Etiyoloji

ETİYOLOJİ
C diphtheriae; sporsuz, kapsülsüz, hareketsiz,

aerop, pleomorfik boyanan, 2-6 m boyunda ve 0,5-1 m eninde gram pozitif çomak şeklinde bir bakteridir Boyalı preparatlarda Çin harfleri gibi duruşları tipiktir Gram boyası yanında Neisser veya Albert boyaları gibi daha spesifik boyalarla boyandığında basil gövdesi sarı- kahverengi, basilin uç kısımlarında bulunan metakromatik cisimcikler (Babes- Ernst cisimcikleri) mor boyanır Cdiphtheriae kanlı agarda üretilebildiği gibi; ısıtılarak koagule edilen %75 serum ve %25 buyyon içeren Loeffler besiyerinde de üretilebilir



Bu besiyerlerinde normal boğaz florası bakterilerinin üremesi inhibe olduğundan daha saf kültür şeklinde difteri basillerinin üremesi olanaklıdır Loeffler besiyerinde difteri basilleri gri- beyaz koloniler oluşturur Ayrıca potasyum telluritli besiyeri de C diphtheriae için selektif bir besiyeridir

Bu besiyerinde üretildiğinde gri siyah koloniler oluşturur C diphtheriae potasyum tellüritli besiyerinde oluşturduğu koloni morfolojisi, hemoliz özelliği, şeker fermentasyonu ve diğer biyokimyasal özelliklerine göre gravis, mitis, intermedius olmak üzere üç biyotipe ayrılır Biyotiplerle bakterinin toksin salgılaması ve virulansı arasında ilişki olduğu düşünülmektedir Şöyle ki; mitis biyotipi daha hafif seyirli difteri olgularına neden olurken, gravis ve intermedius tipleri daha ağır klinik seyirli olgulara neden olmaktadır Diğer yandan bugün bilinmektedir ki; C diphtheriae' nin ekzotoksin salgılaması bakterinin toksin kodlayan genleri taşıyan (tox+) Beta fajla lizojenik infeksiyonuna bağlıdır Bu fajın lizojenik infeksiyonunda fajın sirküler yapıdaki DNA'sı bakteri DNA'sına entegre olmakta ve böylece bakteri toksin salgılar duruma geçmektedir Lizojenik faj içermeyen C diphtheriae suşlarının toksin salgılamadığı gösterilmiştir

Herhangi bir örnekten izole edilen C diphtheriae suşunun toksin oluşturup oluşturmadığı in vitro ve invivo deneylerle gösterilebilir İn vitro olarak Elek besiyerine, üretilen bakteriden çizgi ekimi yapılarak, belli bir aralıkla açılan bir çukura difteri antitoksini damlatılıp inkübasyondan sonra presipitasyon bandı oluşup oluşmadığı değerlendirilmek suretiyle toksin varlığı incelenir İn vitro deney için kobay kullanılır Kobay derisi içine sıvı besiyerinde üretilmiş incelenecek bakteri suspansiyonundan verilmek suretiyle ve diğer yandan intravenöz uygulanan antitoksinle nötralize edilerek karşılaştırmalı deri testi ile toksin aranabilir

Difteri toksini difteri basilinin hücre dışı bir ürünü olup, protein yapısındadır; ısı, ışık ve bekleme ile toksin özelliğini yitirir, toksoid hale döner Toksinin etki mekanizması patogenez kısmında anlatılacaktır