TEMA Vakfı Tarihi

TEMA 11 Eylül 1992 tarihinde, Karaca Arboretum’un kurucusu, BM Çevre Ödülü sahibi Hayrettin Karaca ve Tekfen Holding kurucu ortaklarından, Türk-BDT
İş Konseyleri Başkanı Nihat Gökyiğit tarafından kurulmuştur
1980 yılında Hayrettin Karaca’nın Türkiye’nin ilk özel arboretumunu kurması aynı zamanda TEMA düşüncesinin de başlangıcı olmuştur Bitki toplamak amacıyla Türkiye’yi karış karış dolaşan Hayrettin Karaca, erozyon sorununun boyutlarını görünce, sorunun önemini herkese anlatmak ve kavratmak gerektiğine karar verir
5 Ağustos 1992 tarihinde Cumhuriyet Gazetesinde yayınlanan bir röportajında Hayrettin Karaca, şunları söylemiştir: “Türkiye’nin denizlere, derelere, barajlara akıttığı toprağın içindeki değerler, madensel elementler ve gübrenin değeri Türkiye bütçesine eşit belki de Eğer denizlere akıttığımız bu toprağı hesap edecek olursak, Türkiye’yi yeniden ihya ederiz Bu kadar büyük bir toprak kaybı vardır Türkiye’nin, fakat biz bunu kayıp olarak hesap etmeyiz Toprak için ölürüz, bir karış toprağı kimseye vermeyiz deriz, karışla vermeyiz ama kepçeyle veririz


Bugün Yeşilırmak, Kızılırmak, Doğu Karadeniz’deki bütün dereler bulanık değil çamur olarak akıyor Çoruh’a dökülen bütün çaylar, Çoruh kayalarının üzerinden toprağı sökerek akıyor Bu toprak benim değil artık, Rus toprağı Batum bu giden topraklar yüzünden denizden 25 kilometre geride kalmış durumda Kayalar bizim, toprak bizim değil”


Yakın dostu Nihat Gökyiğit ile beraber TEMA’yı kurarlar Kuruluşa öncülük edenler sanayici olunca, kurucular da iş adamları arasından çıkar Kurucular Heyeti’nin ihtişamlı listesine rağmen, TEMA oldukça mütevazi koşullarla hayata geçer TEMA’nın ilk çalışanlarından biri olan Bayburt Projesi Sorumlusu Dr Gülay Yaşin, o günleri şöyle anlatıyor:


“Yıl 1992 Ekim sonları Tekfen Holding’de, TEMA Başkan Vekili Nihat Gökyiğit’i ziyaret ediyorum Nihat Bey, bana büyük bir heyecanla hem TEMA’yı anlatıyor hem de hazırlanan broşürün son düzeltmelerini yapmaya çalışıyor Böyle bir oluşumda görev almak istediğimi söyleyince beni Vakıf’a davet ediyor Ertesi gün iş çıkışı bana verilen adrese gidiyorum Hava soğuk ve adresi bulmakta bir hayli zorlanıyorum Vakıf Merkezi olarak düşünülen küçük daireyi buluyorum Hemen görüşmeye alıyorlar Karşımda oturan beyaz sakallı, beyaz saçlı beyi daha önce hiç görmemiştim
Benimle iş mülakatı yapıyor ve bana sürekli “Bana kendini anlat” diyor Ben de anlatıyorum Kendisinin önce yazar olduğunu düşünüyor, sonra bir profesör olduğuna karar veriyorum Ama O ne yazar, ne de profesör Bana erozyonu anlatıyor, başlatmak istedikleri hareketi anlatıyor ve en sonunda, bugün gibi hatırladığım yüz ifadesiyle, inançla ve adeta gözleri dolarak; “Birgün bu Vakıfta çalışıyor olmandan dolayı göğsün kabaracak” diyor


Onun Hayrettin Karaca olduğunu öğreniyorum…Bu görüşmeden bir gün sonra TEMA’nın ilk elemanı olarak göreve başladım TEMA Vakfı’nın kuruluşunun öyküsünü dinledim Sayın Hayrettin Karaca, Karaca Arboretum için bitki toplamak üzere Türkiye’yi köşe bucak dolaşmakta ve gezileri sırasında tanık olduğu erozyon olayını yakın çevresindekilere anlatmaktaymış Yakın arkadaşı Nihat Gökyiğit onun anlattıklarından çok etkilenmiş ve bu sorunu çözmek ve bütün toplumla paylaşmak için bir Vakıf kurma fikrini ortaya atmış


Bunun üzerine, Nihat Bey’in öncülüğü ile Cumhurbaşkanı, konuyla ilgili bakanlıklar, iş çevreleri, bilim adamları ziyaret edilmiş ve bu kişilerin de katılımı ile Vakıf kurulmuş… Ben TEMA’da göreve başladığımda, Levent’teki küçük dairede sadece yazı masası ve bir kaç sandalye vardı Bilgisayar vb büro malzemelerini zamanla bağışlarla sağladık O günlerde kimse bırakın TEMA adını, ülkenin çölleşmeye başladığını bile farketmemişti
Televizyonda, gazetelerde konunun ele alınması için büyük çaba sarfediyorduk Bazıları ‘Ülkenin bu kadar çok sorunu varken, bir de erozyon mu çıktı?’ diyordu TEMA üyesi olmak, TEMA destekçisi olmak saygın bir kavram, bir prestij olmaktan çok uzaktı henüz” Kasım 2004 itibariyle 236 bini aşkın üye sayısına ulaşan TEMA’nın kuruluş hikayesi işte böyle

Kurucu Üyeler

A – Gerçek Kişi Kurucu Üyeler
•SEMAHAT ARSEL
•AHMET OĞUZ DAĞDELEN
•S MÜFİT ERBİLGİN
•NUMAT SABİT ESİN
•E YALIM EREZ
•AHMET FİKRET EVYAP
•NİHAT GÖKYİĞİT
•SEVGİ GÖNÜL
•E KAĞAN GÜRSEL
•MEHMET OSMAN KAVALA
•SUNA KIRAÇ
•ASIM KOCABIYIK
•RAHMİ M KOÇ
•VEHBİ KOÇ (Merhum)
•ALİ KOÇMAN (Merhum)
•HALİS KOMİLİ
•H AYDUK ESAT KORAY
•ENVER ÖREN
•AHMET ÖZKÖSEOĞLU
•SAKIP SABANCI (Merhum)
•AHMET SALAHOR
•ŞARIK TARA
•SABRİ ÜLKER
•M SELAHATTİN ÜZEL (Merhum)
•ORHAN YAVUZ
•RONA YIRCALI
“B – Hükmi Şahıs Kurucu Üyeler
•AKFİL SANAYİİ VE TİCARET AŞ
•AKIN TEKSTİL AŞ
•AKSA AKRİLİK KİMYA SANAYİİ AŞ
•ALTINYILDIZ HOLDİNG AŞ
•ECZACIBAŞI HOLDİNG AŞ
•HAS OTOMOTİV TİCARET VE SANAYİİ AŞ
•HÜRRİYET GAZETECİLİK VE MATBAACILIK AŞ
•KALEBODUR SERAMİK SANAYİİ AŞ
•KARACA HOLDİNG AŞ
•MİLLİYET GAZETECİLİK AŞ
•ORTA ANADOLU TİC VE SANAYİ İŞLETMELERİ TAŞ
•SABAH YAYINCILIK AŞ
•SINAİ VE MALİ YATIRIMLAR HOLDİNG AŞ
•TATKO OTOMOBİL, LASTİK VE MAKİNE TİCARETİ TAŞ
•TEKFEN HOLDİNG AŞ
•TÜRKPETROL VE MADENİ YAĞLAR TAŞ