse on altı yıldan aşağı olmamak üzere ağır hapis cezasıyla cezalandırılır Bunun dışında kalan durumlarda yasada öngörülen cezanın yarısı indirilir (Türk Cez k md 65)

—Med huk iştirak halinde mülkiyet biçimi birden çok kişi arasında meydana gelen kişisel bir ilişkiye dayanır Kişilerin her birinin hakkı mülkiyet konusu eşyanın tümünü kapsar Bu tür mülkiyette mal sahiplerinin payları belirlenmemiştir Müşterek mülkiyet biçiminden farklı olarak, iştirak halinde mülkiyette malikler paydaş değil yalnızca ortaktırlar Bir taşınmaza iştirak halinde sahip olanların tapu sicilinde yalnız adları yazılır, payları belirlenmez Bu mülkiyet türünde ortakların hak ve ödevleri, ortaklığı doğuran yasa ya da sözleşmedeki kurallarla belirlenir Aksine bir kural yoksa, ortakların haklan ve özellikle sahip oldukları eşya üzerindeki tasarruf yetkileri, ancak oybirliğiyle verecekleri karara göre kullanılabilir (Türk Med k md 630) İştirak halinde mülkiyet, mülkiyet konusu malın devredilmesi ya da ortaklığın ortadan kalkmasıyla sona erer (- mülkiyet)