Sosyal Güvenlikte Deneme Süresi

Sosyal Güvenlikte Deneme Süresi

İş Kanununun 15maddesine göre İş sözleşmesi ile bir işyerinde çalıştırılmaya başlanan işçinin, işyerini ve işvereni tanıyarak çalışma koşullarını incelemesi, işverenin de işçiyi tanıyıp işçinin çalışma sisteminin işyerine uygun olduğuna hüküm verilebilmesi için iş sözleşmesine Kanun’da belirtilen şekilde deneme süresi konulabilmektedir

Yazılı olarak yapılan, deneme süreli iş sözleşmesinde deneme süresi 2 ayı geçmemelidir Bunun tek istisnası toplu sözleşme yapılan işyeridir Bu işyerlerinde deneme süresi 4 aya kadar uzatılabilir Deneme süresi sadece İş Kanununda yer almaktadır Sosyal güvenlik Kanununda deneme süresi hiç bir şekilde yer almamakta ve uygulama alanı bulunmamaktadır Sosyal güvenlik Kanununa göre hizmet akdine tabi çalışan sigortalıların, sigortalılıkları çalışmaya başladıkları tarih itibariyle başlar

Bu çalışma ister deneme süreli iş sözleşmesine istinaden olsun isterse diğer iş sözleşmelerine istinaden olsun işçi, çalışmaya başladığı tarih itibariyle işverenleri tarafından, sigorta bildiriminin yapılması gerekmektedir Sosyal güvenlik Kanunu uygulaması yönüyle bir deneme süresi söz konusu olmamakla birlikte uygulamada bazı işverenler, sigortalılarını, deneme süresinde sigortalı yapmamakta ve bunu sosyal güvenlik Kanununa istinaden yapmadığını belirtmektedirBu tamamen mevzuata aykırı bir durumdur ve yapılacak bir incelemede büyük riskler beklemektedir

Deneme süreli iş sözleşmesine tabi çalışmaya başlayan bir işçi, işyerinde iş kazası geçirmiş olsa SGK, kaza geçiren sigortalı için yapılacak hem sağlık ödemeleri hem de diğer ödemeler (Malullük yada ölüm aylığı ile geçici yada sürekli iş görmezlik gelirleri) için kusuru olsun yada olmasın işverene rücu edecektir Deneme süreli iş sözleşmesi ile çalıştırdığı için işçisini sigortalı yapmayan bir işverenin işyerinde yapılacak incelemede işçinin sigortasız çalıştırıldığı tespit edilirse, işveren tespit tarihinden itibaren bir yıl boyunca beş puanlık indirimden yararlanamaz ve ayrıca deneme süresi başlangıcı kıdem tazminatının başlangıç tarihi olarak dikkate alınacaktır

Deneme süresi içinde taraflar iş sözleşmesini bildirim süresine gerek olmaksızın ve tazminatsız feshedebileceği, işçinin çalıştığı günler için ücret ve diğer haklarının saklı olduğu hükme bağlanmıştırEğer deneme süresinde işçinin sigorta primleri ödenmemiş ise iş mahkemesinde hizmet tespit davası açarak sigortasız çalıştırıldığı günleri tespit ettirebilir Ayrıca ücreti ve diğer hakları ödenmemiş ise bunları da talep edebilir Deneme süresinde işe iade davası açma hakkı yoktur
Önder ÖZSOY
SMMM