çalışanların 2 Günlük Rapor ücretini Işveren ödemeli Mi?

ÇALIŞANLARIN 2 GÜNLÜK RAPOR ÜCRETİNİ İŞVEREN ÖDEMELİ MI?

Geçici iş göremezlik, sigortalının iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurulu raporlarında belirtilen istirahat süresince geçici olarak çalışamama halidir[1]

Geçici iş göremezlik ödeneği, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde Kanunda belirtilen geçici iş göremezlik sürelerinde verilen ödenektir[2]


Hastalık, iş kazası, meslek hastalığı, analık halinde, durumun Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurullarından alınmış istirahat raporu ile belgelenmesi şartıyla, iş göremezliğe uğrayan sigortalıya Kurum tarafından geçici iş göremezlik ödeneği ödenmektedir


İş kazası, meslek hastalığında her gün için analık halinde doğumdan önce ve sonra sekizer hafta, çoğul gebelik halinde doğumdan önceki süreye iki haftalık süre ilave edilerek her gün için geçici iş göremezlik ödeneği ödenir
Ancak hastalık halinde, 4/a kapsamında( hizmet akdi ile) çalışan sigortalıların aldığı istirahat raporlarının 3 Gününden başlayarak iş göremezlik ödeneği ödenir Kurum raporun ilk iki günü için ödeme yapmamaktadır


5510 Sayılı Yasa 18 Madde 1 Fıkrası b bendi ;
“4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi ile 5 inci madde kapsamındaki sigortalılardan hastalık sigortasına tabi olanların hastalık sebebiyle iş göremezliğe uğraması halinde, iş göremezliğin başladığı tarihten önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla geçici iş göremezliğin üçüncü gününden başlamak üzere her gün için, geçici iş göremezlik ödeneği verilir” hükmünü içermektedir
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği 40 Maddesinde de Kanun hükmü tekrar edilmiştir


Kurum uygulamasının yasal dayanağı belirtilen hükümlerdir


İşçiler Kurumdan alamadıkları iki günlük iş göremezlik ücretini işverenden isteyebilir mi?


İş Kanunu 32 Maddesi; “Genel anlamda ücret bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır” hükmünü taşımaktadır

Bu hüküm gereği, kural olarak ücret ancak bir iş karşılığı ödenir Bunun istisnaları, yani çalışmadan çalışmış gibi ücret ödenmesi gereken günler( hafta tatili, bayram, yıllık izin gibi) kanunda ayrıca sayılmıştır[3] Hastalık halinde alınan raporlarda, SGK tarafından geçici iş göremezlik ödeneği verilmeyen ilk iki gün için işveren tarafından ücret ödenip ödenmeyeceği konusunda açık bir hüküm bulunmamakla birlikte; son yıllarda Çalışma Bakanlığı müfettişleri tarafından yapılan teftişlerde 2 günlük hastalık raporları üzerinde durulduğu ve işverenin ödeme yapmasının istendiği bilinmektedir Bu uygulamaya gerekçe olarak ta, İş Kanunu’nun “Geçici İş göremezlik” başlıklı 48/2 Maddesi ve 49/4 maddesi gösterilmektedir



İş Kanunu 48/2 Md “ Hastalık nedeni ile çalışılmayan günlerde Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği aylık ücretli işçilerin ücretlerinden mahsup edilir”



İş Kanunu 49/4 Md “Hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli olduğu hallerde dahi aylığı tam olarak ödenen aylık ücretli işçilere 46, 47 ve 48 inci maddenin birinci fıkrası hükümleri uygulanmaz Ancak bunlardan ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışanlara ayrıca çalıştığı her gün için bir günlük ücreti ödenir” Hükümleri yer almaktadır
İş Kanununda yer alan bu düzenlemeler, ücretin bir iş karşılığı olması gerektiği kuralının istisnasıdır


İlgili maddelerde aylık ücretli işçilerden bahsedilmiştir Aylık ücrette ayın kaç gün olduğu önemli değildir Belirlenen ücret, ay kaç gün olursa olsun değişmez, maktu olarak işçiye ödenir Oysa günlük ücret belirlendiğinde, işçinin aldığı ücret, ayın 28,29 ya da 30,31 gün olmasına göre değişir
Söz konusu maddelerde aylık ücretli çalışanlardan bahsedilmiş olduğundan, aylık maktu ücretle çalışanların hastalık nedeniyle rapor almaları durumunda, SGK tarafından ödeme yapılan tutar mahsup edilecek ve SGK nun ödeme yapmadığı ilk iki gün işveren tarafından ödenmek zorunda kalınacaktır


Maktu aylık belirlenmemiş, işçi günlük, saatlik ücretle çalışıyor ise hastalık raporlarında işveren ilk iki gün için ücret ödemek zorunda kalmayacaktır Çünkü bu şekilde ücret alanlar için İş Kanunu 48/2 veya 49/4 Maddedeki gibi istisnai bir düzenleme yoktur Aksine İş Kanunu 25/I-b son fıkrada işçinin sağlık sebebi ile iş sözleşmesinin askıda kalması nedeniyle işine gidemediği süreler için ücret işlemeyeceği belirtilmiştir
Sonuç itibariyle hastalık raporlarında, ilk iki gün için ücret ödenmek istenmiyor ise “aylık ücret” yerine, günlük, saatlik ücret şekillerinin seçilmesi uygun olacaktır

[1] Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği 38/1md
[2] Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği 38/2md
[3] 4857 Sayılı İş Kanunu 44,46,47,57md