Kreol,creole

Kreol,creole




KREOL a (fr créole; isp criollo'dan) XVI yy'la XIX yy arasında zenci köle ticareti nedeniyle ortaya çıkan, bugün de dünyanın çeşitli bölgelerinde (Antiller, Guyana, Hint okyanusu adaları) bu kölelerin soyundan gelenler tarafından konuşulan dillere verilen ad

—ANSİKL Dilbil Doğal dil grubu olarak kreollerin birliğini, her birinin ortaya çıkmasına yol açan olayların benzerliği sağlar: köleleri yabancı ülkelere gönderme, kapalı bir toplumda (tarım alanları) ortak bir dilden yoksun, kısıtlı ve kötü biçimde de olsa, hiç değilse emirleri anlamak için efendilerinin dillerini kullanma zorunda kalan toplulukların karışımı Böylece fransız, ingiliz, portekiz, hollanda (bu sonucusu artık yok olmuştur) kreolleri ortaya çıktı: bu kreollerde kullanılan sözcükler, önemli ses değişimlerine ve anlam kaymalarına karşın, hemen hemen tümüyle kaynak dillerdeki sözcüklerin aynıdır

Günümüzde belirlenmiş başlıca kreoller şunlardır:

1 Fransız kreolü (Karayibler' de Haiti, Louisiana, Guadeloupe, Martinique, Dominica ve Saint Lucia adaları, Guyana; Hint okyanusu'nda Réunion, Maurice ve Seychelles adaları);

2 ingiliz kreolü (Karayibler'de Jamaika, Barbados, Belize, Guyana, Surinam; Afrika'da Sierra Leone, Nijerya; Büyük Okyanus'ta Yeni Gine);

3 Portekiz kreolü (Karayibler'de Hollanda Antilleri; Afrika'da Cabo Verde, Gine - Bissau, Casamana, Saö Tomé e Principe; Asya'da Goa, Macao, Singapur)

Birkaç istisna dışında, kreolleı; ezilen, horgörülen bu toplumların en yoksul katmanlarının konuştuğu dillerdir ve genellikle kreolün, daha saygın bir dil karşısında gerileme ve yok olma süreçlerine tanık olunmaktadır;