Savaş Hukuku, Savaş Hukuku Hakkında Bilgi.

SAVAŞ HUKUKU

Savaş hukuku,uluslararası hukukun,savaşın başlatılması,yürütülmesi ve sona erdirilmesiyle ilgili konuları ele alan bölümüİlan edilmiş ya da ilan edilmemiş bütün savaşlar için geçerli olan savaş hukuku,savaşan ülkelerin birbirleriyle ve savaşa katılmayan ülkelerle olan ilişkilerini düzenler,ayrıca bireylerin savaştaki hak ve sorumluluklarını belirlerUluslararası ilişkileri etkileyen iç savaşlar da savaş hukuku kapsamında sayılır

Eski çağlarda savaşlarda pek az kısıtlama söz konusuyduyenilenenler öldürülür ya da tutsak alınırdıOrtaçağ sonlarına doğru dinsel inançların ve şövalyelik ülkülerinin yanı sıra akılcı ve insancıl tutumlarında etkisiyle,bu alanda belirli bir yasalar bütünü ortaya çıkmaya başladıDaha çok soylu askerler için geçerli olan ortaçağ savaş hukuku,sivil halkın ve sıradan askerlerin büyük acılar çekmesine engel değildi

Avrupa'da ulusal devletlerin biçimlenmesinden çok önce,Hugo Grotius De Iure Belli ac Pacis (1625; Savaş ve Barış Hukuku,1967)adlı yapıtında devletlerin bazı yükümlülük ve yasaklara uyması gerektiği görüşünü savunduSilahların daha yıkıcı bir nitelik kazanmasıyla ,savaşa ilişkin düzenlemeler getirme çabaları da arttıParis Bildirgesiyle (1856) ticaret gemilerinin düşman gemilerine saldıramayacağı karara bağlandıAmerikan İç Savaşa (1861-65) sırasında Başkan Abraham Lincoln 'ın 1863'te yayımladığı "Savaş Alanındaki Orduların Yönetimine İlişkin Yönerge ",daha sonraki gelişmeler üzerinde önemli rol oynadı1864'te İsviçre'de savaşta yaralıların korunmasına ilişkin Cenevre Sözleşmesi kabul edildi




Savaş hukuku kuralları 1899 ve 1907'deki Lahey konferanslarıyla derlenerek düzenli hale getirildi1906,1929 ve 1949'daki Cenevre sözleşmeleri,sivillere ,savaş tutsaklarına,yaralı ve hasta askerlere uygulanacak yasaları genişlettive olgunlaştırdıÖte yandan çeşitli antlaşmalarla belli silahların kullanımına yasaklar konduGazlı Silahların Kullanımı Üzerine Cenevre Protokolü (1925) öldürücü gazları ve bakteriyolojik savaşı yasakladıNükleer silahların kullanımını denetlemeye yönelik anlaşmalardan biriyle (1967) ,uzaya nükleer silahlar yerleştirilmesi yasaklandı ve uzaydan yalnızca barışçı amaçlarla yararlanılabileceği belirtildi

Eski çağlarda bir savaşın haklılığı dine uygunluk açısından ele alınırdıOrtaçağda egemen ve bağımsız bir hükümdarca girişilen her savaş,amacı ne olursa olsun "haklı " savaş sayılırdı18yüzyıldan IDünya Savaşına değin,herhangi bir savaşa girerken her ülke kendi başına karar veriyorduSavaştan sonra Milletler Cemiyeti Sözleşmesiy'le başka bir ülkeye karşı saldırganlık uluslararası hukuku ciddi biçimde zedeleyen bir davranış sayılmaya başladıSavaşa başvurmayı mahkum eden Kellogg- Briand Paktı (1828) ,IIDünya Savaşı'ndan sonra Alman savaş suçlularının yargılanmasına temel oluşturduBirleşmiş Milletler Antlaşmasında da (1945) savaşa başvurma kendini savunma ve uluslararası güvenliği koruma gerekçesiyle sınırlandırıldı

Savaşı,ayrım gözetmeden başkalarına karşı şiddet kullanma yerine,belli siyasal amaçlara ulaşmak için yürütülen disiplini bir siyasal eylem olarak ele alan savaş hukuku düşmanlar sona erdikten sonra savaşanların barıştırılmasını ve toplumda eski düzenin kurulmasını amaçlarSaldırıyla karşılaştığını ve zara gördüğünü ileri süren taraf da savaş hukukuna uymak zorundadırSavaş hukuku,hükümlerine uyulmasını sağlamak amacıyla,savaş suçlularının cezalandırılması ,kamuoyu yaratılması ve karşılık verme gibi yaptırımlar getirilmiştir

Saldırı savaşını planlama ve yürütme yoluyla barışa karşı işlenen suçlardan yalnızca hükümet politikasında etkili olanlar cezalandırılırİnsanlığa karşıl işlenen suçlarda ya da soykırım gibi durumlarda subayları ve askerleri de cezalandırma yoluna gidilirSubaylar komuta ettikleri birliklerin savaş hukukunu çiğnemelerine engel olmakla yürümlüdüryapılanlardan habersiz olsalar bile sorumluluk taşırlarKomutanının "emirlerine uyan" bir asker de savaş suçu işlemiş sayılabilirHre devlet,kendi savaş suçlularını yargılamada ve cezalandırmada öncelikle sorumluluk taşır

Kaynak;AnaBritannica cilt 27 sayfa 204 frmsinsinet için derlenmiştir

Birleşmiş Milletler Anlaşması'nın kendini savunmayla ilgili hükmünde,bu savunmanın ne zaman başlayacağı kunusunda bir boşluk vardırSaldırgan bir devlet,silahlı bir saldırıdan önce içten yıkıcılığa başvurabileceği gibi saldırmayı planladığı devletin sınırına doğru ilerleyebilirNükleer füzelerin kullanımı da savunmaya pek az zaman bırakırBu nedenle savunma durumunda olan tarafın önleyici eylemlere başvurabileceği kabul edilmiştir

Savaş düşman topraklarında ,açık denizler ya da bu bölgelerin üzerindeki havada olabilirDüşman güçlerin kendi sınırları içindeki faaliyetlerine engel olmayan tarafsız bir ülke de hedef durumuna gelebilirAskeri amaçlarla kullanılmadığı sürece hastaneler,eğitim,kültür ve din kurumlarına saldırılamazSavaşta yağmacılık yasaktır

Savaş hukuku,savaşa katılanlarla katılmayanları birbirinden ayırırAma bu durum,IIDünya Savaşı'nda ayrım gözetmeksizin bütün halkın bombalanmasını engelleyebilmiştirAskeri personel tanımı bir komutanı emrinde olan,açıkca silah taşıyan ve üniforma giyen kişileri kapsar1949 tarihli Cenevre sözleşmeleri,gerillaların da bu ayrıma uyması gerektiği tersi durumda yasadışı savaşçı olarak cezalandırılacağı hükmünü getirmiştirBirleşmiş Millletler barış gücü birlikleri de savaş hukukuna uymak zorundadır

Uluslararası hukuka göre beyaz bayrak ya da Kızılhaç bayrağı taşıyarak karşı tarafı kandırmak yasaktırCasusluk serbesttirama yakalanan casuslar cezalandırılabilirSavaş tutsaklarına insanca davranmak ve savaş sona erince onları ülkelerine göndermek zorunludur

Savaş,iki taraf da düşmanlığa son verince ya da bir taraf ötekinin isteklerine uymayı kabul edince biterGenellikle bir ateşkesten sonra imzalanan barış antlaşması ,savaşı sona erdirmenin en iyi yoludurAntlaşmayla savaş hukukunu çiğneyen taraf tazminat ödemek zorunda bırakılabilirSaldırgan bir devletin antlaşmayla da olsa girişeceği bir toprak ilhakı,başka ülkelerce tanınmayabilir

Kaynak;AnaBritannica cilt 27 sayfa 204 frmsinsinet için derlenmiştir