Mikrodalga Teknikleri Gıda Sanayinde Kullanılması-Mikrodalga İsıtma Enerjisi Gıda Alanında Kullanımı

**Prof. Dr. Sinsi** · 12-20-2012

MİKRODALGA VE GIDA SANAYİİNDE KULLANIMI
Mikrodalganın İnsan Hayatına Girişi Ve Yaygınlaşması
Mikrodalga teknikleri ve birçok uygulamaları askeri ekipmanların üretim ve dizaynı üzerine çabaların yoğun olduğu 2 Dünya Savaşı sırasında başlamış ve gelişmiştir
İlk mikrodalga enerjiyi üreten elektrik tüpleri İngiltere'de Sir John Randall ve Dr H A Boot tarafından 1940 yılında icat edildi Bundan 6 yıl sonra Percy Spencer adındaki Raytheon Şirketi adına radar parçaları üreten Amerikalı bir mühendis, mikrodalga laboratuarına giderken yanında götürdüğü çikolatasını laboratuardaki bir aygıtın yanına bıraktığında çikolatanın kendiliğinden çorba gibi olduğunu gördüPeki şans eseri bulunan bu yöntem yemek pişirmek için kullanılamaz mıydı? Araştırmalar bu yönde sürdürüldü ve bir yıl içinde Raytheon, sanayi mutfakları için tasarlanmış ilk mikrodalga fırını tanıttı: 340 kiloluk, hantal ve pişirdiklerini yakmaması için sürekli dik tutulması gereken bir fırındı bu 1952 yılında üretilen ilk ev modeli ise yüksek fiyatları nedeniyle o zamanlar fazla yaygınlaşmamıştıAmana firmasının evlere yönelik ilk mikrodalga fırın modelini üretmesi için aradan tam yirmi yıl geçti O güne dek tüketiciler, fırında pişen yemeklerin steril olmadığını veya fırının beyin hasarına yol açtığı gibi birçok konuda endişe duymuştu
Ne var ki, 1975 yılına gelindiğinde, mikrodalga fırınlar gazla çalışan fırınları çoktan geride bırakmıştı 1997 yılında ise Amerikalıların yüzde doksanının evinde mikrodalga fırınlar vardı Mikrodalga fırın, pişirdiği enfes yemekler yerine vıcık vıcık patateslerle anılsa da, soğuyan bir fincan kahveyi yeniden ısıtmak ya da mısır patlatmak gibi konularda rakip tanımıyordu
Günümüz gıda endüstrisinde mikrodalga enerji uygulamaları yeni bir teknoloji olmasına karşın ,çok yaygın bir kullanım alanı bulmakta ve bugün kullanılmakta olan birçok ısısal işlemin yerini alacak bir başarı ve potansiyel göstermektedir 1978’de 122 adet olarak bilinen sanayi tipi mikrodalga ekipman kullanımının ,1991 yılında 360 adet olduğu bildirilmiştir Bugün ise endüstriyel olarak kullanılan mikrodalga ekipmanlarının sayısı kesin olarak bilinmemekle beraber,bunun nedeni daha çok mikrodalga ısıtma uygulamalarını geliştiren birçok mühendislik kuruluşunun bu bilgileri gizli tutması nedeniyle ortaya çıkmaktadır
Mikrodalga ısıtma enerjisi 1960’lı yıllardan beri proses mühendisleri tarafından sanayie uygulanmaktadır İlk uygulamalar gıda sanayiinde görülmüş çeşitli endüstrilerde ve laboratuarlarda son on yıldır yaygın olarak mikrodalga kullanılmıştır Örneğin ,gıda,kağıt,inşaat malzemeleri,metalürji sanayi,çevre ile ilgili radyoaktif atık ve hastane artıklarının zararsız hale getirilmesinde kullanım ve uygulama alanı bulmuştur
Örnekleyecek olursak son ürün kalitesini en iyileştirmek için mikrodalga enerjinin haşlama işleminde endüstriyel büyüklükte kullanımı üzerine araştırmalarına 1970’li yıllarda başlanmıştır
Yaklaşık yarım yüzyılı aşkın bir süredir süregelen araştırmalar sonucunda ,mikrodalga kullanımı insan hayatına teknolojik ekipmanlar sayesinde yaygın bir biçime girmiştir Bu ekipmanlardan televizyon ,radyo,telsiz,telefon ve uydu, haberleşme alanında ,osiloskopu tıpta, mikrodalga fırını gıda teknolojisi alanında ve birçok gelişmiş aleti bilimsel araştırmalarda insanlık kullanmaktadır Gıda sanayi açısından mikrodalga teknolojisindeki en önemli gelişme ise az önce söylediğim gibi mikrodalga ısıtmadır
Bu ve bunun gibi daha birçok alanda artık hayatımıza girmiş olan mikrodalga nedir???
Mikrodalga nedir?
Elektromanyetik yelpaze içinde değişik isimlerle incelenen ışınlar temelde dalgalar halinde yayılan ışınlardır ve elde ediliş yöntemleri ,ışının etki özelliği,geleneksel ve fizyolojik özelliklerine göre birbirinden ayrılırlar
Mikrodalgalar : dalga boyları 1 mm ile 30 cm ve frekansları 300MHz ile 300 GHz arasında değişen elektromanyetik dalgalardırDiğer elektromanyetik dalgalarda olduğu gibi dalga ve parçacık özelliğine sahiptirler Elektromanyetik radyasyonun bir çeşidi olan mikrodalgalar ,elektromanyetik spektrumda radar dalgaları ile radyo dalgaları arasında yer alırlar
Elektromanyetik dalgalar foton adı verilen enerji birimleri halinde emilir veya bırakılırlar Bir fotonun taşıdığı enerji yayılmanın dalga boyu ve frekansına bağlıdır
Elektromanyetik ışınların dalga boyları ve frekanslarıyla tanımlandığı ve enerjinin dalga frekansı ile doğru,dalga boyu ile ters orantılı olduğunu bilmekteyiz
İncelenen mikrodalga, nükleer veya iyonize olmayan bir ışın şekli olup, TV ve FM radyo dalgaları gibi elektro manyetik dalgalar şeklinde yayılan bir enerjidir ve tüm elektrikli araçlar örneğin motorlar ,elektrikli ısıtıcılar mikrodalga yayarlar
Mikrodalgalar ışık dalgaları gibi hareket ederek metallerden yansırlar,bazı dielektrik materyaller tarafından absorbe edilirler ve bazı dielektrik materyallerden önemli bir absorbsiyon etkisinde kalmadan geçerler Bütün elektromanyetik dalgalarda olduğu gibi mikrodalgalarında girişim etkileri ve polarizasyon özellikleri vardır
Mikrodalga uygulanabilmek için bir ürünün dielektrik kaybına sahip olması gerekmektedir Yani değişken bir elektromanyetik alan uygulandığında, madde içinde dipolar elektrik yüklerinin oluşması gerekmektedir Su molekülleri kolaylıkla dipolar elektrik yükleri oluşturabildiğinden, su içeren yapıda her ürün ,mikro dalga ile ısıtılmaya uygundur
Örneğin Gıda sanayiinde halen kullanılmakta olan mikrodalga çözündürme sistemleri 15-150 kw gücünde 915 MHz kesikli ve 2450 MHz sürekli çalışan hava soğutmalı sistemlerdir
Mikrodalga Fırınlar Nasıl Etki Gösterir
Mikrodalgalar elektronik devrelerde elektronların hızlandırılmaları ile elde edilir Yüksek güçteki mikrodalgalar vakum tüpleri ile üretilmektedir Elektronik devrelerde ,elektrik enerjisinin elektromanyetik yayılmaya dönüşüm veriminin yüksek olması ve bu devrelerin kolay kontrol edilebilmesi nedeniyle,mikrodalga ısıtma uygulamalarında magnetron veya klystron sürekli mikrodalga üreticisi olarak kullanılırlar
Biraz öncede değindiğim gibi mikrodalgalar temas ettikleri madde ile etkileşime girerler Örneğin ,absorbe edilir,yansıtılır veya hiçbir değişikliğe uğramadan yollarına devam ederler Mikrodalgalar gıda maddeleri tarafından absorbe edildiği zaman mikrodalga ışının pozitif ve negatif merkezlerinin yön değiştirmelerine paralel olarak ,üründe bulunan polar moleküller yön değiştirirler Saniyede milyonlarca kez oluşan bu hareket sonucu moleküler sürtünme ısısı açığa çıkar ve madde ısınırYani mikrodalga enerjinin ısı enerjisine dönüşümü bu dalgaların bazı mikroskobik emme sistemleri tarafından emilmesi ve daha sonra emici madde moleküllerinin ısı titreşimlerine değişimi şeklindedir
İşlemin süresi pişirilecek gıdanın su içeriğine ,yoğunluğuna ,dielektrik kayıp faktörüne ,kütlesine bağlıdır Mikrodalga enerji ile gıda maddesinin ısıtılmasında gıdanın bu özellikleri dışında , mikrodalganın çalışma frekansı ,gücü,gıdanın kütlesi ,başlangıç sıcaklığı,fiziksel geometrisi ,ısıl iletkenlik özellikleri,spesifik ısısı gibi birçok parametrede etkili olmaktadır
Mikrodalga enerjinin ısıya dönüşümü maddenin polarlığıyla doğrudan ilgilidir Özellikle meyve ve sebzelerin bileşimlerinde önemli düzeyde bulunan su polar bir molekül olması neniyle ,mikrodalgaların emilmelerinde etkin bir rol oynar Normal şartlar altında polar molekülde rasgele dağılmış olan (-) ve (+) yükler,elektrik alanının varlığında ,alan içerisinde dizilirler (Şekil 12) Elektromanyetik dalga bir molekülün yanından geçerken ,molekül aşağı ve yukarı salınan bir elektrik alanı etkisinde kalır Eğer bir elektromanyetik dalganın elektrik alanı polar moleküldeki atomların arasındaki bağın uzunluğu boyunca salınırsa ,bağ boyunca atomları itme ve çekme eğilimi gösterir Bunun sonucunda bir titreşim ortaya çıkar Eğer elektromanyetik dalganın elektrik alanı bağ uzunluğuna dik kuvvetler uygularsa , bu durumda molekül dönmeye başlayacaktır(Şekil13)
Günümüzde mikrodalga enerji,dondurulmuş ürünlerin çözündürülmesinde,kurutma ,kavurma ve pişirme işlemlerinde kullanılmakta,pastörizasyon,sterilizasyon işlemlerinde ,kek ve reçellerde küf mantarlarının azaltılmasında ,dondurarak kurutma ve haşlama işlemlerinde kullanılma olanakları da araştırılmaktadır Bu işlemleri biraz inceleyelim Kurutmadan başlayacak olursak
Kurutmada mikrodalga katı maddeleri ısıtmaksızın ya da çok az ısıtarak sadece suyu ısıttığından kuruma homojen ve düşük sıcaklıkta gerçekleşir
Pasta ve ekmek fırıncılığında ürün içerisinde istenen son sıcaklık hızla sağlanmaktadır Diğer yöntemlerle kombine olarak kullanılır
Isıya duyarlı sıvı gıda maddelerinin düşük sıcaklık ve kısa sürede konsantre etmede
İç ve yüzey arasında fazla sıcaklık farkı olmadan büyük gıda maddelerini pişirmede
Son kurutma işlemlerinde geleneksel yöntemlerle kurutulan gıdanın içerisindeki son nem mikrodalga ile hızla uzaklaştırmada
Dondurarak kurutmada mikrodalganın buz kristallerini seçici olarak ısıtması dondurarak kurutmanın son safhalarının hızlandırılmasını sağlar
Isıtma işlemlerinde ısı aktarım problemleri ortadan kalkar Yüksek sıcaklıklara gerek olmadan gıda maddesi homojen olarak ısıtılır
Pastörizasyonda homojen bir pastörizasyon sağlanır
Isıtılıp servis yapılan gıda maddelerinin ön pişirme işlemlerinde kullanılır (donmuş gıda maddeleri)
Çözgenlerin uzaklaştırılmasında sudan başka birçok çözgen düşük sıcaklıklarda mikrodalga ile buharlaştırılabilir
Çözündürme işlemlerinde donmuş gıda maddelerinin hızlı ve kontrollü bir şekilde çözündürülmesini sağlar
Enzim İnaktivasyonunda da kullanılır
Mikrodalga Sistemlerinin Uygulama Alanları
GIDA ALANINDA KULLANIM ALANLARI
1 Hamur halindeki gıdalar
2 Taneli gıdalar
3 Ufalanmış gıdalar
4 Yaprak halindeki gıdalar
5 Sulu gıdalar ve sairleri
İşlemler :
Gıda maddelerinin kurutulması
Sterilizasyon (pastörizasyon)
Yemek pişirme
Donmuş gıdaların buzunun çözülmesi
Unlu gıdaların pişirilmesi vb
METALLURJİ ALANINDA KULLANIM ALANLARI
1 Kalıplar
2 Kokiller
3 Kurutma
İşlemler :
Elyaf kurutulması
Kereste içindeki kurtların yok edilmesi
Orman ürünlerinin kurutulması
Kömürün iyileştirilmesi
KİMYA ALANINDA KULLANIM ALANLARI
1 Tuzlar
2 Sair kimyasal bileşimler
3 Kuru vb malzemeler
4 Boyalar
5 Seramik ve porselen
6 Mermer
7 Polimermer
8 Deri
9 Elyaf
10 Boyanmış çile
11 Boyanmış kumaş
12 Selüloz mamuller ve sairleri
a - Kurutma
b - Kaynatma
c - Buharlaştırma
d - Sinterleştirme
İşlemler :
Kimyasal reaksiyonların hızlandırılması
Tekstilde boyanmış çilelerin kurutulması
Yağlı ısıtma sistemleri
Selülozik atıkların işlenmesi
Kağıt ve karton üretiminde kurutma işlemleri
Seramik ve porselen kurutma ve sinterleme işlemleri
Ahşapta oluşan mantarların yok edilmesi
Plastik ve kauçuk kurutulması vulkanizasyon
Normal fırınları mikrodalga fırınlardan ayıran farklar nelerdir???
Geleneksel ısıtma metotlarında ısı,gıda maddesine kondüksiyon ,konveksiyon ve/veya radyasyon ile transfer olurtersine mikrodalga ısıtmada ısı direkt olarak gıda maddesinin içine girer Bu yüzden mikrodalga ısıtmada geleneksel ısıtmaya göre daha hızlı bir ısı artışı gözlenmektedir Mikrodalga fırının ısıtma etkisi aynı süre içinde elektrikli ısıtıcıya göre daha fazladır
Endüstriyel,bilimsel ve tıbbi (ISM) kullanım frekansları sınırlandırılmış olan mikrodalgaların gıda maddesini ısıtması geleneksel ısıtma yöntemlerinden farklı olarak gelişmekte ve ürünün merkezinde termal enerjinin oluşumu 10-20 kez daha hızlı olmaktadır Konveksiyonel ısıtmada gıdanın dış yüzü ısıtma ortamı içerisindeki sıcak hava ile konveksiyon yoluyla ısıtılmakta ,daha sonra ısı,ısıtılmış dış yüzeyden gıdanın iç kısmına kondüksiyon yoluyla iletilmektedir Gıda maddesi içerisinde mikrodalga enerji alanının dağılımı ,gıdanın su içeriği ve tuz miktarı ile doğrudan ilişkili olan dielektrik özelliklerine de bağlıdır
Mikrodalga ısıtma sisteminin geleneksel ısıtma sistemlerine göre çok pahalı olması nedeniyle Türk gıda işletmeleri genelde bu yöntemi kullanmamaktadırlar Ancak mikrodalga ısıtma ile pişirme ,haşlama ,kurutma,pastörizasyon, buz çözme ,sterilizasyon ve temperleme gibi işlemler yüksek verimle kısa zamanda yapılabilmektedirler
Su ve buharın haşlama ortamı olarak kullanıldığı haşlama ünitelerinin enerji kayıpları nedeniyle efektif olmaması,dolayısıyla işletme maliyetlerinin yükselmesi yanı sıra işletme içerisinde fazla yer kaplaması gibi nedenlerle yeni tip haşlama düzenlerinin geliştirilmesi konusunda çalışmalar halen araştırmacıların ilgisini çekmektedir Elektrik iletkenliği ve mikrodalga haşlama ,vakum altınla buharla haşlama,sıcak gaz haşlaması,kızılötesi ışınlarla haşlama gibi yöntemler üzerinde çalışmalar bugünde halen devam etmektedir Bunlar içerisinde mikrodalga enerjinin ısıyı doğrudan gıda maddesinin içerisinde oluşturması ve böylece gıdayı geleneksel yöntemlerle ısıtmadan daha kısa sürede ,aynı derecede ısıtabilmesi ,mikrodalga ekipmanlarının az yer kaplaması ile diğer haşlama yöntemlerinin dezavantajlarına bir çözüm olabileceğini düşündürmektedir
Bulunan mikrodalga verimi elektrikli ısıtıcıların verimi ile karşılaştırıldığında oldukça yüksek bir değer olarak gözlemlenmektedir Verimin yüksek olması işletmeye ,proses süresi ve proseste harcanan enerji açısından avantaj kazandırmaktadır Kısaca mikrodalga işleminin daha ekonomik olduğu belirlenmiştir
Endüstriyel,bilimsel ve tıbbi ( ISM) kullanım frekansları
Mikrodalgalar ,radyo ve televizyon yayınlarında kullanılan dalgalara yakın olduğundan ,kullanımı sırasında ortaya çıkabilecek etkileşimleri önlemek için sadece ,ulusal veya uluslararası telekomünikasyon komisyonlarınca onaylanmış frekanslardan ısıtmak amacıyla yararlanılır Genel olarak ISM olarak kısaltılan ve endüstriyel ,bilimsel ve tıbbi (Industrial ,Scientific,Medical) bantlar olarak bilinen bu ışınlar 896,915,2450,5800 ve 24125 MHz frekanslı ışınlardır, sanayide 915 MHz frekanslı ışınlar kullanılır
Çok geniş bir spektrum da değişik şekillerde elde edilebilen mikrodalgaların kullanım frekansları ve dalga boyları endüstriyel,bilimsel ve tıbbi amaçlar için sınırlandırılmıştır Uluslararası Haberleşme Birliği ( ITU) tarafından düzenlenen mikrodalga kullanım frekansları değişiklik göstermesine karşın,gıda sanayiinde işleme ve pişirme için başlıca 2450±50MHz ve 915±15 MHz frekanslarının kullanılması öngörülmektedir
Mikrodalga Ekipmanlarının Endüstriyel Yararları ve Dezavantajı
Yararları :
Proses süresini azaltmasında mikrodalga sistemleri, konvansiyonel sistemlere gِöre daha az yer kaplarUygulanacak prosesler peş peşe devam edecek şekilde planlanabilir İnsan gücü ile yapılan işlerde otomasyona geçilebilir özellikle gıda maddelerine mikrodalga uygulamalarında ürün steril hale geleceğinden çok daha az maliyetle standartlara uygun ürün elde etme imkanı doğmaktadır
Az enerji ihtiyacı Mikrodalga ile ısıtma ve kurutma işlemlerinde,konvansiyonel metotlardan değişik olarak,ürünün bulunduğu sistemin de ısıtılmasına enerji sarfına gerek kalmadan verilen enerji sadece ürünün ısıtılmasına sarf edildiğinden büyük bir enerji tasarrufu sağlanmaktadır Mikrodalga ile ısıtma ve kurutma işlemlerinde, verilen enerji başlıca ürünün içerdiği nem tarafından yutulmaktadırـürün doğrudan bir enerji yutmamaktadır Su ısındığı için ürün de ısınmaktadırBu sebeple mikrodalga ile ısıtma konvansiyonel metoda gِre çok daha düşük seviyelerde kalmaktadır Bu oran % 50’ler mertebesindedir
Sadece gıdayı ısıtarak paketli gıdaları ısıtabilme olanağını yaratması
Ekipmanların az yer kaplaması
Belli bir kalınlığa kadar homojen bir ısı dağılımı sağlaması
Değişik hacimli maddelerin ısıtılmasında ,işlem süresini kolayca değiştirebilme olanağı sağlayan esnek işleme hattı
Ön pişirme işlemlerinde kayıpların azalması : Mikrodalgaların ev tipi fırınlarda pişirme işleminde kullanılmasında en geniş uygulama alanı olması yanı sıra ,endüstriyel pişirme işlemlerinde de başarılı uygulamaları bulunmaktadır Özellikle kanatlıların buhar-mikrodalga enerji ile pişirilmesi ve sıcak hava-mikrodalga kombinasyonu ile ön pişirme işlemleri önemli sanayi uygulamalarıdır Mikrodalga pişirme işlemiyle kanatlıların işlenmesinde su kaybının azaltılması ile %10 ağırlık artışı olmaktadır Dondurulma işlemi öncesinde köftelerin belli bir derecede pişirilmesi için geliştirilen ve INPRO olarak bilinen 2450 MHz de çalışan mikrodalga pişirme ekipmanı ile 1 ton/h ürün işlenebilmektedir
Gibi önemli avantajlar sağlayarak gıda sanayiinin ısıl işlemlerinde yeni olanaklar yaratmaktadır
Bunları biraz açalım
Mikrodalganın en büyük avantajı hiç kuskusuz hızlı pişirme, ısıtma ve buz çözme işlevleri Alışılmış yöntemlere kıyasla daha az enerji harcayan mikrodalgalar, yiyeceklerdeki besin değerlerini de daha fazla koruması açısından önemli bir üstünlük sağlıyor
Dezavantajları :
Çeşitli bakterilerin oluşumuna olanak verebilir : Mikrodalganın sterilizasyon konusundaki yetersizliği, çeşitli bakterilerin oluşumuna olanak vererek sağlık alanında ciddi bir sorun yaratabilir Özellikle domuz etlerinde bulunan trichinosis adli bakteri, Mikrodalganın yok edemediği önemli bir hastalık kaynağı
Besinlere etkisi : Mikrodalgada pişen yiyeceklerin besin değerleri de yine önemli bir tartışma konusu Yiyecek moleküllerini parçaladığı için Mikrodalganın, besinlerin moleküler yapısını bozduğu ve kimyasal değişimlere yol açarak toksik maddelerin oluşumuna izin verdiği iddia ediliyor Örneğin ;
Hassas bir besin maddesi olan süt, çok düşük derecede dahi mikrodalgaya konulduğunda, hastalıklara karsı koruyucu savunma mekanizmasını zayıflatıyor
Öte yandan vitamin ve besin değerlerinin korunması açısından mikrodalga fırınlar, diğer yöntemlerden çok daha avantajlı kabul ediliyor
Şimdide insanlar için etkilerine değinelim
Mikrodalganın Sağlık Riskleri
Mikrodalga hastalığının en temel belirtileri baş ağrısı, anksiyete, uyku bozuklukları, yorgunluk, bas dönmesi, göz yorgunluğu, konsantrasyon bozukluğu, kan dolaşımı ve sinir sisteminde değişiklikler olarak sıralanmakta
Fırının kapağının gereğinden fazla açılıp kapanması, kapak menteşesi ve tutmaçları, radyasyon birikimine neden olarak tehlikeyi artırabilecek diğer faktörlerdir Mikrodalgalar vücut tarafından emildiği için göz, testis ve beyin gibi hassasiyeti fazla olan organlarda fazlasıyla etkili olabiliyor Deri kanseri riski de, mikrodalga etkisi altında artıyor
Kalp atisini düzenleyen cihaz takılı olan kişiler, mikrodalga riskini daha fazla taşımakta Elektronik aygıtlardan etkilenen bu cihaz, kalp atisi dengesinin bozulmasına neden olabileceğinden, bu kişilerin fırından uzak durmalarında yarar var
Mikrodalga fırında ısıtma yapılmak istendiğinde , gönderilen elektromanyetik dalgaları yansıtan malzeme(metal) kullanılmamalıdır Yansıyan dalgalar elektrik arkı oluşturabilmekte ve patlamaya sebep verebilmektedir
Fazla pişirme ise mikrodalga kullanımında yapılan çok genel bir hatadır Bu yüzden ısıtma zamanlaması iyi yapılmalıdır Zira yüksek enerji seviyelerindeki ısıtma küçük miktarları çok kısa sürede pişirebilir Hızlı pişirme yüzünden bazı dokuların kırılması sağlanamaz;bu ise ,örneğin ette sert yapı oluşumuna neden olur
Amerikan Ulusal Standartlar Enstitüsü tarafından yayınlanan standartlarda tüm vücudun maksimum 10 mW/cm2 düzeyinde mikrodalgaya maruz kalması emniyet düzeyi olarak belirtilmiş Bununla birlikte ek bir emniyet sağlamak için ,tüketici tipi ve endüstriyel tip mikrodalga fırınlarda sızmalar,fırın yüzeyinden 5 cm uzaklıkta 1,000 mW/cm2 olarak sınırlandırılmıştır FDA’ ya göre bu değer 2 inch mesafede 5 mW/cm2’dir
Ev Tipi Mikrodalgaları Güvenle Kullanabilmek İçin
Her şeye rağmen, doğru kullanıldığı müddetçe mikrodalganın en güvenli mutfak aletlerinden birisidir Ancak aşırı ısınma ve diğer problemlere karşı bazı tedbirler almak gerekiyor
Çay poşetini veya kahveyi, suya mikrodalgada kaynatmadan önce ekleyin
Sıvıları ısıtmadan önce mutlaka karıştırın
Mikrodalgaya düğümlenmiş ya da bükülmüş halde bir şey koymayın Uzmanlar bunu, üzerinde çok fazla elektrik olan bir tele benzetiyor
Hiçbir şeyi çok uzun pişirmeyin Kulağa çok basit gibi gelse de, çoğu kişi mikrodalgada ne kadar pişirdiklerine dikkat etmiyor Ev Aletleri Üreticileri Derneği’ne göre mikrodalga fırında 2 dakikadan daha uzun süre pişirmek sakıncalı
Pişirme süresinin ortasında yemeği karıştırarak isinin ve sıcaklık derecesinin homojen biçimde dağılmasını sağlayın Normal fırınların aksine mikrodalgalar yiyecekleri dıştan içe doğru değil, içerden dışarıya doğru ısıtırlar Bu yüzden kap soğuk olduğu halde içindeki yiyecek kaynama noktasını asmış olabilir
Yiyeceği mikrodalgadan çıkarır çıkarmaz dokunmayıp biraz zaman tanıyın Uzmanlar, kural olarak her bir bardaklık ölçü için 1-2 dakika kadar beklenmesini tavsiye ediyor Böylece sıvının ılınması ve yeniden kaynama derecesine düşmesi için vakit tanınmış oluyor
Çocuklara vermeden önce yemeğin birkaç yerinden tadına bakarak sıcaklığını kontrol edin Önce iyice karıştırmayı da unutmayın
Mikrodalgayı kullanırken yiyeceklere plastik koruyucuların dokunmasına izin vermeyin Mikrodalgaya uygun plastik kapaklar kullandığınızdan emin olun
Plastik örtüyü bir kösesinden gevşetin Böylece içindeki buharın dışarı çıkmasına imkan tanırsınız
Plastik örtüyü ya da kapağı açarken yüzünüzden uzak tutun kapağı kaldırırken kabin arka tarafından başlayın ve bakmayın
Sıcak bir yiyecek veya içecek çıkarırken çocukları mikrodalgadan uzak tutun
Biberonları mikrodalgada ısıtmak yerine biberon ısıtıcısı kullanın
Köpüklü kaplarda yiyecekleri mikrodalgaya koymayın
Kurutulmuş otları mikrodalgaya sokmayın, tutuşabilirler
Mikrodalgada sıvı bir şey ısıtırken döner tabla kullanarak eşit ısınmasını sağlayın
Üretici uyarılarını eksiksiz yerine getirilmelidir
Fırının çalıştırılmadan önce kapağının kapalı olduğu kontrol edilmelidir
Fırın boş iken çalıştırılmamalıdır
Fırının içi sık sık temizlenmelidir
Tamir sırasında fırının elektrik bağlantısı kesilmelidir
Kapak kilitleri kısa devre yapmamalıdır
Çocukların fırını kullanmalarına izin verilmemelidir
Fırın çalışırken yüzünüzü fırın kapağına yaklaştırmayınız
Fırınlar yetkili teknik elemanlar tarafından tamir edilmelidir
Herhangi bir endişeli durum oluştuğunda fırınlara kaçak testi yaptırılmalıdır

12-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Mikrodalga Teknikleri Gıda Sanayinde Kullanılması-Mikrodalga İsıtma Enerjisi Gıda Alanında Kullanımı MİKRODALGA VE GIDA SANAYİİNDE KULLANIMI Mikrodalganın İnsan Hayatına Girişi Ve Yaygınlaşması Mikrodalga teknikleri ve birçok uygulamaları askeri ekipmanların üretim ve dizaynı üzerine çabaların yoğun olduğu 2 Dünya Savaşı sırasında başlamış ve gelişmiştir İlk mikrodalga enerjiyi üreten elektrik tüpleri İngiltere'de Sir John Randall ve Dr H A Boot tarafından 1940 yılında icat edildi Bundan 6 yıl sonra Percy Spencer adındaki Raytheon Şirketi adına radar parçaları üreten Amerikalı bir mühendis, mikrodalga laboratuarına giderken yanında götürdüğü çikolatasını laboratuardaki bir aygıtın yanına bıraktığında çikolatanın kendiliğinden çorba gibi olduğunu gördüPeki şans eseri bulunan bu yöntem yemek pişirmek için kullanılamaz mıydı? Araştırmalar bu yönde sürdürüldü ve bir yıl içinde Raytheon, sanayi mutfakları için tasarlanmış ilk mikrodalga fırını tanıttı: 340 kiloluk, hantal ve pişirdiklerini yakmaması için sürekli dik tutulması gereken bir fırındı bu 1952 yılında üretilen ilk ev modeli ise yüksek fiyatları nedeniyle o zamanlar fazla yaygınlaşmamıştıAmana firmasının evlere yönelik ilk mikrodalga fırın modelini üretmesi için aradan tam yirmi yıl geçti O güne dek tüketiciler, fırında pişen yemeklerin steril olmadığını veya fırının beyin hasarına yol açtığı gibi birçok konuda endişe duymuştu Ne var ki, 1975 yılına gelindiğinde, mikrodalga fırınlar gazla çalışan fırınları çoktan geride bırakmıştı 1997 yılında ise Amerikalıların yüzde doksanının evinde mikrodalga fırınlar vardı Mikrodalga fırın, pişirdiği enfes yemekler yerine vıcık vıcık patateslerle anılsa da, soğuyan bir fincan kahveyi yeniden ısıtmak ya da mısır patlatmak gibi konularda rakip tanımıyordu Günümüz gıda endüstrisinde mikrodalga enerji uygulamaları yeni bir teknoloji olmasına karşın ,çok yaygın bir kullanım alanı bulmakta ve bugün kullanılmakta olan birçok ısısal işlemin yerini alacak bir başarı ve potansiyel göstermektedir 1978’de 122 adet olarak bilinen sanayi tipi mikrodalga ekipman kullanımının ,1991 yılında 360 adet olduğu bildirilmiştir Bugün ise endüstriyel olarak kullanılan mikrodalga ekipmanlarının sayısı kesin olarak bilinmemekle beraber,bunun nedeni daha çok mikrodalga ısıtma uygulamalarını geliştiren birçok mühendislik kuruluşunun bu bilgileri gizli tutması nedeniyle ortaya çıkmaktadır Mikrodalga ısıtma enerjisi 1960’lı yıllardan beri proses mühendisleri tarafından sanayie uygulanmaktadır İlk uygulamalar gıda sanayiinde görülmüş çeşitli endüstrilerde ve laboratuarlarda son on yıldır yaygın olarak mikrodalga kullanılmıştır Örneğin ,gıda,kağıt,inşaat malzemeleri,metalürji sanayi,çevre ile ilgili radyoaktif atık ve hastane artıklarının zararsız hale getirilmesinde kullanım ve uygulama alanı bulmuştur Örnekleyecek olursak son ürün kalitesini en iyileştirmek için mikrodalga enerjinin haşlama işleminde endüstriyel büyüklükte kullanımı üzerine araştırmalarına 1970’li yıllarda başlanmıştır Yaklaşık yarım yüzyılı aşkın bir süredir süregelen araştırmalar sonucunda ,mikrodalga kullanımı insan hayatına teknolojik ekipmanlar sayesinde yaygın bir biçime girmiştir Bu ekipmanlardan televizyon ,radyo,telsiz,telefon ve uydu, haberleşme alanında ,osiloskopu tıpta, mikrodalga fırını gıda teknolojisi alanında ve birçok gelişmiş aleti bilimsel araştırmalarda insanlık kullanmaktadır Gıda sanayi açısından mikrodalga teknolojisindeki en önemli gelişme ise az önce söylediğim gibi mikrodalga ısıtmadır Bu ve bunun gibi daha birçok alanda artık hayatımıza girmiş olan mikrodalga nedir??? Mikrodalga nedir? Elektromanyetik yelpaze içinde değişik isimlerle incelenen ışınlar temelde dalgalar halinde yayılan ışınlardır ve elde ediliş yöntemleri ,ışının etki özelliği,geleneksel ve fizyolojik özelliklerine göre birbirinden ayrılırlar Mikrodalgalar : dalga boyları 1 mm ile 30 cm ve frekansları 300MHz ile 300 GHz arasında değişen elektromanyetik dalgalardırDiğer elektromanyetik dalgalarda olduğu gibi dalga ve parçacık özelliğine sahiptirler Elektromanyetik radyasyonun bir çeşidi olan mikrodalgalar ,elektromanyetik spektrumda radar dalgaları ile radyo dalgaları arasında yer alırlar Elektromanyetik dalgalar foton adı verilen enerji birimleri halinde emilir veya bırakılırlar Bir fotonun taşıdığı enerji yayılmanın dalga boyu ve frekansına bağlıdır Elektromanyetik ışınların dalga boyları ve frekanslarıyla tanımlandığı ve enerjinin dalga frekansı ile doğru,dalga boyu ile ters orantılı olduğunu bilmekteyiz İncelenen mikrodalga, nükleer veya iyonize olmayan bir ışın şekli olup, TV ve FM radyo dalgaları gibi elektro manyetik dalgalar şeklinde yayılan bir enerjidir ve tüm elektrikli araçlar örneğin motorlar ,elektrikli ısıtıcılar mikrodalga yayarlar Mikrodalgalar ışık dalgaları gibi hareket ederek metallerden yansırlar,bazı dielektrik materyaller tarafından absorbe edilirler ve bazı dielektrik materyallerden önemli bir absorbsiyon etkisinde kalmadan geçerler Bütün elektromanyetik dalgalarda olduğu gibi mikrodalgalarında girişim etkileri ve polarizasyon özellikleri vardır Mikrodalga uygulanabilmek için bir ürünün dielektrik kaybına sahip olması gerekmektedir Yani değişken bir elektromanyetik alan uygulandığında, madde içinde dipolar elektrik yüklerinin oluşması gerekmektedir Su molekülleri kolaylıkla dipolar elektrik yükleri oluşturabildiğinden, su içeren yapıda her ürün ,mikro dalga ile ısıtılmaya uygundur Örneğin Gıda sanayiinde halen kullanılmakta olan mikrodalga çözündürme sistemleri 15-150 kw gücünde 915 MHz kesikli ve 2450 MHz sürekli çalışan hava soğutmalı sistemlerdir Mikrodalga Fırınlar Nasıl Etki Gösterir Mikrodalgalar elektronik devrelerde elektronların hızlandırılmaları ile elde edilir Yüksek güçteki mikrodalgalar vakum tüpleri ile üretilmektedir Elektronik devrelerde ,elektrik enerjisinin elektromanyetik yayılmaya dönüşüm veriminin yüksek olması ve bu devrelerin kolay kontrol edilebilmesi nedeniyle,mikrodalga ısıtma uygulamalarında magnetron veya klystron sürekli mikrodalga üreticisi olarak kullanılırlar Biraz öncede değindiğim gibi mikrodalgalar temas ettikleri madde ile etkileşime girerler Örneğin ,absorbe edilir,yansıtılır veya hiçbir değişikliğe uğramadan yollarına devam ederler Mikrodalgalar gıda maddeleri tarafından absorbe edildiği zaman mikrodalga ışının pozitif ve negatif merkezlerinin yön değiştirmelerine paralel olarak ,üründe bulunan polar moleküller yön değiştirirler Saniyede milyonlarca kez oluşan bu hareket sonucu moleküler sürtünme ısısı açığa çıkar ve madde ısınırYani mikrodalga enerjinin ısı enerjisine dönüşümü bu dalgaların bazı mikroskobik emme sistemleri tarafından emilmesi ve daha sonra emici madde moleküllerinin ısı titreşimlerine değişimi şeklindedir İşlemin süresi pişirilecek gıdanın su içeriğine ,yoğunluğuna ,dielektrik kayıp faktörüne ,kütlesine bağlıdır Mikrodalga enerji ile gıda maddesinin ısıtılmasında gıdanın bu özellikleri dışında , mikrodalganın çalışma frekansı ,gücü,gıdanın kütlesi ,başlangıç sıcaklığı,fiziksel geometrisi ,ısıl iletkenlik özellikleri,spesifik ısısı gibi birçok parametrede etkili olmaktadır Mikrodalga enerjinin ısıya dönüşümü maddenin polarlığıyla doğrudan ilgilidir Özellikle meyve ve sebzelerin bileşimlerinde önemli düzeyde bulunan su polar bir molekül olması neniyle ,mikrodalgaların emilmelerinde etkin bir rol oynar Normal şartlar altında polar molekülde rasgele dağılmış olan (-) ve (+) yükler,elektrik alanının varlığında ,alan içerisinde dizilirler (Şekil 12) Elektromanyetik dalga bir molekülün yanından geçerken ,molekül aşağı ve yukarı salınan bir elektrik alanı etkisinde kalır Eğer bir elektromanyetik dalganın elektrik alanı polar moleküldeki atomların arasındaki bağın uzunluğu boyunca salınırsa ,bağ boyunca atomları itme ve çekme eğilimi gösterir Bunun sonucunda bir titreşim ortaya çıkar Eğer elektromanyetik dalganın elektrik alanı bağ uzunluğuna dik kuvvetler uygularsa , bu durumda molekül dönmeye başlayacaktır(Şekil13) Günümüzde mikrodalga enerji,dondurulmuş ürünlerin çözündürülmesinde,kurutma ,kavurma ve pişirme işlemlerinde kullanılmakta,pastörizasyon,sterilizasyon işlemlerinde ,kek ve reçellerde küf mantarlarının azaltılmasında ,dondurarak kurutma ve haşlama işlemlerinde kullanılma olanakları da araştırılmaktadır Bu işlemleri biraz inceleyelim Kurutmadan başlayacak olursak Kurutmada mikrodalga katı maddeleri ısıtmaksızın ya da çok az ısıtarak sadece suyu ısıttığından kuruma homojen ve düşük sıcaklıkta gerçekleşir Pasta ve ekmek fırıncılığında ürün içerisinde istenen son sıcaklık hızla sağlanmaktadır Diğer yöntemlerle kombine olarak kullanılır Isıya duyarlı sıvı gıda maddelerinin düşük sıcaklık ve kısa sürede konsantre etmede İç ve yüzey arasında fazla sıcaklık farkı olmadan büyük gıda maddelerini pişirmede Son kurutma işlemlerinde geleneksel yöntemlerle kurutulan gıdanın içerisindeki son nem mikrodalga ile hızla uzaklaştırmada Dondurarak kurutmada mikrodalganın buz kristallerini seçici olarak ısıtması dondurarak kurutmanın son safhalarının hızlandırılmasını sağlar Isıtma işlemlerinde ısı aktarım problemleri ortadan kalkar Yüksek sıcaklıklara gerek olmadan gıda maddesi homojen olarak ısıtılır Pastörizasyonda homojen bir pastörizasyon sağlanır Isıtılıp servis yapılan gıda maddelerinin ön pişirme işlemlerinde kullanılır (donmuş gıda maddeleri) Çözgenlerin uzaklaştırılmasında sudan başka birçok çözgen düşük sıcaklıklarda mikrodalga ile buharlaştırılabilir Çözündürme işlemlerinde donmuş gıda maddelerinin hızlı ve kontrollü bir şekilde çözündürülmesini sağlar Enzim İnaktivasyonunda da kullanılır Mikrodalga Sistemlerinin Uygulama Alanları GIDA ALANINDA KULLANIM ALANLARI 1 Hamur halindeki gıdalar 2 Taneli gıdalar 3 Ufalanmış gıdalar 4 Yaprak halindeki gıdalar 5 Sulu gıdalar ve sairleri İşlemler : Gıda maddelerinin kurutulması Sterilizasyon (pastörizasyon) Yemek pişirme Donmuş gıdaların buzunun çözülmesi Unlu gıdaların pişirilmesi vb METALLURJİ ALANINDA KULLANIM ALANLARI 1 Kalıplar 2 Kokiller 3 Kurutma İşlemler : Elyaf kurutulması Kereste içindeki kurtların yok edilmesi Orman ürünlerinin kurutulması Kömürün iyileştirilmesi KİMYA ALANINDA KULLANIM ALANLARI 1 Tuzlar 2 Sair kimyasal bileşimler 3 Kuru vb malzemeler 4 Boyalar 5 Seramik ve porselen 6 Mermer 7 Polimermer 8 Deri 9 Elyaf 10 Boyanmış çile 11 Boyanmış kumaş 12 Selüloz mamuller ve sairleri a - Kurutma b - Kaynatma c - Buharlaştırma d - Sinterleştirme İşlemler : Kimyasal reaksiyonların hızlandırılması Tekstilde boyanmış çilelerin kurutulması Yağlı ısıtma sistemleri Selülozik atıkların işlenmesi Kağıt ve karton üretiminde kurutma işlemleri Seramik ve porselen kurutma ve sinterleme işlemleri Ahşapta oluşan mantarların yok edilmesi Plastik ve kauçuk kurutulması vulkanizasyon Normal fırınları mikrodalga fırınlardan ayıran farklar nelerdir??? Geleneksel ısıtma metotlarında ısı,gıda maddesine kondüksiyon ,konveksiyon ve/veya radyasyon ile transfer olurtersine mikrodalga ısıtmada ısı direkt olarak gıda maddesinin içine girer Bu yüzden mikrodalga ısıtmada geleneksel ısıtmaya göre daha hızlı bir ısı artışı gözlenmektedir Mikrodalga fırının ısıtma etkisi aynı süre içinde elektrikli ısıtıcıya göre daha fazladır Endüstriyel,bilimsel ve tıbbi (ISM) kullanım frekansları sınırlandırılmış olan mikrodalgaların gıda maddesini ısıtması geleneksel ısıtma yöntemlerinden farklı olarak gelişmekte ve ürünün merkezinde termal enerjinin oluşumu 10-20 kez daha hızlı olmaktadır Konveksiyonel ısıtmada gıdanın dış yüzü ısıtma ortamı içerisindeki sıcak hava ile konveksiyon yoluyla ısıtılmakta ,daha sonra ısı,ısıtılmış dış yüzeyden gıdanın iç kısmına kondüksiyon yoluyla iletilmektedir Gıda maddesi içerisinde mikrodalga enerji alanının dağılımı ,gıdanın su içeriği ve tuz miktarı ile doğrudan ilişkili olan dielektrik özelliklerine de bağlıdır Mikrodalga ısıtma sisteminin geleneksel ısıtma sistemlerine göre çok pahalı olması nedeniyle Türk gıda işletmeleri genelde bu yöntemi kullanmamaktadırlar Ancak mikrodalga ısıtma ile pişirme ,haşlama ,kurutma,pastörizasyon, buz çözme ,sterilizasyon ve temperleme gibi işlemler yüksek verimle kısa zamanda yapılabilmektedirler Su ve buharın haşlama ortamı olarak kullanıldığı haşlama ünitelerinin enerji kayıpları nedeniyle efektif olmaması,dolayısıyla işletme maliyetlerinin yükselmesi yanı sıra işletme içerisinde fazla yer kaplaması gibi nedenlerle yeni tip haşlama düzenlerinin geliştirilmesi konusunda çalışmalar halen araştırmacıların ilgisini çekmektedir Elektrik iletkenliği ve mikrodalga haşlama ,vakum altınla buharla haşlama,sıcak gaz haşlaması,kızılötesi ışınlarla haşlama gibi yöntemler üzerinde çalışmalar bugünde halen devam etmektedir Bunlar içerisinde mikrodalga enerjinin ısıyı doğrudan gıda maddesinin içerisinde oluşturması ve böylece gıdayı geleneksel yöntemlerle ısıtmadan daha kısa sürede ,aynı derecede ısıtabilmesi ,mikrodalga ekipmanlarının az yer kaplaması ile diğer haşlama yöntemlerinin dezavantajlarına bir çözüm olabileceğini düşündürmektedir Bulunan mikrodalga verimi elektrikli ısıtıcıların verimi ile karşılaştırıldığında oldukça yüksek bir değer olarak gözlemlenmektedir Verimin yüksek olması işletmeye ,proses süresi ve proseste harcanan enerji açısından avantaj kazandırmaktadır Kısaca mikrodalga işleminin daha ekonomik olduğu belirlenmiştir Endüstriyel,bilimsel ve tıbbi ( ISM) kullanım frekansları Mikrodalgalar ,radyo ve televizyon yayınlarında kullanılan dalgalara yakın olduğundan ,kullanımı sırasında ortaya çıkabilecek etkileşimleri önlemek için sadece ,ulusal veya uluslararası telekomünikasyon komisyonlarınca onaylanmış frekanslardan ısıtmak amacıyla yararlanılır Genel olarak ISM olarak kısaltılan ve endüstriyel ,bilimsel ve tıbbi (Industrial ,Scientific,Medical) bantlar olarak bilinen bu ışınlar 896,915,2450,5800 ve 24125 MHz frekanslı ışınlardır, sanayide 915 MHz frekanslı ışınlar kullanılır Çok geniş bir spektrum da değişik şekillerde elde edilebilen mikrodalgaların kullanım frekansları ve dalga boyları endüstriyel,bilimsel ve tıbbi amaçlar için sınırlandırılmıştır Uluslararası Haberleşme Birliği ( ITU) tarafından düzenlenen mikrodalga kullanım frekansları değişiklik göstermesine karşın,gıda sanayiinde işleme ve pişirme için başlıca 2450±50MHz ve 915±15 MHz frekanslarının kullanılması öngörülmektedir Mikrodalga Ekipmanlarının Endüstriyel Yararları ve Dezavantajı Yararları : Proses süresini azaltmasında mikrodalga sistemleri, konvansiyonel sistemlere gِöre daha az yer kaplarUygulanacak prosesler peş peşe devam edecek şekilde planlanabilir İnsan gücü ile yapılan işlerde otomasyona geçilebilir özellikle gıda maddelerine mikrodalga uygulamalarında ürün steril hale geleceğinden çok daha az maliyetle standartlara uygun ürün elde etme imkanı doğmaktadır Az enerji ihtiyacı Mikrodalga ile ısıtma ve kurutma işlemlerinde,konvansiyonel metotlardan değişik olarak,ürünün bulunduğu sistemin de ısıtılmasına enerji sarfına gerek kalmadan verilen enerji sadece ürünün ısıtılmasına sarf edildiğinden büyük bir enerji tasarrufu sağlanmaktadır Mikrodalga ile ısıtma ve kurutma işlemlerinde, verilen enerji başlıca ürünün içerdiği nem tarafından yutulmaktadırـürün doğrudan bir enerji yutmamaktadır Su ısındığı için ürün de ısınmaktadırBu sebeple mikrodalga ile ısıtma konvansiyonel metoda gِre çok daha düşük seviyelerde kalmaktadır Bu oran % 50’ler mertebesindedir Sadece gıdayı ısıtarak paketli gıdaları ısıtabilme olanağını yaratması Ekipmanların az yer kaplaması Belli bir kalınlığa kadar homojen bir ısı dağılımı sağlaması Değişik hacimli maddelerin ısıtılmasında ,işlem süresini kolayca değiştirebilme olanağı sağlayan esnek işleme hattı Ön pişirme işlemlerinde kayıpların azalması : Mikrodalgaların ev tipi fırınlarda pişirme işleminde kullanılmasında en geniş uygulama alanı olması yanı sıra ,endüstriyel pişirme işlemlerinde de başarılı uygulamaları bulunmaktadır Özellikle kanatlıların buhar-mikrodalga enerji ile pişirilmesi ve sıcak hava-mikrodalga kombinasyonu ile ön pişirme işlemleri önemli sanayi uygulamalarıdır Mikrodalga pişirme işlemiyle kanatlıların işlenmesinde su kaybının azaltılması ile %10 ağırlık artışı olmaktadır Dondurulma işlemi öncesinde köftelerin belli bir derecede pişirilmesi için geliştirilen ve INPRO olarak bilinen 2450 MHz de çalışan mikrodalga pişirme ekipmanı ile 1 ton/h ürün işlenebilmektedir Gibi önemli avantajlar sağlayarak gıda sanayiinin ısıl işlemlerinde yeni olanaklar yaratmaktadır Bunları biraz açalım Mikrodalganın en büyük avantajı hiç kuskusuz hızlı pişirme, ısıtma ve buz çözme işlevleri Alışılmış yöntemlere kıyasla daha az enerji harcayan mikrodalgalar, yiyeceklerdeki besin değerlerini de daha fazla koruması açısından önemli bir üstünlük sağlıyor Dezavantajları : Çeşitli bakterilerin oluşumuna olanak verebilir : Mikrodalganın sterilizasyon konusundaki yetersizliği, çeşitli bakterilerin oluşumuna olanak vererek sağlık alanında ciddi bir sorun yaratabilir Özellikle domuz etlerinde bulunan trichinosis adli bakteri, Mikrodalganın yok edemediği önemli bir hastalık kaynağı Besinlere etkisi : Mikrodalgada pişen yiyeceklerin besin değerleri de yine önemli bir tartışma konusu Yiyecek moleküllerini parçaladığı için Mikrodalganın, besinlerin moleküler yapısını bozduğu ve kimyasal değişimlere yol açarak toksik maddelerin oluşumuna izin verdiği iddia ediliyor Örneğin ; Hassas bir besin maddesi olan süt, çok düşük derecede dahi mikrodalgaya konulduğunda, hastalıklara karsı koruyucu savunma mekanizmasını zayıflatıyor Öte yandan vitamin ve besin değerlerinin korunması açısından mikrodalga fırınlar, diğer yöntemlerden çok daha avantajlı kabul ediliyor Şimdide insanlar için etkilerine değinelim Mikrodalganın Sağlık Riskleri Mikrodalga hastalığının en temel belirtileri baş ağrısı, anksiyete, uyku bozuklukları, yorgunluk, bas dönmesi, göz yorgunluğu, konsantrasyon bozukluğu, kan dolaşımı ve sinir sisteminde değişiklikler olarak sıralanmakta Fırının kapağının gereğinden fazla açılıp kapanması, kapak menteşesi ve tutmaçları, radyasyon birikimine neden olarak tehlikeyi artırabilecek diğer faktörlerdir Mikrodalgalar vücut tarafından emildiği için göz, testis ve beyin gibi hassasiyeti fazla olan organlarda fazlasıyla etkili olabiliyor Deri kanseri riski de, mikrodalga etkisi altında artıyor Kalp atisini düzenleyen cihaz takılı olan kişiler, mikrodalga riskini daha fazla taşımakta Elektronik aygıtlardan etkilenen bu cihaz, kalp atisi dengesinin bozulmasına neden olabileceğinden, bu kişilerin fırından uzak durmalarında yarar var Mikrodalga fırında ısıtma yapılmak istendiğinde , gönderilen elektromanyetik dalgaları yansıtan malzeme(metal) kullanılmamalıdır Yansıyan dalgalar elektrik arkı oluşturabilmekte ve patlamaya sebep verebilmektedir Fazla pişirme ise mikrodalga kullanımında yapılan çok genel bir hatadır Bu yüzden ısıtma zamanlaması iyi yapılmalıdır Zira yüksek enerji seviyelerindeki ısıtma küçük miktarları çok kısa sürede pişirebilir Hızlı pişirme yüzünden bazı dokuların kırılması sağlanamaz;bu ise ,örneğin ette sert yapı oluşumuna neden olur Amerikan Ulusal Standartlar Enstitüsü tarafından yayınlanan standartlarda tüm vücudun maksimum 10 mW/cm2 düzeyinde mikrodalgaya maruz kalması emniyet düzeyi olarak belirtilmiş Bununla birlikte ek bir emniyet sağlamak için ,tüketici tipi ve endüstriyel tip mikrodalga fırınlarda sızmalar,fırın yüzeyinden 5 cm uzaklıkta 1,000 mW/cm2 olarak sınırlandırılmıştır FDA’ ya göre bu değer 2 inch mesafede 5 mW/cm2’dir Ev Tipi Mikrodalgaları Güvenle Kullanabilmek İçin Her şeye rağmen, doğru kullanıldığı müddetçe mikrodalganın en güvenli mutfak aletlerinden birisidir Ancak aşırı ısınma ve diğer problemlere karşı bazı tedbirler almak gerekiyor Çay poşetini veya kahveyi, suya mikrodalgada kaynatmadan önce ekleyin Sıvıları ısıtmadan önce mutlaka karıştırın Mikrodalgaya düğümlenmiş ya da bükülmüş halde bir şey koymayın Uzmanlar bunu, üzerinde çok fazla elektrik olan bir tele benzetiyor Hiçbir şeyi çok uzun pişirmeyin Kulağa çok basit gibi gelse de, çoğu kişi mikrodalgada ne kadar pişirdiklerine dikkat etmiyor Ev Aletleri Üreticileri Derneği’ne göre mikrodalga fırında 2 dakikadan daha uzun süre pişirmek sakıncalı Pişirme süresinin ortasında yemeği karıştırarak isinin ve sıcaklık derecesinin homojen biçimde dağılmasını sağlayın Normal fırınların aksine mikrodalgalar yiyecekleri dıştan içe doğru değil, içerden dışarıya doğru ısıtırlar Bu yüzden kap soğuk olduğu halde içindeki yiyecek kaynama noktasını asmış olabilir Yiyeceği mikrodalgadan çıkarır çıkarmaz dokunmayıp biraz zaman tanıyın Uzmanlar, kural olarak her bir bardaklık ölçü için 1-2 dakika kadar beklenmesini tavsiye ediyor Böylece sıvının ılınması ve yeniden kaynama derecesine düşmesi için vakit tanınmış oluyor Çocuklara vermeden önce yemeğin birkaç yerinden tadına bakarak sıcaklığını kontrol edin Önce iyice karıştırmayı da unutmayın Mikrodalgayı kullanırken yiyeceklere plastik koruyucuların dokunmasına izin vermeyin Mikrodalgaya uygun plastik kapaklar kullandığınızdan emin olun Plastik örtüyü bir kösesinden gevşetin Böylece içindeki buharın dışarı çıkmasına imkan tanırsınız Plastik örtüyü ya da kapağı açarken yüzünüzden uzak tutun kapağı kaldırırken kabin arka tarafından başlayın ve bakmayın Sıcak bir yiyecek veya içecek çıkarırken çocukları mikrodalgadan uzak tutun Biberonları mikrodalgada ısıtmak yerine biberon ısıtıcısı kullanın Köpüklü kaplarda yiyecekleri mikrodalgaya koymayın Kurutulmuş otları mikrodalgaya sokmayın, tutuşabilirler Mikrodalgada sıvı bir şey ısıtırken döner tabla kullanarak eşit ısınmasını sağlayın Üretici uyarılarını eksiksiz yerine getirilmelidir Fırının çalıştırılmadan önce kapağının kapalı olduğu kontrol edilmelidir Fırın boş iken çalıştırılmamalıdır Fırının içi sık sık temizlenmelidir Tamir sırasında fırının elektrik bağlantısı kesilmelidir Kapak kilitleri kısa devre yapmamalıdır Çocukların fırını kullanmalarına izin verilmemelidir Fırın çalışırken yüzünüzü fırın kapağına yaklaştırmayınız Fırınlar yetkili teknik elemanlar tarafından tamir edilmelidir Herhangi bir endişeli durum oluştuğunda fırınlara kaçak testi yaptırılmalıdır