![]() |
Yeni Işyeri Açıp Mükellef Olanların Uyması Gereken ödevleri |
![]() |
![]() |
#1 |
Şengül Şirin
![]() |
![]() Yeni Işyeri Açıp Mükellef Olanların Uyması Gereken ödevleriMÜKELLEFLERİN VERGİSEL YÖNDEN İŞLERİNİN DAHA SAĞLIKLI YÜRÜMESİ İÇİN UYMALARI GEREKEN KURALLAR İLE YERİNE GETİRMELERİ GEREKEN ÖDEVLER C- VESİKALAR VUKa göre tutlan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların belgelendirilmesi zorunludur ![]() ![]() ![]() Defter tutmak zorunda olmayan mükellefler de vergi matrahlarının tespiti ile ilgili giderlerini belgelendirmek zorundadırlar ![]() ![]() - Fatura ve sevk irsaliyesi -Fatura yerine geçen vesikalar (Gider pusulası,Perakende satış vesikaları,yazarkasa fişleri) - Serbest meslek makbuzları - Ücret bordrosu ve bordro yerine geçen evraklar - Diğer evrak ve vesikalar Fatura ve Sevk İrsaliyesi Fatura satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı tutarı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari bir belgedir ![]() Faturada bulunması gereken bilgiler şunlardır ; - Faturanın düzenlenme tarihi,seri ve sıra numarası ![]() - Faturayı düzenleyenin adı,varsa ticaret ünvanı,iş adresi,bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası ![]() - Müşterinin adı,ticaret ünvanı,adresi,varsa vergi dairesi ve hesap numarası ![]() - Malın veya işin nevi,miktarı,fiyatı ve tutarı ![]() - Satılan malların teslim tarihi ve irsaliye numarası ![]() Fatura Düzeni - Faturalar sıra numarası dahilinde teselsül ettirilir ![]() - Faturalar mürekkeple,makine ile veya kopya kurşun kalemi ile doldurulur ![]() - Faturalar en az bir asıl ve bir örnek olarak düzenlenir ![]() ![]() - Faturaların baş tarafını iş sahibinin veya namına imzaya yetkili olanların imzalamaları şart tır ![]() - Fatura malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren yedi gün içerisinde düzenlenir ![]() Bu süre içinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() - Fatura düzenlemek zorunda olanlar müşterinin adı soyadı ve bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarasının doğruluğundan sorumludur ![]() ![]() Fatura Kullanma Zorunluluğu Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar,kazancı basit usulde tespit edilenlerle, defter tutmak zorunda Olan çiftçiler; - Birinci ve ikinci sınıf tüccarlara, - Serbest meslek erbabına, - Kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlara, - Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere, - Vergiden muaf esnafa sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunlardan fatura istemek ve almak zorundadır ![]() Sevk İrsaliyesi VUK hükümlerine göre,fatura sevk irsaliyesi perakende satış vesikalarını yalnızca birinci ve İkinci sınıf tüccarlara kazançları basit usulde tespit edilenlerin ve defter tutmak mecburiyetin de olan çiftçilerin düzenlemeleri zorunludur ![]() 246 sıra nolu VUK GT uyarınca malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının ; teslim edilen malın alıcı tarafından taşındığı veya taşıttırılması halind alıcının; taşınan ve taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlemesi ve taşıtta bulundurulması zorunludur ![]() Malın alıcı tarafından taşıttırılması durumunda eğer alıcı ve satıcı anlaşırlarsa sevk irsaliyesi Satıcı tarafından da düzenlenebilecektir ![]() ![]() Ayrıca malın bir mükellefin birden çok işyerleri ile şubeleri arasında taşındığı veya satılmak Üzere bir komisyoncu veya diğer bir aracıya gönderildiği hallerde de malın gönderen tarafından sevk irsaliyesine bağlanması zorunludur ![]() Sevk İrsaliyesinde Bulunması Zorunlu Bilgiler Sevk irsaliyesinde; - Gönderilen malın nevi ve miktarının - Satıcının veya malı sevk edenin adı soyadı ticaret ünvanı adresi varsa vergi dairesi ve hesap numarasının, - Malın taşıyana teslim tarihi ve müteselsil irsaliye numarasının bulunması zorunludur ![]() 206 sıra no ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Sevk İrsaliyelerinin Düzenlenmeyeceği ve Aranmayacağı Durumlar Nihai tüketicilerin tüketim amacıyla perakende olarak satın aldıkları malları bu mallara ait fatura veya perakende satış fişinin bulunması şartıyla kendilerinin taşıması veya taşıttırması halinde sevk irsaliyesi düzenlenmeyecektir ![]() ![]() Sevk İrsaliyesinin Düzenlenmesine İlişkin Özel Durumlar - Alıcıların kimler olacağı ve ne miktarda mal alacakları belli olmayan ve alıcılara iş yerlerin de teslim edilmek üzere satıcı tarafından kendi nakil vasıtası ile mal gönderilmesi durumunda (Örneğin: Bakkallara gıda maddesi dağıtan toptancılar,meşrubat pazarlamacıları gibi) nakil vasıtasına yüklenen tüm mallar için tek sevk irsaliyesi düzenlenecek sevk irsaliyesinin müşterinin adı adresi bölümüne Muhtelif Müşteriler ibaresi ile nakil vasıtasının plaka numarası ve sürücünün veya araçta bulunan satışa yetkili kimsenin adı yazılacaktır ![]() Alıcının talep ettiği miktarda teslim edilen malların faturaları malın teslimi anında düzenlenecek ve bu faturalara sevk irsaliyesinin numarası kayıt edilecektir ![]() ![]() - Bir işyeri ve deposu bulunmadan Pazar takibi veya köy köy kendi namına taşıtıyla emtia satan kimseler , bağlı bulundukları vergi dairesinden alacakları faaliyet durumlarını gösteren bir yazıyı taşıtlarında bulundurmaları kaydıyla sevk irsaliyesi düzenlemeyeceklerdir ![]() - Faturanın malın tesliminden önce düzenlendiği ve malın daha sonra sevk edildiği durumlarda faturayı düzenleyenler tarafından faturada malın daha sonra sevk edileceği belirtilecektir ![]() ![]() - Bazı müklleflere teslim edilmek üzere üçüncü şahıslara talimat vererek mal sevk ettirilmesi durumunda sevk irsaliyesi aşağıdaki örnekte açıklandığı şekilde düzenlenecektir ![]() ÖRNEK Toptancı (A) müşterisi olan perakendeci (C)ye teslim edilmek üzere imalatçı (B)ye talimat vererek kendi adına mal sevkiyatı yapılmasını istemektedir ![]() ![]() (B) ise (A)ya karşı satıcıdır ![]() ![]() Buna göre 167 sıra no ![]() ![]() ![]() ![]() - Mükellefin yarı mamül veya mamül malalrını bazı işlemler yapılmak üzere diğer mükelleflere göndermeleri ve bu mükelleflerden malları geri getirmeleri durumunda götürülen ve geri getirilen mallar için gidiş ve geliş taşımaları sırasında ayrı ayrı sevk irsaliyesi düzenlemeleri zorunludur ![]() numarası ile yapılacak işin türü (boyatılmak,tamir ettirilmek,parça değiştirmek üzere gibi) bir ibare yazılacak işlem gördükten sonra malın tekrar taşınmasında düzenlenecek sevk irsaliyelerinin müşteriler bölümüne ise,işlem türü ile işlemi yapana ilişkin bilgiler yazılacaktır ![]() - Numune üzerine veya tecrübe ve muayene şartıyla satım yapılmak üzere mal sevkiyatı yapılması halinde sevk edilen malalr için sevk irsaliyesi düzenlenmesi zorunludur ![]() 253 sıra no ![]() ![]() ![]() Taşıma İrsaliyesi VUKun 240ıncı maddesine göre ücret karşılığı eşya taşıyanların taşıma irsaliyesi düzenleme mecburiyeti bulunmaktadır ![]() ![]() İrsaliyeli Fatura 211 ve 232 sıra no ![]() ![]() - Mükellefler faaliyetleri ile ilgili olarak irsaliyeli fatura kullanabilecekleri gibi fatura ve sevk irsaliyesini ayrı ayrı da kullanabileceklerdir ![]() -İrsaliyeli Fatura mükellefler tarafından anlaşmalı matbaalarda fatura ölçülerinde bastırılacaktır ![]() - İrsaliyeli faturanın altında Bu belgenin sevk edilen malla birlikte bulunması halinde ayrıca sevk irsaliyesi aranmaz ifadesi yazılacaktır ![]() - Mal satan mükellefler irsaliyeli faturayı en az üç örnek olarak düzenleyecekler,en az üç örnek düzenlenmeyen irsaliyeli faturalar hiç düzenlenmemiş sayılacaktır ![]() Fatura Yerine Geçen Vesikalar - Perakende satış vesikaları - Gider Pusulası - Müstahsil makbuzu gibi vesikalardır ![]() Perakende Satış Vesikaları Bu vesikalar; - Perakende satış fişleri - Makineli kasaların kayıt ruloları - Giriş ve yolcu taşıma biletleri - Ödeme kaydedici cihazlar tarafından verilen satış fişlerinden oluşur ![]() Diğer taraftan işlem miktarı fazla veya satış sürati yüksek bazı emtia türlerinde perakende satış fişi kullanılmasındaki güçlükler ile bu satışların diğer belgelerle tevsiki imkanının bulunmaması dikkate alınarak şu düzenlemeler yapılmıştır ![]() Bazı Tekel maddeleri Satanlar: VUKun 232inci maddesinin son fıkrası gereğince mükellefler düzenleyecekleri toplu faturalara dayanarak satış bedeli üzerinden çıkış yapabileceklerdir ![]() (206 ve 230 sıra no ![]() Kahvehane ve Çay Ocakları İşletenler 232 sıra no ![]() - Ödeme kaydedici cihaz kullanan kahvehaneler hizmetin tamamlanıp müşterinin hesabını ödemesi sırasında ödeme kaydedici cihaz fişi vereceklerdir ![]() - Ödeme kaydedici cihaz kullanmayan kahvehaneler satışlarını 209 sıra no ![]() ![]() Gazete Dergi ve Benzeri Periyodik Yayınların Satışını Yapanlar 143,173 ve 206 sıra no ![]() - Faturayla - Perakende satış fişiyle - Dip koçanlı perakende satış fişleriyle - Toplu faturayla - Ödeme kaydedici cihazların fişleriyle belgelendireceklerdir ![]() Tur Organizasyonu Düzenleyenler Turizm organizasyonunda bulunan firmaların yaptıkları tur hizmetleri şehirlerarası yolcu taşıma amacına yönelik olmayıp başladığı noktada veya herhangi bir yerde bitebilen bir programa bağlı olarak yapılan ve bu programda öngörülen taşıma dahil gerekli bütün huzmetleri kapsayan bir organizasyondur ![]() Bu çerçevede bu turlara ait taşıtların seyri sırasında 177 sıra no ![]() ![]() ![]() Vergi mükellefiyeti bulunmayan kişilerin tur düzenlemesi halinde otobüs firmasınca seyehat yerlerini ve süresini de içerecek şekilde sefere çıkılmadan önce düzenlenmiş fatura veya varsa yazılı sözleşmenin bulundurulması gerekir ![]() Dip Koçanlı Fişleri Ödeme Kaydedici Cihaz Fişleriyle Birlikte Kullanabilecek Müesseseler - Fırın işletmecileri ve ekmek bayilerinin - Alkollü içki alkolsüz meşrubat ve dondurma satıcılarının - Tuvalet işletmelerinin satış süratinin hızlı müşterinin yoğun olduğu ve bu nedenle de ödeme kaydedici cihazların yetersiz kaldığı zamanlardaki faaliyetlerinde diledikleri takdirde dip koçanlı p ![]() ![]() ![]() erini veya giriş biletlerini de ayrıca kullanabileceklerdir ![]() Ödeme Kaydedici Cihaz (Yazar Kasa) Fişleri Ödeme kaydedici cihazlar kullanılarak verilen satış fişleri ve rulolar bu cihazları kullanmak zorunda olanların fatura vermek mecburiyetinde olmadıkları satışlar ve yaptıkları işlerin belgelendirilmesinde kullanılmakta ve fatura yerine geçen vesika özelliği taşımaktadır ![]() Adisyon Tipi Perakende Satış Fişi Ödeme kaydedici cihaz kullanmayan kahvehaneleri işleten mükelleflerin bu işletmelerindeki satışları ile ilgili olarak adisyon tipi perakende satış fişi kullanmaları gerekmektedir ![]() ![]() de gerekli açıklamalar yapılmıştır ![]() Gider Pusulası Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar kazancı basit usulde tespit edilenler ile defter tutmak zorunda olan serbest meslek erbabı ce çiftçiler vergiden muaf esnafa yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için gider pusulası tanzim ederek işi yapana veya emtiayı satana imza ettirmek mecburiyetindedirler ![]() 225 sıra no ![]() ![]() ![]() Müstahsil Makbuzu Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ile defter tutmak zorunda olan çiftçiler gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçilerden satın aldıkları malların bedelini ödedikleri sırada iki nüsha makbuz düzenlemeye ve bunlardan birini imzalayarak satıcı çiftçiye vermeye ve diğerini de ona imzalatmaya mecburdur ![]() Müstahsil makbuzları seri ve sıra numarası dahilinde teselsül ettirilir ![]() ![]() ![]() ![]() SERBEST MESLEK MAKBUZU Serbest meslek erbabı mesleki faaliyetlerine ilişkin hertürlü tahsilatı içi iki nüsha serbest meslek makbuzu düzenlemek bir nüshasını müşteriye vermek müşteri de bu makbuzu istemek ve almak mecburşyetindedir ![]() ![]() ÜCRET BORDROSU VE BORDRO YERİNE GEÇEN EVRAKLAR İşverenler her ay ödedikleri ücretler için ücret bordrosu düzenlemek zorundadırlar ![]() ![]() DİĞER EVRAK VE VESİKALAR Ambar Tesellüm Fişi ------------------------- Nakliyat mabarlarına nakledilmek üzere getirilen malların ambara giriş tarihi ile sevki arasında bir zaman farkının bulunduğu ayrıca birden fazla şahsa ait malların tek bir taşıt ile taşındığı durumlarda malın ambara girişi sırasında taşıma irsaliyesinin düzenlenmesinin fiilen mümkün olmadığı saptanmıştır ![]() ![]() ![]() kalan nüshası taşıma irsaliyesi yerine geçer ![]() Yolcu Listeleri Şehirler arasında yapılan yolcu taşımalarında taşıtların her seferi için müteselsil sıra ve seri numaralı ve oturma yerlerini planlı şekilde gösteren yolcu listesi düzenlenir ![]() 206 sıra no ![]() ![]() ![]() ![]() Yolcu taşıma biletlerinin komisyoncu veya acentalar tarafından kesilmesi halinde yolcu listeleri dört nüsha olarak düzenlenecek ve bir nüshasıda komisyoncuda kalacaktır ![]() Günlük Müşteri Listeleri Otel motel pansiyon gibi konaklama yerleri odalar bölmeler ve yatak planlarına uygun olacak müteselsil sıra ve seri numaralı günlük müşteri listeleri düzenler ve işletmede bulundururlar ![]() Bu listelerin ya anlaşmalı matbaalara bastırılmış olması veya bir aslının noter tasdikli olması gerekir ![]() Adisyon Hizmet işletmelerine adisyon kullanma zorunluluğu getirilmiş ve adisyon kullanımına ilişkin usul ve esaslar 185,200,298 ve 299 sıra no ![]() leriyle belirlenmiştir ![]() Masada servis yapılan ve gerçek usulde vergiye tabi olan; - Kurumlar vergisine tabi olan kurumlar tarafından çalıştırılan veya VUK hükümleri uyarınca bilanço veya işletme hesabı esasına göre defter tutan ve alkollü içki servisi yapılan gece kulüpleri diskotekler barlar pavyonlar gazinolar meyhaneler ve lokantalar gibi işletmeler ![]() - Kurumlar veya gerçek usulde gelir vergisi mükellefi olanlar tarafından işletilen şehirlerarası karayolları üzerinde hizmet veren lokanta kafeterya pastane kulüp ve benzeri işletmeler ![]() - VUK hükümleri uyarınca bilanço veya işletme hesabı esasına göre defter tutan gece kulüpleri diskotekler barlar pavyonlar gazinolar meyhaneler lokantalar kafeteryalar ve pastane gibi işletmeler adisyon kullanmak zorundadırlar ![]() Self servis esasına göre işletilen lokanta kafeterya gibi işletmelerde ayrıca adisyon kullanılmasına gerek yoktur ![]() ![]() Adisyon yalnızca masaya yapılan servisler için kullanılacaktır ![]() Reçeteler Özel muayenehane özel poliklinik özel hastane sahibi veya buralarda çalışan hekimlerce düzenlenen reçeteler sadece anlaşmalı matbaalara bastırılarak kullanılacaktır ![]() ![]() 336 sıra no ![]() ![]() Reçete üzerinde protokol numarasının yer almaması halinde bu belge hiç düzenlenmemiş sayılacak ve VUKun 353/2nci maddesine göre özel usulsüzlük cezası kesilecektir ![]() Reçeteler kopyalı en az üç örnek olarak düzenlenecektir ![]() ![]() ![]() Reçetelerin sağ üst köşesine kolayca okunabilecek şekilde Hastaya verilen reçetenin iki Örneği de eczaneye götürülecektir ![]() ![]() Standart Yapı Ruhsatı --------------------------- 210 sıra no ![]() ![]() ![]() ![]() belgesi kullanma zorunluluğu getirilmiştir ![]() Yapı ruhsatları biri asıl olmak üzere üç nüsha düzenlenecek 210 sıra no ![]() de birinci nüshasının belediyede kalacağı ikinci nüshanın Maliye Bakanlığı na son nüshanında D ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() EKİM SAYIM BEYANI Ekim sayım beyanı,zırai işletmeleri GVKnın 54ncü maddesinde belirtilen işletme büyüklüklerinin üsütünde bulunan çiftçiler tarafından yerine getirilmesi gereken bir ödevdir ![]() ![]() ![]() VERGİ KARNESİ Vergi karnesi almakla zorunlu tutulanlar VUKun 247nci maddesinde belirtilmiştir ![]() ![]() ![]() MUHAFAZA VE İBRAZ ÖDEVLERİ Muhafaza Ödevleri VUKa göre defter tutmak zorunda olanlar resmi defter belge ve vesikalarını ilgili bulundukları yılı takip eden takvim yılından başlayarak beş yıl süreyle muhafaza etmek zorundadır ![]() Defter tutmak zorunda olmayanlar da VUK un 232,234 ve 235 nci maddeleri uyarınca almaya mecbur oldukları fatura gider pusulası ve müstahsil makbuzlarını tarih sırası ile düzenleme tarihlerini takip eden takvim yılından başlayarak beş yıl süre ile muhafaza etmek zorundadırlar ![]() Defter ve Belgelerin İbrazı VUKun 256ncı maddesinde defter belge ve diğer kayıtlara ilişkin ibraz mecburiyeti getirilmiştir ![]() ![]() Mükelleflerin muhafaza ve ibraz etmek zorunda oldukları defter ve belgeleri muhafaza etmeyerek incelemeye yetkili olanlara ibraz etmemeleri VUKun 359uncu maddesi gereğince kaçakçılık hükmündedir ![]() ![]() DİĞER ÖDEVLER Tahsilat ve Ödemelerin Banka Fşnans Kurumları ve Posta İdareleri Üzerinden Yapılması Zorunluluğu Maliye Bakanlığı 320,323,324 ve 332 sıra no ![]() ![]() ![]() yi aşan ödemelerin banka finans kurumları ve posta idareleri üzerinden yapılmasını zorunlu kılmıştır ![]() Vergi Levhası Asma Mecburiyeti Gelir Vergisi mükellefleri ile sermaye şirketleri her yıl mayıs ayının son gününe kadar vergi tarhına esas olan kazanç tutarları ile bunlara isabet eden vergi miktarlarını gösteren levhayı merkezlerine şubelerine satış mağazalarına iş sahipleri ile mükellefler tarafından kolayca okunup görülecek şekilde asmak zorundadırlar ![]() ![]() Vergi Levhasının asılacağı yerler; İş merkezleri şubeler satış mağazaları çiftçilerin doğrudan doğruya zırai faaliyetleri ile ilgili alım satım işlerinin görülmesi için açtıkları yazıhaneler taşıt işletmeleri ve taşıt işletmeleri ne ait taşıtlar ![]() ![]() ![]() Çok sayıda şubesi bulunan mükelleflerin merkezleri için tasdik ettirdikleri vergi levhalarının matbaada baskı suretiyle çoğaltılmış örneklerinin kullanılabileceği Bakanlıkça kabul edilmiştir ![]() Diğer Ödevler VUKun 257inci maddesine göre mükellefler vergi inceleme ve kontrolleri ile gayrimenkul lerin rayiç bedelinin tespiti sırasında inceleme elemanlarına araç gereç ve personeliyle bu işlemlerin sonuçlandırılmasına yardımcı olmak zorundadırlar ![]() Yıllık Bildirimler 362 sıra no ![]() ![]() ![]() Yaralanılan Kaynaklar - Vergi Usul Kanunu - Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri - BDK-2007
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz
![]() ![]() |
![]() |
![]() |
|