Geçici İlmühaber (A.Ş’lerde Hisse Senedi Yerine Geçer)

Geçici İlmühaber (AŞ’lerde Hisse Senedi Yerine Geçer)



Türkiye’de faaliyet gösteren Anonim Şirketlerin yaklaşık yüzde 95’i ‘aile şirketi’ olduğu için TTK hükümlerine göre Hisse senedi bastırmadan muhasebe kayıtlarını tutmaktadırlar Oysa Gelir Vergisi Kanununa göre AŞ Hisselerinin satılmasından doğan “Değer Artışı Kazancı” Vergiye tabidir
Anonim şirketlerde Geçici ilmühaber; ister hamiline ister nama yazılı olsun, hisse senedinin yerini tutmak üzere, bir ara devre için çıkartılan geçici senetler anlamına gelir


Geçici ilmühaber, gelecekteki hisse senedinin yerini tuttuğu için pay sahipliği haklarını da içeriyor Ancak geçici olarak çıkarılmalarına rağmen, taşıdıkları pay sahipliği hakları geçici nitelikte değil, kalıcı niteliktedir
Geçici ilmühaberler; hisse senetleri ile değiştirileceği ve onların yerine geçeceği için, biçim ve kapsam yönlerinden, tıpkı hisse senetleri gibi düzenlenmek zorunda Hisse senetlerinin ne şekilde düzenleneceği ise, Türk Ticaret Kanunun belirlenmiştir İlmühaberlerin, hisse senetleri ile değiştirilmesi nedeniyle alınan hisse senetlerinin edinme yani “iktisap tarihi olarak”, ilmühaberlerin elde edildiği tarih göz önüne alınır


Geçici ilmühaber çıkarmak için, herhangi bir kurumdan izin almaya gerek yok Hisse senedine benzeyen bu ilmühaberler, herhangi bir matbaada bastırılabileceği gibi, bilgisayarda hazırlanıp çoğaltılması da mümkündür
Geçici İlmühaberlerin elden çıkartılması durumunda, bundan doğan kazançların vergilendirilmesinde, Gelir Vergisi Kanunu’nun, hisse senetlerinin elden çıkarılmasından doğan kazançların vergilendirilmesine ilişkin hükümlerin uygulanmaktadır Buna göre; geçici ilmühaberlerin edinme tarihinden itibaren ‘iki yıl içerisinde’ elden çıkarılması halinde, elde edilen kazanç, değer artış kazancı olarak gelir vergisine tabi olacaktır
Bu süreler geçtikten sonra (İki yıldan sonra) elden çıkarılması halinde elde edilen kazanç ise tutarı ne olursa olsun hiçbir şekilde vergiye tabi tutulmayacaktır


Maliye Bakanlığı’nın 232 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği (23032000 Tarih ve 23998 sayılı Resmi Gazete) ile yaptığı açıklamaya göre; geçici ilmühaberlerin elden çıkarılmasından doğan kazançların vergilendirilmesinde; Gelir Vergisi Kanunu’nun, hisse senetlerinin elden çıkarılmasından doğan kazançların vergilendirilmesine ilişkin hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir





Gerçek usulde gelir vergisine tabi ticari kazanç sahipleri ile serbest meslek erbabı, cari vergilendirme döneminin gelir vergisine mahsup edilmek üzere, üçer aylık dönemler halinde tespit edilecek kazançları üzerinden 103 üncü maddede yer alan tarifenin ilk gelir dilimine uygulanan oranda % 15 geçici vergi öderler
Kurumlar vergisi mükellefleri ise % 20 oranında geçici vergi öderler


Geçici Verginin Mükellefleri


* Ticari Kazanç Sahipleri
* Serbest Meslek Kazanç Sahipleri
* Kurumlar Vergisi Mükellefleri


Geçici Vergi Kapsamına Girmeyen Kazançlar


· Basit Usulde tespit edilen ticari kazançlar,
· Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarma İşlerinden Elde Edilen Kazançlar, (GVKMd42)
· Noterlik görevini ifa ile mükellef olanlar (Noter olmaya ilçelerde Noterlik görevi
mahkemelerce yapılır)


Geçici Vergi Dönemleri
-Hesap Dönemi Takvim Yılı Olanlar İçin





Özel Hesap Dönemi Tayin Edilenler İçin, özel hesap döneminin başlangıç tarihinden itibaren üçer aylık dönemler olarak hesaplanır
- İşe Başlama, İşi Bırakma veya Hesap Döneminin Değişmesi
• İşe başlanılan tarihin içinde bulunduğu dönemin sonuna kadar olan süre,
• İşin bırakıldığı tarihe kadar olan süre
Muhasebe Network