İhaleli İşlerde SMMM ve YMM İncelemesi İle Asgari İşçiliğin Belirlenmesi

İhaleli İşlerde SMMM ve YMM İncelemesi İle Asgari İşçiliğin Belirlenmesi

Tarih: 15012013

Asgari işçilik uygulaması, ihale mevzuatına göre yaptırılan işler veya özel nitelikteki inşaat işleri yapan işveren tarafından yeterli işçiliğin bildirilmiş olup olmadığının kurumca saptanmasına yönelik bir uygulamadır Temel amaç, kayıt dışı istihdamı önlemek ve çalışanların sosyal güvenliği ile uğrayabilecekleri hak kayıplarının önüne geçebilmektir
İhaleli işlerde ihale makamı tarafından ödenen KDV hariç toplam istihkak tutarına göre asgari işçilik oranı uygulanarak, işverenin yatırması gereken asgari işçilik miktarı belirlenir İşveren tarafından inceleme konusu iş ile ilgili olarak kurumda ayrıca işyeri dosyası açtırılmış ve işçilik bildiriminde bulunulmuş ise işin bitiminden sonra ön değerlendirme yapılmakta olup, bu ön değerlendirmede genelge veya tebliğ eki listede belirtilen asgari işçilik oranlarının %25 eksiği esas alınmaktadır
Taahhüt ettikleri iş ile ilgili faturalı işçilik tutarı fazla olan işverenler ön değerlendirme sırasında faturalar dikkate alınmadığı için müfettiş incelemesi talep edebilmektedir Bu durumda SGK denetim elemanı, SMMM veya YMM incelemesinde yapılacak olan asgari işçilik uygulaması önem kazanmaktadır Bu tarz incelemelerde genelge veya tebliğ eki listede belirtilen asgari işçilik oranlarının %25 eksiği değil tamamı esas alınır
Serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavirler, ihaleli işin kesin kabulünün ya da geçici kabulünün noksansız olarak yapıldığı tarihten sonra ve işverene ödenmesi gereken KDV hariç, malzeme fiyat farkı, akreditif bedeli dahil toplam istihkak tutarına işin asgari işçilik oranını uygulamak suretiyle yapacaklardır


Dikkat edilmesi gereken noktalar;


· İşin sözleşmesinde çalıştırılacak işçi sayısı belli ise, öncelikle bu işçilerin sigortalılık niteliği, ücretlerinin işyeri kayıtlarına usulüne uygun olarak intikal ettirilip ettirilmediği, prime esas kazançları ile prim ödeme gün sayılarının Kuruma eksiksiz bildirilmiş olup, olmadığı tespit edilir
· İhale makamı tarafından işveren yapılan istihkak ödemelerinin döviz şeklinde yapılması durumunda, döviz tutarı ödemenin yapıldığı tarihteki TC Merkez Bankasınca belirlenen döviz satış kuru üzerinden TL’ye çevrilerek işlem yapılacaktır
· İbraz edilen faturaların 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine uygun olması gerekmektedir
· İşverence ibraz edilen işçilik içeren faturalar dikkate alınmalıdır Sadece malzeme içeren ve işçilik bulunmayan faturaların asgari işçilik hesaplamasında matrahtan indirilmesi mümkün değildir
· Malzemeli işçilik faturaları, yapılan hesaplamada ihaleli işlerde ödenen toplam istihkak tutarından düşülecektir Salt işçilik faturaları ise, işçilik oranı uygulanmak suretiyle hesaplanan asgari işçilik tutarından düşülecektir
· İbraz edilen faturada hem malzeme hem de işçilik bedeli ayrı ayrı belirtilmiş olsa dahi malzemeli işçilik faturası olarak dikkate alınır
· İnceleme sonucunda fark işçilik bulunmuşsa hangi ay ve aylara olduğu belirlenebiliyorsa o aylara, belirleme yapılmamış ise faaliyetin son ayına mal edilecektir
· Meslek mensuplarınca rapor düzenlenebilecek işlerin istihkak tutarlarının sınırları SGK Yönetim Kurulunca belirlenmektedir
· Meslek mensupları hariçten işçi çalıştırmaksızın devamlı işyeri işçileri ile ifa edildiği saptanan işverenlere ait ihale konusu işler ile ilgili olarak rapor düzenleyemez
· Meslek mensupları, işçi çalıştırmaksızın piyasadan hazır halde satılan mal teslimine ilişkin işler ile ilgili rapor düzenleyemez
· Kurumda tescil edilmemiş veya tescil edilmiş olmakla birlikte işçilik bildiriminde bulunulmamış ihale konusu işler ile özel bina inşaatı işyerlerine ilişkin rapor düzenleyemez
· İnşaat ruhsatı olmayan, ruhsatı olmakla birlikte imar mevzuatına göre ruhsatı hükümsüz olan özel bina inşaatı işyerleri ile tamamlanmamış özel bina inşaatı işyerlerine rapor düzenletemez
· Aynı işveren ve aracı için veya kendilerinin, eşinin usul ve furuundan birinin veya üçüncü dereceye kadar kan ve sıhrî hısımlarının ya da bunların yönetici oldukları veya yönetimde görev alarak ortak oldukları işyerleri hakkında rapor düzenleyemez
· Aracı/taşeron/alt işveren durumunda olan ve asıl işverene ait işyeri dosyasından alt işveren olarak işçilik bildiriminde bulunmuş olan kimselerin kestikleri salt işçilik veya malzemeli işçilik gider faturaları değerlendirmeye dahil edilemez
· İnceleme yapılırken kesin kabulün ve ya geçici kabulün noksansız yapıldığı tarihe kadar Kuruma bildirilen işçilik miktarı dikkate alınır İşverene ödenen toplam istihkak tutarına, işin asgari işçilik oranı uygulanmak suretiyle bulunan asgari işçilik miktarı ile işin bitirildiği tarihe kadar Kuruma bildirilmiş olan prime esas kazançlar toplamı ile kıyaslanır
· İncelemede sadece malzemeli ve salt işçilik içeren faturaların KDV hariç kısmı değerlendirmede esas alınmaktadır Bazı zamanlarda faturanın işçilik içerip, içermediği ihtilaf konusu olabilmektedir İhale konusu işlerde ihale dökümanları ve hakediş belgelerinin incelenmesi neticesinde faturanın işçilik içerip, içermediği anlaşılabilmektedir
· İhale konusu iş ile ilgili nakliye bedelinin kesin bir şekilde belirlendiği faturalara dayanılarak yapılan nakliye ödemeleri işverene ödenen toplam istihkak tutarından veya maliyeti bedelinden düşülerek değerlendirilmelidir
Meslek mensuplarının rapor hazırlarken dikkatli olmalarında fayda var Zira gerçeğe aykırı rapor düzenleyerek Kurum zararına sebebiyet verdikleri takdirde oluşan Kurum zararından işveren ile birlikte müteselsilen sorumlu olurlar Ayrıca düzenledikleri rapor ile Kurum zararına sebebiyet verdiği Kurumca tespit edilen meslek mensuplarınca daha sonra düzenlenen raporlar da işleme konulmaz


Kaynak: wwwMuhasebeTRcom


Emre Özerçen
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir