Tünel Kalıp Sistemi Ve Özellikleri

Tünel Kalıp
Tanım: Tünel Kalıpçı, kalıp elemanlarının montajı, kalıbın yerine kurulması, sökülmesi, temizlenmesi ve kullanım sonrası bakım-onarım ve depolama işlemlerini, kendi başına ve belirli bir süre içerisinde yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir
Tünel kalıp sistemi, binaların döşeme ve duvarlarının büyük kalıp elemanlar ile birden döküldüğü, yerinde dökme bir yapım sistemidir Hazır kalıplar ile binanın taşıyıcı elemanları betonarme olarak üretilmekte, temeller, çatı ve bitirme işlerinin çoğunluğu geleneksel teknikler ile gerçekleştirilmektedir İç ve dış bölme duvarları ise çoğunlukla hazır panellerden oluşturulmaktadır Tünel kalıplar ile bir hacmin en çok üç duvarı dökülebilmektedir Açık kalan kısımdan çıkarılan kalıplar, vinç yardımıyla başka bir noktada tekrar kurulmaktadır

Tünel kalıplar temelde şu elemanlardan oluşturulmaktadır:

Kalıp yüzeyleri :

Yaklaşık 3 mm kalınlığında çelik saçtan yapılmaktadırlar Ancak saçın rijitliğinin sağlanması ve beton dökümü sırasında basınçtan dolayı eğilme olmaması için sacın iç yüzeyinde çelik profillerden yapılmış bir karkas bulunmaktadır

Çalışma platformları :

Beton prizini yaptıktan sonra kalıpların sökülmesi için gerekli olan elemanlardır Kalıplar bu platformlar üzerine çekilerek sökülmekte ve çıkartılmaktadırlar Standart platform boyutları 3 metredir

Ek kalıp parçaları :

Döşeme boşlukları, perde alınları, konsollar, döşeme alınları için kullanılan kalıp parçalarıdırlar

Destek elemanları :

Tünel kalıbın arkasına, beton dökümü ile gelecek yükü almak üzere konulan elemanlardır Bu destek elemanlarından başka, kalıp elemanı içinde ayarlı çapraz, ayarlı dikme, kriko tekerlekler, kalıp yatay askısı ve benzeri elemanlar vardır
Tünel kalıpların yaklaşık ağırlığı 60 – 70 kg/m2’ yi bulmaktadır Kalıp boyutları farklı üreticilerin kendi sistemlerine göre belirlenebilmektedir Örneğin bir sistemde, kalıpların derinliği 62,5 – 125 – 250 cm ve katları olarak değişmektedir Enleri ise 105 cm’den başlayarak 30 cm’ in katları olarak artmaktadır 600 cm’lik açıklığı geçebilen tünel kalıp sisteminde yükseklik 230 – 300 cm’ dir Bu kalıplar yaklaşık 500 defa kullanılabilmektedirler Konvansiyel kalıp sistemine göre ( takılır – sökülür kalıp ) % 50 daha hızlı bir yapım sistemidir Bu sistemde, beton dökümünden sonra, kalıp kurulan mekanın içinde sıcak hava üfleyen ısıtıcılarla hızlı bir kürleme işlemi yapılmakta, bu sayede beton, sıfırın altındaki ısılarda bile hızlı bir şekilde sertleşebilmektedir
Bu sistem, toplu konut inşaatlarında kullanılması, ekonomik ve zaman açısından oldukça uygun bir yapım sistemidir Ayrıca yer üstü ve yer altı tünel yapımlarında da kullanılabilmektedir

2 TÜNEL KALIP SİSTEMİNİN ÖZELLİKLERİ

Sistem, çelik tünel kalıp elemanlarının yerinde montajı ile betonarme perde duvar ve döşemeleri için geliştirilmiş hasır çelik donatı kullanılır Beton olarak genellikle BS25 betonu kullanılır
- Tünel kalıplar, dört yüzeyi kapalı sistemlerdir Mekanın beşinci yüzeyi oturduğu taban döşemesidir Altıncı yüzey ise kalıbın çıkarılabilmesi için açık bırakılmalıdır
- Bütün düşey taşıyıcılarının perde olması, yüklerin temellere eşit dağılmasını sağlar Bunun için radye temeller kullanılır
- Döşeme plağının, üç taraftan perde duvarlara oturması, yapı rijitliğini oldukça arttırır Bu da yapının rüzgar ve depreme karşı dayanıklılığını sağlar
- Kat yüksekliklerinin eşit olması üniteler de detay beraberliğini getirir
- Döşeme ve perdeleri oluşturan kalıplar, tam tünel ya da yarım tünel olarak yerlerine takılıp sökülebilirler Çok iyi bir iş organizasyonu sağlandığı için kimin ne zaman ne iş ( sökümcü, kurumcu, tesisat ve soğuk demir işleri gibi )yapacağı bellidir
Tünel kalıp yüzeylerinin çelik olması, kullanım süresi ekonomikliğinin yanında, kaba inşaatla birlikte kalıptan çıkan yüzeyler, duvar kağıdı veya boyaya aşağı yukarı hazırdır
Yapının diğer elemanları ( cephe panelleri, merdivenler, sahanlıklar, balkon parapetleri ve ara bölmeler ) ya ön yapımlı ( prefabrik ) ya da yerinde yapım şeklinde olup, duvar – döşeme yüzeylerinin düzgünlüğü ve ölçülerdeki hassasiyet nedeni ile hızla önceden tasarlanan yerlerine monte edilirler

Tünel Kalıp Sistemi İle İlgili Olarak Nelere Dikkat Edilmeli

Montaj Aşaması

1- İç dik panoları birleştirmek
2- İç dik panolara yatay panoları birleştirmek
3- Kontrafij (prop) dikme tekeri ve çatalları monte etmek
4- Arka panoları monte etmek
5- Terazi putralinin montajını yapmak
6- Ağırlık merkezine kaldırma deliği açmak
7- Kalıbı numaralamak
8- Kalıbı istiflemek
9- Kalıp elemanlarını koruyucudan arındırmak
10- Döşeme ve perde alın elemanlarını kalıba monte etmek
11- Rezervasyon elemanlarının yerini belirlemek
12- Dış cephe panolarına beton iskelesi monte etmek
13- Platform iskelesini oluşturmak
14- Platformu oluşturmak
15- Korkuluk montajı yapmak

Kurum Aşaması

1- Kalıbı Yerine Kurmak
2- Aksa tünel kalıp kotu vermek
3- Kalıbı teraziye almak
4- Saplamaları (bulon, tij) takmak
5- Rezervasyon elemanlarını monte etmek
6- Ankraj elemanlarını monte etmek
7- Yarım tünelleri birleştirmek
8- Saplamaları sıkmak
9- Dış cephe panosunu monte etmek
10- Kalıbı şaküle almak
11- Döşeme ters sehimini vermek
12- Mesafe ayar elemanlarını monte etmek
13- Aks köşebentlerini monte etmek
14- Kalıp son kontrolünü yapmak
15- Kalıbı ısıtmak ( gerekiyorsa )
16- Beton dökümü sırasında kalıbı kontrol etmek

Söküm Aşaması

1- Aks köşebentlerini sökmek
2- Saplamaları sökmek
3- Dış cephe kalıbını yerinden almak
4- Dikme tekerlerini bastırmak
5- Tavan ve arka pano kancalarını sökmek
6- Yarım tüneli tekerlekler üzerine düşürmek
7- Kalıbı dışarıya çıkartmak
8- Rezervasyon elemanlarını sökmek
9- Betondan konikleri sökmek
10- Teleskobik dikme ile döşemeyi desteklemek
11- Kalıp çıkartma iskelesini bir üst kata almak

Kalıbı Bir Sonraki Döküme Hazırlamak

1- Kalıp yüzeylerinden beton atıklarını temizlemek
2- Kalıp tamiratı yapmak
3- Kalıp yüzeyine kalıp ayırıcı sürmek
4- Kalıbı istiflemek
5- Kalıbı bir sonraki kurma yerine nakil etmek