Konkordato, Konkordato'nun Biçimleri

KONKORDATO

Konkordato,ticaret hukukunda ,mali durumu bozulmuş olan dürüst bir borçlunun ,borcunun belli bir oranda indirilmesini ya da takside bağlanmasını sağlamak üzere alacaklıların çoğunluğuyla yaptığı anlaşmaElinde olmayan nedenlerle işi bozulan bir borçlu bütün borçlarını tam olarak ya da tam vadesinde ödemek zorunda bırakılırsamal varlığı bütün borçlarını ödemeye yetmeyeceğinden ,bundan gene alacaklılar zarar görecektirBu durumda borçlu iflasa tabiyse,iflas durumuna düşecek ve çok masraflı bir yol olan bu usulde alacaklıların hepsini tatmin olanağı bulunmayacaktırBorçlu iflasa tabi değilse ,çabuk davranıp borçlunun mallarını haczettiren alacaklılar haklarını alırken,ötekiler hibçir şey elde edemeyeceklerdirBu gibi sakıncaların önlenebilmesi için konkordato yöntemi kabul edilmiştir

Konkordatonun çeşitli biçimleri vardırYazılı hukuk kurallarıyla düzenlenmiş olup olmamasına göre konkordato resmi (adli) ya da özel (mahkeme dışı) olabilirAlacaklıların kabul etmesinden sonra adli mercilerce de onaylanması gereken konkordato,resmi nitelikte olandırTürkeye'de İcra ve İflas Kanunu'nun düzenlediği konkordato bu türdendir ( m285-309) Özel konkordato ise adli mercilerin katılımı hiçbir biçimde söz konusu değildirBu iki konkordato türü arasındaki en önemli fark,birincisinin bütün alacaklıları bağlaması,ikincisinin ise yalnızca borçlu ile konkordato sözleşmesi yapan alacaklıları bağlamasıdırÖzel konkordato bütünüyle sözleşme hükümlerine göre düzenlenirOysa resmi konkondato biçimsel bakımdan İcra ve İflas Kanunu hükümlerine bağlıdırYasa asgari sınırlara uyulması koşuluyla yalnızca borçta yapılacak indirim yüzdesinin belirlenmesini tarafların iradesine bırakmıştır

Resmi konkordato da iflas dışı ve iflas içi konkordato biçiminde ikiye ayrılırİflas dışı konkordato,iflasa tabi olsun ya da olmasın herhangi bir borçlunun yaptığı konkordatodurBorçlu iflasa tabiyse,iflastan önce konkordato önerebilirBu öneri kabul edilir ve mahkemece onanırsa borçlu iflas etmekten kurtulurİflas içi konkordato ise iflas etmiş olan bir borçlunun iflasın sonuçlarından kurtulubilmek için önerdiği konkordatodurBu öneri kabul edilir ve mahkemece onanırsa iflas bütün sonuçlarıyla kalkar

İflas dışı konkordatoda önce borçlu,tetkik merciine bir konkordato önerisi verirTetkik mercii yasal koşulların gerçekleşmiş olması durumunda borçluya süre vererek bir konkordato komiseri atarKomiser alacaklıları toplantıya çağırarak konkordato önerisinin kabulüne ya da reddine karar vermelerini isterKabul kararı verilmesi durumunda bu kararın ticaret mahmesince onanması gerekirOnama alınırsa borçlu borcunu onanan ödeme planına uygun olarak ödeme yükümlülüğü altına girer ve vazgeçilen borçlardan kurtulmuş olur

İcra tetkik merciinin borçluya süre vermesi bazı koşullara bağlıdır

1-) Borçlu dürüst ve konkordato önerisinde samimi olmalıdır
2-) Borçlarının en az yüzde 50'sini ödemeyi önermiş olmalıdır
3-) Önerdiği para mal varlığıyla orantılı olmalıdır

Tetkik merciince konkordato öneren borçluya yasanın öngördüğü iki aylık sürenin verilmesinin amacı,ona karşı icra ve iflas takibinin yapılmasını önleyerek konkordatonun alacaklılara kabul edilmesi ve mahkemece onanması olanağını sağlamaktırSüre yetmezse iki ayı geçmemek koşuluyla bir kez uzatılabilirBorçlu konkordato süresi içinde konkordato komiserinin gözetimi altında işlerine devam edebilirAma mal rehni,taşınmaz satışı ya da devri,kefalet ve karşılıksız tasarruf gibi işlemleri yapamazBu sınırlamalara uymazsa konkordato süresi kaldırılır

Konkordatonun kabulü için bu yönde oy kullanan alacaklıların hem kişi bakımından ,hem de alacak tutarı bakımından üçte iki çoğunluğu,oluşturması gerekirİmtiyazlı alacaklılar,borçlunun karısı ( ya da kocası) ve rehinli alacaklılar her iki çoğunluğun hesaplanmasında da dikkate alınmazAlacaklıların kararı,komiserin raporuyla birlikte ticaret mahkemesine verilirMahkeme dosyayı inceledikten sonra basit yargılama usulü ile duruşma yaparak onama ya da red kararı verirOnama kararı için daha önce belirtilen koşulların dışında borçlunun yeterli teminat göstermiş olması ve yargılama masrafları ile ilam harçlarını mahkeme veznesine yatırmış olması gerekirKonkordato mahkemece onandığında rehinli alacaklar ,kamu alacakları ve imtiyazlı alacaklar dışında bütün alacaklar,için hüküm doğurur ve bu alacakların sahiplerini bağlarBorçlu,konkondatonun onanmasından sonraki dönemde konkordato koşullarına uymaz ya da kötü niyetli davranırsa,onama kararını vermiş olan ticaret mahkemesinin konkordato'yu kaldırması istenebilir

İflas içi konkordato yönteminde ,konkordato öneren borçluya tetkik merciince süre verilmediği gibi bir komiser atanmasına da gerek yokturKonkordato önerisi ikinci alacaklılar toplantısında incelenerek kabul ya da red kararı verilirKabul kararı verilmesi durumunda dosya ticaret mahkemesine gönderilirMahkeme en az yüzde 50 ödeme koşulu dışında,iflas dışı konkordato için öngörülmüş koşulların burada da gerçekleşmiş olup olmadığını incelerOnama kararı verilirse iflas kaldırılarak konkordato yürürlüğe konurRed durumunda iflas idaresi iflasın tasfiyesi işlemlerine devam eder


Kaynak;AnaBritannica cilt 19 sayfa 235-236 frmsinsinet için derlenmiştir