Spinoza «Cevher»İ Nasıl Anlıyordu?

Spinoza «cevher»i nasıl anlıyordu?
Spinoza «cevher»i nasıl anlıyordu? FrmSinsi Spinoza «cevher»i nasıl anlıyordu? Hakkında

Spinoza (1632-1677),Descartes'ın ileri sürdüğü cevher kavramından yola çıkar Cevherin varolmak için kendisinden başkasına muhtaç olmayan şey olduğunu söyler Ama bu tanım gereğince bir tek cevher kabul etmemiz gerekir Çünkü, sadece kendisi dolayısıyle varolan şey zorunlu olarak sonsuzdur, çünkü herhangi bir şey tarafından belirlenmemiştir ve sınırlanmamıştır Bundan ötürü Descartes'da olduğu gibi birden fazla cevherin varolduğunu söylemek yanlıştır Sadece bir tane sonsuz cevher varolabilir Bu mutlak cevher, bütün varlıkların gerçek nedenidir; her şey ondan türemiştir Madde ve ruh, bu cevherin iki yüzü gibidir

Spinoza, bu sonsuz ve mutlak cevher (tanrı) kavramı ile Descartes'ın felsefesinde daha önce sözünü ettiğimiz ikiliği aşmaya çalışmaktadır Evren ve varolan her şey, tanrıdnn zorunlu olarak çıkmıştır Bu mutlak cevher, kendi kendisinin nedenidir; yani özü, varolmasını gerektirir Spinoza, tanrıyı ve evreni birbirinden ayırmaz, bundan ötürü onun metafiziğinde heptanrıcılık (panteizm) eğilimi ağır basar Bütün evrenin tanrıdan; ezelî ve ebedî olan mutlak cevherden nasıl çıkmış olduğunu, bu cevherin tanımından başlayarak geometrik bir kesinlikle ortaya koymaya çalışır Bütün varlıklar belli bir düzen ve şartlanma içinde ortaya çıkmışlardır ve bu çıkış zorunludur, başka türlü olamaz Bu görüş, Spinoza'nın insan iradesi ve hürriyeti hakkında şu açıklamaları yapmasına yol açmıştır: Evrensel cevher, çeşitli tek tek varlıklar haline girmiştir, insan da bunlardan biridir Ve bundan ötürü, belirli nedenler tarafından oluşturulmuştur, öyleyse insanda, hür bir irade olduğundan söz edilemez İnsanların kendilerini hür sanmaları, sadece yaptıkları işlerin farkında olmalarından ama bu işleri belirleyen nedenleri bilmeyişlerindendir Bundan ötürü, gerçek hürlük, kendi ta-biatımızın zorunluğunu bilmek, buna ayak uydurmaktır Yani, «hür olma», zorunlukları bilmedir, onun bilincidir