Savaş Suçları, Savaş Suçları Hakkında Bilgi

SAVAŞ SUÇLARI

Savaş suçları,uluslararası örf ve adet hukuku ve antlaşmalarla saptanmış savaş hukukunun çiğnenmesiTanımlanması oldukça güç olan bu terimIIDünya Savaşı'ndan sonra genel olarak üç kategori altında toplanmıştır" Barışa karşı işlenen suçlar" bir saldırı savaşı hazırlamayı ya da başlatmayı ,geleneksel savaş suçları olarak da bilinen " savaş suçları" ele geçirilen topraklarda sivil halkı öldürme ,sürme ya da işkeceden geçirme gibi eylemleri "insanlık suçları" ise savaş öncesinde ya da savaş sırasında girişilen siyasal,ırksal ya da dinsel baskılarla soykırımı kapsar

Savaşa ilişkin kuralları çiğnemekle suçlanan kişilerin yargılanması,tarih boyunca görülen bir olgudurABD başkanı Abraham Lincoln'ın 1863'te yayımlandığı "Savaş Alanındaki Orduların Yönetimiyle İlgili Yönerge'de savaş tutsaklarının orduya ya da halka karşı işledikleri suçlardan dolayı yargılanması emri de yer alıyorduIDünya Savaşı'ndan sonra toplanan ön barış konferansı "savaşla ilgili sorumlulukları" araştırmakla görevli bir komisyon kurduKomisyon hazırladığı raporda savaş suçlularının ,galip ülkelerin mahkemelerinde ve koşulların elvereceği durumlarda bu ülkelerin oluşturacağı ortak bir yüksek mahkemede yargılanmalarını önerdiBu mahkemeler ,uluslararası kural ve yasaları çiğneyenleri ve insanlık suçu işleyenleri yargılayacaktıBu kural ve yasaların çiğnenmesine engel olamamak ya da son verememek de savaş suçu sayılacaktıKomisyonun önerilerinden biri de savaşı başlatanlarla ilgili olarak "özel önlemler" alınmasıydı

Versailles Antlaşmasıyla eski Alman imparatoru IIWilhelm'in uluslararası bir mahkemede yargılanmasına karar verildiAma Hollanda'nın imparatoru ülkeden çıkarmayı reddetmesi nedeniyle,bu yargılama gerçekleşmediAntlaşmanın savaş yasa kurallarını çiğnemekle suçlananların askeri mahkemelerde yargılanması yönündeki hükmü de Almanya'nın bu kişileri teslim etmemesi nedeniyle uygulanamadıİtilaf Devletleri sonunda savaş suçlularının Leipzig'deki yüksek mahkemede yargılanmasını kabul ettilerAma güçlü kanıtlara karşın bunların çoğu beraat etti




Müttefikler,IIDünya Savaşı boyunca Nazi zulmünü işleyerek savaş suçlularını cezalandıracaklarını ilan ettilerABD,İngiltere ve SSCB'nin yayımlandığı Moskova Bildirgesi (1943) ile ABD,İngiltere ve Çin ve daha sonra SSCB'nin imzaladığı Potsdam Bildirgesinde (1945) Almanya ve Japonya'ya verilecek cezalar da ele alındıBu arada SSCB dışındaki 17 Müttefik ülke,savaş suçlularının cezalandırılmasına ilişkin hükümleri belirlemek üzere 1943'te Birleşmiş Milletler Savaş Suçluları Komisyonu kurulduSavaşın bitiminde ABD,İngiltere,SSCB ve Fransa Londra Anlaşmasıyla suçları özel bir konuyla sınırlı olmayan Mihver Devletleri suçlularının bir uluslararası askeri mahkemede yargılanmasını kararlaştırdılarSuçları üç kategoriye ayıran anlaşmada ,sanıkların devlet ya da hükümet başkanı oluşlarının sorumluluklarını ortadan kaldırmayacağı ya da cezalarını hafifletmeyeceği,hükümet emirlerini yerine getirmiş sanıkların sorumluluktan kurtulamayacağı,ama cezalarının hafifletilebileceği hükümleri benimsendiAyrıca mahkemelerin adalete uygun biçimde çalışmasını sağlayacak hükümlere yer verildi

Anlaşma doğrultusunda oluşturulan Uluslararası Askeri Mahkeme ,24 Nazi önderini 18 Ekim 1945'te Berlin'de yargılamaya başladıBunu izleyen Nürnberg'deki duruşmalar 1 Ekim 1946'da sona erdi ve sanıklardan üçü aklanırken ,12'si idam,üçü ömür boyu hapis,dördü de 10-20 yıl arası hapisle cezalandırıldıUzakdoğu Uluslararası Askeri Mahkemesinin yargılamaları ise 3 Mayıs 1946'da Tokyo'da başladı ve iki yıldan fazla sürdüToplam 25 sanıktan 7'si ölüm,16'sı ömür boyu hapis,2'si daha hafif hapis cezalarına çarptırıldı

Daha sonra 1949'da imzalanan dört Cenevre sözleşmesiyle savaş suçlarına kesin tanımlar getirilerek ,savaş suçlularının yargılanması tek tek ülkelerin sorumluluğuna bırakıldıİç savaş,gerilla savaşı ve bağımsızlık savaşı gibi çatışmalarda Cenevre hükümlerinin uygulanıp uygulanmayacağı hala tartışma konusudur


Kaynak;AnaBritannica cilt 27 sayfa 205 frmsinsinet için derlenmiştir