Yeni Gezegen Gliese 581

**Şengül Şirin** · 10-09-2010

Yeni Gezegen Gliese 581

ESO’ya (European Southern Observatory; Avrupa Güney Gözlemevi) ait teleskopla gözlem yapan bilim insanları, ilk defa Güneş Sistemi dışında dünyaya çok benzeyen bir gezegen buldu

İsviçreli, Fransız ve Portekizli araştırmacılardan oluşan ekibin keşfettiği gezegen, Gliese 581 adlı yıldızın etrafında dönüyor

Araştırma Astronomy and Astrophysics Dergisinin Mayıs sayısında yayımlandı

Gezegenin çevresinde döndüğü, kızıl cüce sınıfı bir yıldız olan Gliese 581, bize en yakın 100 yıldız arasında 87

sırada

Dünyamıza 20,5 ışık yılı uzaklıktaki yıldızın kütlesi, Güneşin kütlesinin üçte biri kadar

Daha önce bu yıldızın yörüngesinde Neptün büyüklüğünde (yaklaşık Dünyanın 4 katı büyüklüğünde) bir gezegenin döndüğü biliniyordu

Fakat bu yeni keşifle, ilk olarak Güneş Sistemi dışında bu kadar küçük bir gezegene rastlandı

Yeni keşfedilen gezegenin kütlesi, Dünya kütlesinin beş katı kadar

Çapı ise, Dünyanın çapından sadece yüzde 50 daha büyük

Yörüngesini 13 günde kat ediyor ve Dünyaya kıyasla etrafında döndüğü yıldıza 14 kat daha yakın

Fakat Gliese 581 yıldızı, Güneşe oranla çok daha az ışık (yüzde 1,3′ü kadar) yaydığı için, gezegen yüzeyinin tahmin edilen sıcaklığı 0-40 derece arasında

Yani gezegende su varsa, sıvı halde bulunuyor

Yapılan modellemelerde, gezegen yüzeyinin kayalar veya okyanuslarla kaplı olduğu sonucuna ulaşılmış

Bütün bu özellikleriyle Dünyaya çok benzeyen gezegen, Dünya dışında yaşam araştırmaları için ideal başlangıç noktası olacak gibi gözüküyor

Keşfi yapan bilim insanları, ayrıca bu yıldız sisteminde kütlesi Dünya kütlesinin 8 katı büyüklüğünde başka bir gezegen daha bulunduğuna dair güçlü bulgulara sahip olduklarını söylüyor

Avrupa Güney Gözlemevi, 13 Avrupa ülkesinin bir araya gelerek kurduğu bir organizasyon

Merkezi Münih yakınlarındaki Garching’te bulunan kurumun, gözlem için kullandığı gelişmiş teleskoplar Şili’ye yerleştirilmiş

Bu gezegenin keşfinde kuruma ait olan 3,6 m çaplı bir teleskoptan faydalanılırken, alınan verilerin değerlendirilmesi sürecinde dünyadaki en hassas spektrograflardan biri olan HARPS (High Accuracy Radial Velocity for Planetary Searcher) kullanılmış

10-09-2010	#1
Şengül Şirin	Yeni Gezegen Gliese 581 Yeni Gezegen Gliese 581 ESO’ya (European Southern Observatory; Avrupa Güney Gözlemevi) ait teleskopla gözlem yapan bilim insanları, ilk defa Güneş Sistemi dışında dünyaya çok benzeyen bir gezegen buldu İsviçreli, Fransız ve Portekizli araştırmacılardan oluşan ekibin keşfettiği gezegen, Gliese 581 adlı yıldızın etrafında dönüyor Araştırma Astronomy and Astrophysics Dergisinin Mayıs sayısında yayımlandı Gezegenin çevresinde döndüğü, kızıl cüce sınıfı bir yıldız olan Gliese 581, bize en yakın 100 yıldız arasında 87 sırada Dünyamıza 20,5 ışık yılı uzaklıktaki yıldızın kütlesi, Güneşin kütlesinin üçte biri kadar Daha önce bu yıldızın yörüngesinde Neptün büyüklüğünde (yaklaşık Dünyanın 4 katı büyüklüğünde) bir gezegenin döndüğü biliniyordu Fakat bu yeni keşifle, ilk olarak Güneş Sistemi dışında bu kadar küçük bir gezegene rastlandı Yeni keşfedilen gezegenin kütlesi, Dünya kütlesinin beş katı kadar Çapı ise, Dünyanın çapından sadece yüzde 50 daha büyük Yörüngesini 13 günde kat ediyor ve Dünyaya kıyasla etrafında döndüğü yıldıza 14 kat daha yakın Fakat Gliese 581 yıldızı, Güneşe oranla çok daha az ışık (yüzde 1,3′ü kadar) yaydığı için, gezegen yüzeyinin tahmin edilen sıcaklığı 0-40 derece arasında Yani gezegende su varsa, sıvı halde bulunuyor Yapılan modellemelerde, gezegen yüzeyinin kayalar veya okyanuslarla kaplı olduğu sonucuna ulaşılmış Bütün bu özellikleriyle Dünyaya çok benzeyen gezegen, Dünya dışında yaşam araştırmaları için ideal başlangıç noktası olacak gibi gözüküyor Keşfi yapan bilim insanları, ayrıca bu yıldız sisteminde kütlesi Dünya kütlesinin 8 katı büyüklüğünde başka bir gezegen daha bulunduğuna dair güçlü bulgulara sahip olduklarını söylüyor Avrupa Güney Gözlemevi, 13 Avrupa ülkesinin bir araya gelerek kurduğu bir organizasyon Merkezi Münih yakınlarındaki Garching’te bulunan kurumun, gözlem için kullandığı gelişmiş teleskoplar Şili’ye yerleştirilmiş Bu gezegenin keşfinde kuruma ait olan 3,6 m çaplı bir teleskoptan faydalanılırken, alınan verilerin değerlendirilmesi sürecinde dünyadaki en hassas spektrograflardan biri olan HARPS (High Accuracy Radial Velocity for Planetary Searcher) kullanılmış __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır