Alp Dağ Keçisi-Capra Ibex

ALP KEÇİSİ (Capra ibex)

Alp Dağları'nda yaşayan bu hayvanın dişi ve erkekleri küçük gruplar oluştururken, yaşlı keçiler kendi aralarında dolaşırlar Erkeklerinin ağırlığı 110 kg dişilerininki ise 50 kg'dır Bu hayvanlar sabahın erken saatlerinde çayırlara çıkar ve ot ile beslenirler Ayrıca vahşi ağaçların yapraklarını da yerler Grup besin aramaya çıktığında en güçlü keçi gözetleme görevini sürdürür ve en küçük tehlikede kaçarlar Dişi her keresinde bir tek yavru dünyaya getirir ve birkaç saat içinde yavru ayağa kalkar
Doğal hayatta keçilerle koyunları ayırt etmek her zaman kolay bir iş değildir İkisi de, dünyanın yüksek yerlerinde barınan dağ hayvanlarıdır İkisi de geviş getirenlerdendir İkisinin de tüylü postları ve içi oyuk boynuzları vardır Fakat arada birbirleriyle karıştırılsalar dahi, koyunlarla keçilerin arasında belirli ayrılıklar dikkati çeker

Yaban keçisi, yaban koyunu'na kıyasla genel olarak daha emin adımlar atan ve daha çok macera seven bir hayvandır En kaba yiyeceklerle beslenebilir Otlu bayırlarda otladığı görülürse de, karnım doyurduktan sonra emniyette olmak ve uyuklamak amacıyla yükseklerdeki bir kayanın üzerine çekilir Keçinin boynuzları arkaya ve yukarıya yönelir, buna karşılık koyunlarınkiler genel olarak helezon kıvrımlıdır Çoğu erkek keçilerin belirli bir sakalları ve kuvvetli bir kokulan vardır Gerek koyunlar, gerekse keçiler Milâttan Önce 3 000'den evvel ve büyük bir ihtimalle sığırlardan da önce evcilleştirilmiştir

Yaban keçileri Avrupa'da, Orta Asya'da ve Kuzey Afrika'da yaşarlar Yaban koyunlarına Kuzey Yarımküresinde ve bu arada Kuzey Afrika'da rastlıyoruz Koyunlarla keçiler, «boynuzlugü» (Bovidae) ailesinin bir ait familyasıdır Amerika grubunun en gösterişli hayvanı olan «Kaya dağları iri boynuzlu Kanada koyunu» sadece Yeni Dünya'nın bir yaratığı değildir Sibirya'da da yakın akrabaları bulunur

Keçiler insanlara çok uzun zamanlardan beri süt, yağ, peynir ve et temin ederler Tevratta yer yer onlardan bahis vardır Hazreti Eyüp'ün erkek keçilerinin kurtları mat edecek kuvvette oldukları, içlerinden bazılarının ise ayıları boynuzlarına takarak taşıdıkları ileri sürülmüştür Tevratta adı geçen su ve şarap kapları keçi derisinden yapılırdı

Filistin'de eskiden keçiler her gün pazara götürülür ve müşterilerin kapısında sağılırdı Bayramlarda kurban olarak da bu hayvandan çok yararlanılırdı Bugün dahi bir Arap aşiret reisi misafir ağırladığı zaman, derhal bir oğlak öldürülür, ve pişmeye konulur
Koyunun yünü gibi, keçinin kılı da giyim eşyası yapımında kullanılır Bu güzel ve iri keçilerin erkeklerinin helezon kıvrımlı, gösterişli boynuzları vardır Fakat en dikkate değer özellikleri yalnız başlarını,kulaklarını ve bacaklarının alt kısmını açıkta bırakan çoğunlukla beyaz ve kıvırcık tiftiktir Bu yünümsü kıllar, ın boynunda 20 santim, vücudunda ise 16 santim uzunluğunda olabilmektedir Ünlü tiftik veya öbür adıyla moher, Ankara keçilerinden elde edilir Türkler bu türün tekelini uzun zaman ellerinde bulundurmuş iseler de, Ankara keçisi bugün Güney Afrika'da ve Avustralya'da da bol mikyasta üretilmekte ve oralarda anayurdundakinden de daha kaliteli bir tiftik vermektedir «Keştatr keçisi» de bütün dünyada üstün kaliteli yapağısıyla meşhurdur Bu kısa bacaklı, zarif, fakat kanaatkar yaratık pek az yiyecekle yaşayabilmektedir Keşmir keçisi, bir zamanlar Keşmir ovasının ve Himalayaların zirveleri bulutlara değen dağ silsilelerinin yerlisiydi Bu keçinin tiftiğinden yapılan kazmir (kaşmir) adındaki ünlü dokuma ve şallar tâ Roma Sezar'larmın zamanında meşhurdu Kazmir dokumaları bir zamanlar sadece krallara ve saraylar halkına lâyık görülürdü Bugünkü kazmir İpliğinin pek azı Keşmir'den gelir, üstün kaliteli kaşmirler Çin'in, Moğolistan'ın ve Tibet'in mahsulüdür Bu tiftik hayvanın postundan taranılarak çıkarılır

Artiodactyla ( çifttoynaklılar) takımının Bovidae familyasından daha çok Avrupa Alp"lerinde yaşayan dayanıklı,çevik bir yabanıl keçi türüAlp dağ keçisinin omuz yüksekliği
80-90 cm,postu kahverengi -boz ,karnı ak,bacakları ve karnının kenarları siyaha yakın koyu
renktedirTekenin ,ön yüzeyi geniş ve çaprazlamasına çıkıntılı çizgilerle kaplı olan yarım daire biçiminde boynuzları,ayrıca kısa bir sakalı vardırDişinin boynuzları çok daha küçüktürAlp dağ keçisi sürekli kar bölgesinin sınırında genellikle sürüler halinde yaşar;
yalnız yaşlı tekeler sürüye katılmayarak tek başına dolaşırEskiden Alp"lerin yüksek bölgelerinde yaygınken,bugün sayıları büyük ölçüde azalmış olan bu hayvanlar İtalyan Alpleri"ndeki Gran Paradiso Ulusal Parkında koruma altına alınmıştırbaşka bölgelerde de
yeniden yerleşmesine çalışılmaktadır





Kaynak;AnaBritannica cilt 2