Karabasan Uyurgezerliği önlüyor

Karabasan uyurgezerliği önlüyor



Uykudasınız ama üzerinizdeki ağırlığı hissediyorsunuz Biri sizi dürtüyor Uçurumdan aşağı düşüyorsunuz Sesiniz çıkmıyor, yataktan kalkamıyorsunuz Karabasan sizi de uykunuzda yakaladı değil mi? Peki bunun aslında gerekli bir şey olduğunu biliyor musunuz? Karabasan görmemek uyurgezerliğe yol açabilir






Rüya, karabasan, kabusUykuda olup biteni bir türlü çözemiyor insanoğlu Neden rüya gördüğümüze, günlük olayların ne kadar etkisinde kaldığımıza dair birçok şey söylenir Büyükler, 'Suya anlat geçer, su gibi akar gider' dese de insan gece ziyaretçisinin kim olduğunu merak eder durur Nöroloji uzmanı Dr Mehmet Yavuz'un kapısını çaldık, karabasının ne olduğunu sorduk



- Karabasanı nasıl tarif edersiniz?

Bir nevi kabustur Hayatın her evresinde her insan karabasan kabusunu yaşar Karabasan sırasında insanın üzerinde tarifsiz bir ağırlık hissedilir Nefes almak zorlaşır, kişi bağırmak, seslenmek ister ancak yapamaz Ellerini ayaklarını oynatamaz Aslında kişi, uyku ile uyanıklık arasında bir yerdedir İnsanlar birden uyandıklarında, beynin kaslardaki hareketsizlik emirleri hemen kalkmaz Normalde insanlar uykuya geçtiklerinde gördükleri rüyaların etkisi ile kol ve bacaklar hareket etmesin diye, beynimiz kaslarımızı bir nevi geçici felç durumuna getirir

- Bir çeşit uyku felci devreye giriyor yani


Evet İşte bu yüzden kişi uyanır ancak kol ve bacaklarımızın hareketlerini uykuda iken frenleyen merkez, henüz devre dışı kalmadığından hareket edemez, ses çıkaramaz Bilimsel olarak uyku felci olarak açıklanabilen karabasanın, halk arasında çeşitli yorumları vardır Alman kültüründe karabasana 'cadı basması' denir Biz bilimsel yaklaşımla bunun 'uyku felcinden' kaynaklandığını düşünüyoruz Uyku felci, insan organizması içinde gerekli bir durumdur Eğer uyku felci olmasaydı insanlar rüyalarındaki hareketleri uykudayken yapmaya çalışırlardı Bu da kol ve bacak yaralanmalarına neden olabilir ve yanımızda başka kişinin de uyuması mümkün olamazdı

- Kabuslar nasıl açıklanır?

Kabus görmek, rüyalardan farklı bir durumdur Bunu rüya psikozu olarak adlandırabiliriz Uyku esnasında limbik sistemdeki enerji yoğunluğunun kontrolsüz bir şekilde salıverilmesi söz konusudur Bu patolojik enerji yoğunluğu, ön korteksin hiçbir müdahalesi ve kontrolü olmadan iç dünyamıza yansır Limbik sistemdeki merkezlerin anormal kontrolsüzlüğü içiçe geçer ve istenmeyen görüntüler halinde uykuda tezahür eder Genellikle kabusun etkisiyle, yataktan ani fırlamalar ve uyku bölünmeleri olur Kabusun olumsuz etkisi gün boyu hatta günlerce sürebilir ve kişiyi bilinçli veya bilinçsiz etki altında bırakabilir

- Limbik sistemi biraz daha anlatabilir misiniz?



Limbik sistem dendiğinde beynin ön orta kısmında yer alan bölge aklımıza gelir Bu sistem tüm duygularımızı kontrol eder Mesela amygdala'sı çıkarılan biri, zehirli bir yılan gördüğünde kaçmaz Hipokampusu hasarlı biri, tehlikeler karşısında ne yapacağını bilemez Hülasa mekanizması tam olarak belirlenemeyen limbik sistemi oluşturan yapılar hayata ait korku, sevinç, üzüntü, haz ve elem gibi yüzlerce duyguyu kontrol ve idare eder


PSİKOLOJİK TRAVMALAR KABUSLARI TETİKLEYEBİLİR


- Kabuslar kişiyi nasıl etkiler?


Limbik sistemdeki kontrolsüz enerji yoğunluğu, uykuda kabuslara, bilinçlilik halinde ise panik ataklara neden olabilir Bazen kabuslar ve panik ataklar aynı kişide aynı zamanda bulunabilir Bu durum panik atakların daha şiddetli vurmasına neden olabilir Kabus görmek, bazen o kadar ağır ve korkutucu olur ki, insanlar uyumak istemezler Uyumamak için direnebilirler Uyku onlar için bir işkencedir Böyle kabusların arka planında, limbik sisteme yönelik şiddetli kimyasal ya da psikolojik travmalar söz konusudur

- Karabasan ve kabuslar niçin görülür?


Kokain, LSD ve extacy, halüsinasyonlara ve kabuslara sebep olabilir Santral sinir sistemi uyaranları ve amfetaminler de birer nedendir Ayrıca psikolojik rahatsızlıklar ve kan dolaşımındaki düzensizlikler de karabasan görmede etkilidir


BEBEKLER KARABASAN GÖRMÜYOR


- Yeni doğum yapan kadınların lohusalık dönemlerinde yalnız bırakılmamasına ilişkin bizde bir kültür vardır Bu dönemde karabasan görme riskinden dolayı mı bu inanış var?


Doğum sonrası hormonal faaliyetlerde anormal iniş çıkışlar olabilir Bu da limbik sistemde arzu edilmeyen enerji birikmelerinin sebebidir Bu bazen öylesine yoğun olur ki, kişiyi psikoz ya da ağır depresyona götürebilir



- Bebekler rüyalarında karabasan görebilir mi?


Bebeklerde ileri beyin merkezleri tam olarak gelişmediği için limbik sistem tam olarak görev yapamaz Altı aydan sona rüya görmeye başlayabilirler Ancak kabusla tanışmaları üç yaşından sonra olur



- Sigara kullanımı karabasan görmede etkili midir?


Karabasan sigara içen kişide de içmeyende de görülür Sigaranın genel olarak yatıştırıcı bir etkisi vardır Bu yüzden tiryakiler sigarayı aniden bırakmaları halinde karabasan ile karşı karşıya kalabilirler Ancak bu durum geçicidir Bir süre sonra her şey normale döner


- Karabasan stresten beslenir mi?


Genelde psikolojik gerilimler sonrası oraya çıkabilse de bazen sakin ya da huzurlu günlerde de görülebilir Bilinçaltı çatışmalar da karabasanı provoke edebilir


Kaliteli uykunun püf noktaları

- Geç saatlerde kahve ve koyu çaydan uzak durun
- Yatmaya yakın asla yemek yemeyin
- Süt ve bisküviler uykuyu kolaylaştırır
- Korku ya da trajik filmler izlemeyin
- Yatak odasının ışık düzeni uyku için optimum olmalı
- Yatak odasında elektronik eşya bulundurmayın
- Gündüz uykusundan kaçının
- Düzenli spor yapın
- Yatak örtüsü ve çarşafları temiz tutun
- Yatağınızın sert, yastığınızın yumuşak olmasına özen gösterin
akşam