Kabak Kemane

Türk Halk Müziği’nin telli, yaylı ve deri kapaklı sazlarımızın tek örneğidir Menşei Orta Asya’ya dayanmaktadır Kabak kemane, Türkiye’de özellikle Batı Anadolu’da (Ege Bölgesi’nde) yaygın olarak kullanılan bir sazdır Kabak, kabak kemane, rebap (Güneydoğu Anadolu’da rubaba, Hatay yöresinde hegit) ve ıklığ gibi adlar ile bilinmektedir


Orta Asya Türkmenlerinin Gijek adını verdiği ve Azerbaycan halk müziğinde Kemança adıyla kullanılan çalgı da aynı köktendir Gövdesi kabak veya hindistan cevizi, göğsü deri, iki veya üç telli olan bir halk çalgısıdır Yörelere ve biçimlerine göre farklılık gösterir; Yay için at kılı kullanılması tercih edilir Su kabağı sap kısmından 1/3 oranında kesilir Bu bölüme tekne adı verilir ve üzeri eskiden tavşan, günümüzde ise yürek zarı ile kaplanır Tekne çapı yaklaşık 10-15 cm arasındadır tekneden sonra sap ve burgular gelir
Gövdenin en alt kısmında, çalgıcının kabak kemaneyi dizine dayayıp çalması için demir çubuk vardır Bu çubuk aynı zamanda kabak ile sapın birbirini tutmasını da sağlar Kemane perdesiz bir çalgı olduğu için her türlü kromatik ve komalı ses elde edilebilir Ses genişliği, 2,5 oktavdır


Kabak kemane geçmişten günümüze kadar otantik görünüşünü korumuş bir halk çalgısıdır Türkler kemane ve kemençe kültürlerini üç kıta üzerine yaymışlardır “Iyık” Altaylarda “Yançak komus”, Kırgızlarda “Kıl Kıyak”, Türkmenlerde “Gıcak” gibi isimlerle anılmıştır Kabak kemane yapılırken Su kabağı yukarı doğru incelen boğum altından kesilir ve üzerine yürek zarı veya deri geçirilir Daha sonra kabağa ağaçtan sap (kol) monte edilir Kemanenin aslı üç telli olup, daha geniş ses elde etmek için daha sonraları dördüncü bir tel ilave edilmiştir Kabağın çapının büyük veya küçük olması elde edilecek sesin tiz veya pes olması sonucunu doğurur


İki eşik arası (üst ve alt eşik) normal şartlarda 32-33 cm uzunluğunda olmalıdır Ancak derinin az veya çok gergin olması bu uzaklığın değişmesinde etkendir Şu anda kemanede normal bağlama telleri (çelik ve sırma) kullanılmaktadır Ancak kemanenin doğal yapısı ile orantılı olarak keman telleri de kullanılabilir Sazımız at kılıfından yapılmış yay ile çalınır İyi, kaliteli ve gür ses elde etmek için kıllar üzerine reçine sürülür Tizden peste doğru, bağlamaya göre 1-Re, 2-La, 3-Re, 4-Sol şeklinde akort edilir