06-17-2010
|
#1
|
Şengül Şirin
|
Galya Dili (Kelt Dili)
Galya Dili (Kelt Dili)
GALYA DİLİ a Dilbil Galyalılar'ın konuştuğu kelt dili
—ANSİKL Eski Galya'daki kelt topluluklarının diline ilişkin fazla bilgi yoktur Galyalılar'ın, papazlar ve ozanlar tarafından aktarılan sözlü bir edebiyatı olduğu sanılır Ancak, yazıyı az kullandıklarından elde hiçbir metin kalmamıştır
Kişi ve yer adları, aralarında Coligny "takvimi"nin de bulunduğu 200 kadar yazıt bu dilin tanınmasını sağlayan başlıca belgelerdir Kelt kökenli kimi diller (bretonca, welsh) yakınlaştırma yoluyla eldeki belgelerin yorumunu kolaylaştırmıştır Galya dili ya da anakara keltçesi hint-avrupa ailesinde yer alıyordu ve kimi yönleri, başta latince olmak üzere (-i tamlayan durumu ve -bo gelecek zaman eki, vb ) italik dillerini andırıyordu Roma fetihleri döneminde (İ Ö 56-51) galya dilinin birçok lehçeye ayrıldığı sanılır Dilin yerini latinceden kaynaklanan dillere ne kadar süre sonra bıraktığı tam olarak bilinmemektedir
Yer adlarının incelenmesi, galya dilinin kimi çevre bölgelerde, özellikle de tümüyle kaybolmadığı Batı Bretagne'da, VII yy 'a değin varlığını sürdürdüğünü ortaya çıkarmıştır Fransızcaya galya dilinden 80 kadar tür adı geçmiştir: alouette (tarla kuşu), arpent (dönüm), braie (potur), bruyère (çalılık), savon (sabun), lande (geniş fundalık), soc (saban demiri), vassal (vassal), changer (değiştirmek) Avrupa'da galya dilinden kaynaklanan pek çok yer adına rastlanır: Leiden, Lyon (Lug tanrısının kalesi Lugdunujn'dan), Bourges (Bi-turigeler'in kenti), Évreux (Eburoviceler' in kenti), Rennes (Redones halkının kenti)
Ayrıca, galya dili altkatman olarak, latinceden kaynaklanan roman lehçelerinin biçimbilimiyle sözdizimini önemli oranda etkilemiştir Örneğin 20'li eski sayılama yönteminin (quinze-vingt [yirmi-on beş = üç yüz]) galya dilinden geldiği bilinmektedir
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|