Emekli Olduktan Sonra çalışma çeşitleri Ile Sonuçları

Zaman Gazetesi--Emekli olduktan sonra çalışma çeşitleri ile sonuçları

Emekli olduktan sonra çalışma çeşitleri ile sonuçları


15022009 Pazar gazetesi 7 inci sayfasındaki haberde yer alan 30 nisan 2008’den sonra işe girenlerin emekli olduklarında yeniden işe girerse maaşı kesilecek deniyor SGK sitesinde 5510 sayılı kanunun 30 uncu maddesinde a ve b olarak iki seçenek var İsteyen b seçeneğine göre maaş kesilmeden destek primi ödemesi yapılabilir Bu konu hakkında bilgi istiyorum Ayrıca o kanunda belirtilen destek primi yeniden başladığı iş yeri aylığından mı yoksa emekli aylığından mı kesiliyor öğrenmek istiyorum Rüstem Kirez

Emekli olduktan sonra çalışmak ülkemiz gerçeklerinden birisi ve yeni sosyal güvenlik sisteminde de bu duruma uygun düzenleme yapılmıştır Ancak, (SGDP) Sosyal Güvenlik Destek Primi ile çalışma olgusu yeni dönemde de yani 01102008 günü ve sonrasında eskiye göre epey farklılaştı Ülkemizde 1986 yılından beri SSK’dan emekli olanların hem emekli aylıklarını alıp hem de sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ödeyerek çalışmaya devam etme imkanı vardır Öte yandan Bağ-Kur’dan emekli olanlara SGDP uygulaması 2003 yılından beri uygulanmaktadır İnsanlar emekli olduktan sonra bazen işçi, bazen esnaf bazen de memur olarak çalışabildiği gibi yurtdışında da işe girilebilinmektedir Bizde bu durumlara göre konuyu ele alacağız

1- Emekli olduktan sonra işçi olarak çalışanların durumu
01102008 öncesinde;


Nereden emekli olursa olsun emekli olduktan sonra bir fabrikada veya işyerinde işçi olarak çalışmaya başlayan bir kişinin emekli aylığına hiç dokunulmaz Sadece işe başladığı işyerinde aldığı ücretin yüzde 30’u oranında Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) SSK’ya ödenirdi Bu yüzde 30 oranının dörtte biri yani yüzde 7,5’u işçi ücretinden, yüzde 22,5’u da işverenden alınırdı

01102008 sonrasında;

Kanun 01102008 gününde yürürlüğe girdi ve yukarıda açıklanan uygulamada çok önemli bir değişiklik olmadı ama ödenecek prim oranı biraz arttı Yüzde 30 olan SGDP oranına bir de işyerinde yapılan işin tehlike derecesine göre yüzde 1 ila yüzde 6,5 arasında olmak kaydıyla kısa vadeli sigorta primi de alınmaya başlandı ve bu primi işveren ödeyecektir Yani prim oranı yüzde 31 ila 36,5 arasında olacaktır

2- Emekli olduktan sonra Bağ-Kur’lu çalışanların durumu
01102008 öncesinde;

Eskiden geçerli olan 1479 sayılı Bağ-Kur Kanunu gereğince;
Bağ-Kur’dan emekli birisi yine Bağ-Kur’a tabi olan işine devam ederse aldığı emekli aylığından yüzde 10 oranında kesinti yapılırdı Bağ-Kur dışındaki kurumlardan (SSK veya Emekli Sandıkları’ndan) emekli olan birisi Bağ-Kur’a tabi olmayı gerektirecek şekilde vergi mükellefi veya şirket ortağı olursa emekli aylığını almaya devam eder ama Bağ-Kur’un 12’nci basamağının gelir tutarının yüzde 10’u kadar yani 70 YTL Sosyal Güvenlik Destek Primini her ay götürüp Bağ-Kur’a ödemek zorundaydı

01102008 sonrasında;

Nereden (SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandıkları) emekli olursa olsun Bağ-Kur’a tabi olmayı gerektirecek şekilde vergi mükellefi veya şirket ortağı olanların SGK’dan aldıkları emekli aylıklarından yüzde 15 oranında kesinti yapılacaktı ama yüzde 15 oranı reformun yürürlüğe girdiği yıl olan 2008’de yüzde 12 olarak uygulandı ve takip eden yıllarda da birer puan artırılarak yüzde 15’e yükseltilecektir Mesela bu sene oran yüzde 13’dür

3- Emekli olduktan sonra kamuda işe başlarsa

Nereden emekli olursa olsun ne kadar ücret alıyor olursa olsun kamuda memur veya işçi olarak işe başlayanların emeklilere, 5335 Sayılı Kanun gereğince EMEKLİ AYLIĞI ödenmez Eski ve yeni durumda da bir değişiklik yapılmamıştır Eskiden olduğu gibi şimdi de nereden emekli olursa olsun emekli olanlardan kamuda işe girenlerin emekli aylığı alma hakkı yoktur

4- 0110 2008 günü ve sonrası sigortalı olanlar

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile halen emekli olanlar ile çalışanlar için SGDP uygulaması yukarıda açıklandığı gibi bazı küçük-büyük değişikliklerle devam edecektir Ancak, 01102008 günü ve sonrasında ilk defa işe girenlerin, ilerde 65 yaşına gelip de emekli olduktan sonra işçi-memur olmaları halinde SGDP ile çalışma hakları olmayacaktır
Yani, 5510 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa sigortalı olan kişilerden yaşlılık (emeklilik) aylığı bağlandıktan sonra şimdiki adıyla SSK, TC Emekli Sandığı veya özel banka-borsa sandıklarına veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlayanların yaşlılık (emeklilik) aylıkları, çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme dönemi başında kesilecektir
Fakat bu kişiler şimdiki adıyla Bağ-Kur yeni adıyla 4/b’li olarak çalışırlarsa, yani vergi mükellefi-şirket ortağı olanlar, emekli aylıklarının kesilmemesi için yazılı istekte bulunurlarsa, emekli aylıklarının ödenmesine devam edilecek ama bunlardan, almakta oldukları aylıklarının yüzde 15’i oranında Sosyal Güvenlik Destek Primi kesilecektir

5- Yurtdışında iş bulanın emekli aylığı kesilecek
İster şimdi emekli olsun isterse şu an çalışan veya reformdan sonra ilk kez sigortalı olsun ne zaman emekli olursa olsun bir kişi yurtdışında bir işe girerse SGK’dan (Sosyal Güvenlik Kurumundan) aldığı emekli aylığı verilmeyecektir ama SGK’nın konuya ilişkin genelgesine göre yeni Kanun’un yürürlük tarihi olan 01102008 günü (veya öncesinde) yurtdışında çalışıyor olanların aylıkları kesilmeyecek olup, bunlardan işi bırakıp sonra yeniden yurtdışında işe girenlerin emekli aylıkları kesilecektir Tabi 01102008 gününden sonra Türkiye’de emekli olup da yurtdışında işe giren olursa tespiti halinde emekli aylıkları SGK tarafından kesilecektir

6-Yurtdışı borçlanması yapanlar çalışırsa aylıkları kesilir


Yurtdışı Borçlanması ile ilgili 3201 sayılı Kanun’un 2008 yılı mayıs ayında değiştirilen 6 ıncı maddesinin (B) bendine göre;” Kanun hükümlerinden yararlanmak suretiyle aylık bağlananlardan tekrar yurt dışında yabancı ülke mevzuatına tabi çalışanlar, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alanlar ile Türkiye'de sigortalı çalışmaya başlayanların aylıkları, tekrar çalışmaya başladıkları veya ikamete dayalı bir ödenek almaya başladıkları tarihten itibaren kesilir 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun sosyal güvenlik destek primi hakkındaki hükümleri, bu Kanun hükümlerinden yararlanmak suretiyle aylık bağlananlar için uygulanmaz” diyerek yurtdışı borçlanması yaparak emekli olanlara SGDP ödeyerek çalışmayı yasaklamıştır
Buna göre;

Yurtdışı borçlanması ile emekli olanlar, tekrar yurtdışında yabancı ülke mevzuatına tabi çalışırlarsa, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alırlarsa veya Türkiye’de sigortalı çalışmaya başlarlarsa aylıkları, tekrar çalışmaya başladıkları veya ikamete dayalı bir ödenek almaya başladıkları tarihten itibaren kesilmektedir Reformdan sonra da bu uygulama aynen devam edecektir
Ancak, yeni bir uygulama olarak Türkiye’de de işe girerlerse, vergi mükellefi olurlarsa da aylıkları kesilecektir ama SGK’nın konuyla ilgili genelgesine göre 08052008 gününden önce yurtdışı borçlanması yapmış olup da eskiden beridir SGDP ödeyerek çalışanlar mevcut işlerine devam ettikleri sürece bu uygulama kapsamı dışına çıkarılmışlardır 08052008 gününden sonra işe girenlerin ise aylıkları kesilecektir

7- Emekli aylığından kesinti yoksa ihbar edin


Nereden emekli olursa olsun, eski adıyla Bağ-Kur yeni adıyla 4/B’li olarak çalışmaya devam edenler yani vergi mükellefleri ile şirket ortakları artık Bağ-Kur’a gidip her ay 75 YTL prim ödemeyecekler Bunun yerine aylıklarından yüzde 12 oranında kesinti olacaktır Şayet, Ekim 2008 ayı ve takip eden aylarda ödenen emekli aylıklarından kesinti yapılmamışsa mutlaka gidip kendinizi SGK’ya ihbar edin Yoksa, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin Geçici 21’inci maddesinin 4 ve 5’inci fıkraları gereğince, SGDP süresi içinde ve tam olarak ödenmezse ilk üç ay yüzde 3, sonrasında da iç borçlanma senetlerine uygulanan faiz kadar gecikme zammı istenecektir

8-Vazife malüllerine kıyak yapıldı
01102008 öncesinde;

TC Emekli Sandığı Kanunu gereğince vazife malülü olanlardan, emekli olduktan sonra bir fabrikada veya işyerinde işçi olarak çalışmaya başlayan bir kişinin emekli aylığına hiç dokunulmaz Sadece işe başladığı işyerinde aldığı ücretin yüzde 30’u oranında Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) SSK’ya ödenirdi Bu yüzde 30 oranının dörtte biri yani yüzde 7,5’u işçi ücretinden, yüzde 22,5’u da işverenden alınırdı Ayrıca, malül isterse bir de yüzde 20 oranında uzun vadeli sigorta primi alınırdı ki toplam prim oranı yüzde 50 olurdu Yüzde 50 tercihini yapanlar ilerde şartlarını tamamlayınca SSK’dan da emekli olurlardı
Aynı kişi vergi mükellefi veya şirket ortağı olursa bu kere Bağ-Kur’a her ay 75 lira SGDP öderdi ama ikinci kere emekli olamazdı

01102008 sonrasında;

5510 sayılı Kanun’un 5 inci maddesine göre, Harp malulleri ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu, 3/11/1980 tarihli ve 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanuna göre vazife malullüğü aylığı bağlanmış malullerden, eski adıyla SSK’lı, yeni adıyla 4/a’lı olarak işe girenlerin işverenleri sadece yüzde 1 ile 6,5 arasında olan kısa vadeli sigorta primini ödeyeceklerdir Bu malüller isterlerse kendileri hakkında uzun vadeli sigorta primi olan yüzde 20’lik prim de alınacaktır ki bu halde ilerde şartlarını tamamlarlarsa ikinci bir aylıkları olacaktır

Bu arada, 3713 sayılı Kanuna göre aylık bağlanmış maluller ile aynı Kanun kapsamına giren olaylar sebebiyle vazife malullüğü aylığı alan er ve erbaşların, kamuda memur olarak işe girmeleri halinde malüllük aylıkları kesilmeyecek ve bunlardan sadece uzun vadeli sigorta primi olan yüzde 20’lik prim alınacaktır Vazife malüllerinden hiçbir zaman genel sağlık sigortası primi alınmayacaktır
Ziya Perver/Zaman