Kriminoloji (criminologie)

Kriminoloji (criminologie)





KRİMİNOLOJİ a (fr criminologie) Suç olayını tüm yönleriyle inceleyen bilim dalı

—ANSİKL Kriminoloji XVIII yy'da ortaya çıktı Ancak, suçluluğun nedenlerini belirlemek amacıyla suça bilimsel gözlem yöntemlerinin sistemli bir biçimde uygulanmasına XIX yy'da başlandı, italyan okulu (Lombroso, Garofalo, Ferri) suçluluğun temel nedenini kişinin beden ve akıl bozukluklarına bağlarken, fransız-belçika okulu (Durkheim, Guerry, Joly, Lacassagne, OuĞtelet, Saleilles, Tarde) "suçluluk üretme ortamı" olarak nitelediği toplumsal çevrenin etkisini ortaya koydu

Ceza hukukunun gelişmesinde kriminolojinin büyük etkisi oldu XVIII yy'dan başlayarak, kişisel önlem kavramı toplumsal önlem kavramının yerini aldı, bunun sonucu olarak cezalandırmada bir yumuşama görüldü XIX ve XX yy'larda, özellikle çocuk suçlular ve ehliyetsizler açısından manevi sorumluluk kavramının önemi azaldı, cezaların yasallığı ilkesi esneklik kazandı (mahkûmun cezasını doldurmadan salıverilmesi, şartla salıverme); cezanın ertelenmesi (tecili) ilkesi ortaya çıktı; cezalandırma sistemine uyuşturucu maddelere karşı mücadele, eğitim, meslek edindirme ve topluma yeniden uyum sağlama yöntemleri getirildi; amaç artık yalnızca cezalandırmak değil, giderek suçluyu ıslah etmekti Ceza artık suçların artmasını ya da yinelenmesini önleyen bir yöntem haline geliyordu

Fransa'da olduğu gibi italya'da da çağdaş toplumsal savunma okulu, suçluyu topluma kazandırmak için onlara uygulanacak önlemleri ortaya koydu Bu okul suç olgusunu, her suçlunun kişiliğine göre ele alınması gereken bireysel bir olay olarak görür; bunun sonucu olarak da, homo criminalis'in (suçlu insan) psikolojik ya metafizik yapısına ilişkin bütün ön yargıları reddeder Aynı şekilde, suçlunun ıslahı konusundaki tüm önyargıları bir yana bırakır Kişinin yeniden topluma kazandırılmasında en uygun önlemi seçmek, her suçlunun kişiliğinin incelenmesinden sonra, yargıca ait bir yetkidir

Suçun nedenlerini bulmaya çalışan kri-monojenez, genel kriminolojinin ve klinik kriminolojinin bulgularından yararlanır Klinik kriminoloji (hekimler, psikologlar) her kişinin durumunu ayrı ayrı inceler Tıbbi, psikolojik ve toplumsal bir incelemeden sonra, uzmanlar kişinin tehlikeli olma durumuna ilişkin bir tanı, yeniden suç işleme olasılığına ilişkin bir tahmin ve iyileştirme yöntemi ortaya koyarlar

Genel kriminoloji, daha sonra ortaya çıkacak davranış biçimlerini önceden kestirmeye olanak verebilecek genel nedensellik ilişkilerini inceler Burada suç nedeni, suçlu insanlarla "yasaya saygılı" insanlar arasındaki davranış farkını açıklayan faktör olarak ele alınır Nihayet çağdaş kriminoloji suçu kimi insanları sapmalara götüren ve bunun sonucu olarak toplumsal zor önlemi doğuran, sosyal ölçütlere bağlı bir olgu olarak ele alınır Çağdaş kriminoloji kriminalistiği de içine alır