Açısal Momentum Nedir? Bir Cismin çizgisel Momentum Vektörünün Her Hangi Bir Noktaya Göre Dönmesine Açısal Momentum Denir.

Açısal momentum Nedir?

Bir cismin çizgisel momentum vektörünün her hangi bir noktaya göre dönmesine açısal momentum denir Cismin çizgisel momentum vektörü P,bu vektörü dönme noktasına bağlayan konum vektörü r ise (r ve P bir birine diktir), cismin açısal momentum



vektörü olur Buradaki x işareti vektör çarpımını belirtmektedir


Görsel tanım

Açısal momentumAçısal momentum vektörü dönme düzlemine dik olup, yönü sağ el kuralıyla bulunabilir Baş parmak momentumun yönü, ona dik işaret parmağı konum vektörünün yönünü gösterirse, avuç içinin yönü de açısal momentumun yönünü gösterir

Bir sistemde açısal momentumun zamana göre değişmeyip sabit kalmasına açısal momentumun korunumu denir, dL/dt=sabit Sistemde açısal momentumun zamana göre değişimi aynı zamanda dönme momentini (tork) verir,N=dL/dt Açısal momentumun korunumu, fiziğin önemli korunum yasalarından olup, onun birçok alanında kullanılır Örneğin astronomide, atom ve molekül fiziğinde, klasik ve kuantum mekaniğinde , çekirdek fiziğinde, yüksek enerği ve parçacık fiziğinde çözümlemeler yaparken açısal momentum korunumuna sık sık baş vurulur

Açısal momentum ,içinden geçen ya da dışında bulunan bir eksen çevresinde hareket eden bir cismin ya da cisimler sisteminin dönme eylemsizliğini gösteren özellikYer,Güneş çevresindeki yıllık dolanımı nedeniyle yörüngesel açısal momentuma,kendi çevresindeki günlük dönüşü nedeniyle de spin açısal momentuma sahiptir Açısal momentum bir vektörel niceliktir,dolayısıyla da,ancak hızıyla birlikte yönü de belirtilirse eksiksiz biçimde tanımlanmış olurDolanmakta olan bir cismin açısal momentumunun büyüklüğü , o cismin doğrusal momentumu ile ( doğrusal hızı v ile kütlesi m"nin çarpımı) kütleçekimi merkezinden geçen ve anlık devinme doğrultusunda yer alan doğrunun dönme merkezine uzaklığını gösteren r"nin çarpımına kısaca mvr"ye eşittirÖte yandan içinden geçen bir bir eksen çevresinde dönmekte olan bir cismin açısal memontumu cismi oluşturan tüm parçacıklar için hesaplanan mvr nicelikleninin toplamı olarak düşünülebilirKendi kütleçekimi merkezinin çevresinde dönmekte olan bir cismin ya da sistemin açısal momentumu da,yukarıdakine eş biçimde eylemsizlik momenti I ile açısal hız w "nın çarpımı yada kısaca Iw olarak tanımlanabilirAçısal momentum vektörünün yönü cismin dönme ekseninin yönüyle aynıdırBu yön benzer biçimde döndürülen bir sağ-el vidanın ilerleme yönüyle aynısa,artı yön olarak kabul edilirMKS ve SI birimleri sistemlerinde açısal momentum birimi,saniyede kilogram metre karedir( kg -m2/ sn)

Dış kuvvetlerin etkilerinden arındırılmış bir cismin ya da sistemin açısal momentumu değişmez ve değişmezlik "açısal momentumun korunumu" yasası olarak bilinirÖrneğin,dönen bir katı cisim,bir dış momentten etkilenmediği sürece sabit bir hız yönlenmeyle
dönmeyi sürdürür( Gerçekte açısal momentumun değişme oranı uygulanan momente eşittir) Dönen bir buz dansçısı kollarını kapattığı zaman açısal momentumu Iw değişmediği halde,eylemsizlik momenti I azaldığı için daha hızlı dönmeye başlarbaşka bir deyişle dansçının
açısal hızı w artarBüyüklük gibi yön de korunduğundan örneğin bir uçaktaki cayropusulanın yönlenmesi,uçağın hareketinden etkilenmezsabit kalır

Elektron gibi temel parçacıkların benzer özelliklerine uygulanan yörünge ve spin açısal momentum kavramları için bakspin
Ayrıca,bakmomentum

Kaynka;AnaBritannica cilt 1 denforumsinsinet için derlenmiştir