Geri Git   ForumSinsi - 2006 Yılından Beri > Eğitim - Öğretim - Dersler - Genel Bilgiler > Eğitim & Öğretim

Yeni Konu Gönder Yanıtla
 
Konu Araçları
organizasyonun, tanımı, türleri, özelliklerişebeke, şebeke

Şebeke Organizasyonun Tanımı Özellikleri-Şebeke Organizasyonun Türleri

Eski 12-20-2012   #1
Prof. Dr. Sinsi
Varsayılan

Şebeke Organizasyonun Tanımı Özellikleri-Şebeke Organizasyonun Türleri



Şebeke Organizasyonun Tanımı

Şebeke Organizasyonun Özellikleri

Şebeke Organizasyonu Ortaya Çıkaran Nedenler

Şebeke Organizasyonun Türleri

41 Dahili Şebeke

42 Dengeli Şebeke

43 Dinamik Şebeke

1- ŞEBEKE ORGANİZASYON NEDİR?

Şebeke: kişiler, pozisyonlar,gruplar veya örgütleri içeren sosyal ilişkiler modelidir Örgütler arasında kurulan şebeke yapılar ise belli bir amaca veya mal veya hizmeti üretmeye yönelik olarak bir araya gelen işletmelerin oluşturdukları yapı olarak ele alınabilir Buna göre şebeke örgütün tanımını yaparsak; Şebeke örgüt, bir mal veya hizmet üretmek için iki veya daha fazla kuruluşun aralarında işbölümüne giderek uzun süreli işbirliğine yönelmeleri ile ortaya çıkan örgüt modelidir

Bir başka tanıma göre örgütler arası şebekeler, işletme birimlerinin piyasa mekanizmasına uygun bir şekilde oluşturdukları ağ şeklindeki yığışımlardır

Şebekeyi oluşturan üye işletmelerin özelliği aslında her birinin farklı alanlarda faaliyet gösteriyor olması fakat birbirleriyle karşılıklı bağımlı bir durumda olmalarıdır

İşletmecilik tarihine bakıldığında şebeke örgüt yapısının 1980’li yıllarda ortaya çıkmış olduğu görülür Daha önce 20yy başlarında büyüyen pazardaki mal ve hizmet talebini karşılamak amacıyla işletmeler fonksiyonel organizasyon yapısını benimsemişlerdi 1940’ların sonu ve 1950’lerin başında ise bölümlere göre ayırma ilkesiyle şekillendirilmiş organizasyonlar ortaya çıktı Daha sonra ortaya çıkan organizasyon yapısı da matriks organizasyon yapısı olmuştur 1960’lı 70’lı yıllarda gelişen matriks organizasyonlarda çok boyutlu yapı söz konusudur Bu boyutlardan biri, fonksiyonel kıstasa göre bölümlendirmedir İkinci boyut ise teknik düzeyde farklı teknolojilerden oluşan ürüne göre bölümlendirilmiş kısımdır Örgüt biçimi piramit yapısından ayrılarak dörtgen yapısına dönüşmüştür 1980’li yıllarda işletmeler downsizing stratejisini uygulamışlar ve temel yeteneklerine yönelerek gerekli kaynakları outsourcing ile elde etmeye başlamışlardır Böylece tedarikçiler ve ana örgütün oluşturduğu ilk şebeke yapılar ortaya çıkmıştır

2- ŞEBEKE ORGANİZASYONUN ÖZELLİKLERİ

·Şebeke organizasyonlar, bir işletmenin kendi birimleri arasında ya da dışarıdan başka işletmelerle oluşturulmaktadır
·Şebeke organizasyonların yönetiminde, hiyerarşi azdır Otorite daha çok uzmanlığa dayanmaktadır
·Şebeke organizasyonlarda organizasyon yapısı dikey değil yataydır
·Şebeke organizasyonlarda şebekenin bir üyesi, bir fonksiyonu yerine getirerek diğer üyelerin faaliyetlerini tamamlayıcı bir nitelik taşır
·Şebekeye giren tüm işletmeler dış kaynaklardan yararlanma uygulamasının getirdiği esnekliği sürdürerek kendi sahip oldukları temel yetenekleri şebekenin kullanımına sunmaktadırlar Dış kaynaklardan yararlanma ilişkileri broker-aracı rolünü üstlenen yöneticiler tarafından koordine edilmektedir
·Şebeke üyeleri birbirleri ile uzun dönemli ilişki içindedir
·Şebeke organizasyon yapıları oldukça esnektir Şebeke organizasyonu kendisini oluşturan parçaları değişen koşullara göre yenilemektedir Şebeke yapılar çeşitli organizasyon kaynaklarını, tecrübelerini ve teknolojik yenilikleri birleştirebilmelerine imkan vermektedir Bu da şebeke yapılarına esneklik kazandırmaktadır
·Şebeke içerisinde yer alan üyeler, tüm varlıkların ortak sahipleridir Şebeke organizasyon yapısının düzgün işleyebilmesi için bu varlıkların etkin bir şekilde entegre edilmesi gerekir
·Şebeke üyeleri arasında amaç birliği vardır
·Büyük ölçekli ve riskli projelerde şebeke organizasyon yapısı riski azaltır
·Şebeke organizasyonlarda tek bir lider yoktur Liderlik değişik sorumlulukları lan kişi ve gruplar arasında paylaşılır
·Şebeke organizasyonlarda kontrol mekanizması olarak idari prosedürlerin yerine pazar mekanizması kullanılır
·Şebeke organizasyonlarda planlar belli bir grup tarafından yapılmaz Değişik yer ve zamanlarda değişik bölümlerde çalışan insanlar planlama sürecine katılır Böylelikle herkes kendi işinin planını yapmış olur

3- ŞEBEKE ORGANİZASYONU ORTAYA ÇIKARAN NEDENLER

İşletmelerin içinde bulunduğu ekonomik ortamda, belirsizlikler fazladır; bu da aslında tüm iş birliklerin oluşumunda nedendir Piyasa mekanizması içerisinde tüm ilişkiler bir belirsizlik taşır İşletmeler şebeke organizasyon yapısı ile bu belirsizlik ortamıyla başa çıkma şansı kazanır
Şebeke organizasyon yapıları işletmelere esneklik sağlamaktadır Bunun yanı sıra her işletme- diğer şebeke üyeleri ile birlikte faaliyetlerde bulunarak kendi kapasitesini genişletme fırsatı elde eder Tüm bu kapasitelerin ve esneklik özelliğinin birlikte kullanılması ile şebeke organizasyonlar dikey entegre olmuş işletmelerden daha hızlı hareket ederler Bu sayede küçük ve orta ölçekli işletmeler küresel pazarlarda küçük işletmelerin esnekliğinde hızında hareket edebilirlerken büyük işletme avantajlarına sahip olabilirler Şebeke üyesi işletmeler farklı kaynakları kullanabilme ve ihtiyaç duydukları bazı endüstriyel bilgileri yetenekleri kolayca elde edebilme şansına sahip olurlar
Şebeke organizasyonu ortaya çıkaran nedenlerden biri de; işletmelerin kendi ana işini (temel yetenek) yapması ve diğer işleri farklı işletmelere dağıtmasıdır Bu şekilde işletme çevresel değişmelere hemen cevap verebilecek yapıya ulaşarak rekabet gücünü arttırır

4- ŞEBEKE ORGANİZASYON TÜRLERİ

Şebeke organizasyonlar yapısal açıdan bakıldığında üç grup altında toplanabilir

A- Dahili Şebekeler ( Internal Networks )
Bu tür şebeke organizasyonlarda, her ünite ayrı bir kar merkezi olarak görülmektedir Ancak kar merkezleri arasında yapay bir fiyat kullanılmaz Fiyatlar piyasa mekanizması tarafından belirlenir Çünkü buradaki mantık eğer piyasa fiyatı kullanılırsa işletmelerin kendilerini sürekli geliştireceği ve performanslarını arttıracağı şeklindedir İşletmeler ürettikleri ürünü istedikleri pazara sunmakta serbesttirler Bu işletmelere şebeke dışında çalışma imkanı verdiğinden şebeke içinde talep daralması gibi durumlarda kriz yaşanmamasını sağlar
Dahili organizasyon yapısının belli bir süre devam etmesinden sonra şebekenin merkezindeki ana işletme, şebekeyi yöneten aracı(broker) işletme haline dönüşür Ve şebekenin iç ekonomik yapısının sağlıklı bir şekilde devamını sağlamak için borçlanmalar ve yatırımlar gibi konularla ilgilenir Ana işletmenin içinde yer alan işletme birimleri dış firmalarla olduğu gibi kendi aralarında da alım satım işlemi yapabilirler Dahili şebeke yapısı iyi uygulanırsa, gereksiz kaynak kullanımı azalır ve işletmelerin talebe cevap verme süresi kısalır Dahili şebekelere verilecek en iyi örnek holding yapısıdır P&G de olduğu gibi

B- Dengeli Şebekeler ( Stable Networks)

Bu tür organizasyonlarda her zaman tek bir lider işletme vardır Şebeke yapı, bu işletmenin talebini karşılamak için oluşmuştur İşletmeler arası iş bölümü değişmemektedir Örneğin, satıcı işletmelerden oluşan bir grup büyük bir lider işletme etrafında kümelenerek hem o işletmeye girdi sağlamakta hem de o işletmenin çıktılarının pazarlama ve dağıtımını yapmaktadır
İyi bir dengeli şebeke organizasyon yapısı kurmak, taraflar arası yakın işbirliğine istenilen kalitenin sağlanmasına ve işletmeler arasındaki güvene bağlıdır Dengeli şebeke organizasyonların dezavantajı, işletme arasında karşılıklı bağımlılığın oluşması sonucu esnekliğin kaybolmasıdır Böyle bir durum ancak lider işletmenin birim işletmeye şebeke dışına ürün sunmaması için engeller koyduğunda ortaya çıkar Böylece birim işletme pazarın isteklerine göre ürününde değişiklik yapamayacak böylelikle esnekliğini kaybedecektir Çünkü esnek şebeke: üyelerinin şebeke olmadan da varlıklarını sürdürebildikleri şebekelerdir Bu özellik şebeke organizasyonların en önemli üstünlüklerinden birisidir

C- Dinamik Şebekeler ( Dynamic Networks)

Dinamik şebekeler, özellikle rekabetin hızlı ve düzensiz olduğu koşullarda işletmelerin rekabet avantajı elde etmek amacıyla bir araya geldikleri ve bu işletmeler arasındaki ilişkinin dinamik olduğu bir organizasyon türüdür Dinamik şebekede her işletme kendi uzmanlık alanında faaliyet gösterir Ve kendi üretim araçlarını kullanır Bu tür şebekelerde lider işletme yoktur Bağımsız birimler arasında koordinasyon sağlayan bir broker (aracı) işletme vardır Dinamik şebekelerin en önemli özelliği uzmanlaşma ve esnekliktir Dezavantajı ise ortaya çıkabilecek kalite farklılıkları uzmanlık alanlarının faydasız hale gelmesi gibi risklerdir Sanal organizasyonlar dinamik şebekeye verilebilecek en iyi örnektir Çünkü sanal organizasyonlar sürekli yapılar değildirler Proje bazında örgütlenirler ve projenin amacına ulaşmasıyla birlikte dağılırlar Dış kaynaklardan faydalanma diğer şebeke türlerine oranla daha fazladır

5- ŞEBEKE ORGANİZASYONUN AVANTAJLARI VE DEZAVANTAJLARI

A- Şebeke Organizasyonun Avantajları

1İşletmeler şebeke organizasyona dahil olarak esneklik kazanmakta ve değişen koşullara daha çabuk adapte olmaktadırlar Bu da müşteri taleplerinin daha hızlı karşılanması daha etkin karar verebilme yeteneğinin kazanılması ve yenilik yapma potansiyelinin artması anlamındadır
2Şebeke organizasyon yapısına dahil işletme kendi konularındaki uzmanlıklarını arttırmakta ve dolayısıyla yaptıkları işlerde uzmanlaşmaktadırlar
3Şebeke yapıdaki işletme kapasitelerinin üzerinde kaynaklar elde edebilmekte ve tek başına yaptıkları karmaşık faaliyetleri gerçekleştirebilmektedirler
4İşletmelerin Şebeke organizasyona dahil olması, onlara piyasaya girme, zamanlama ve bilgi konularında tecrübe sağlamaktadır
5Şebeke organizasyon yapısı özellikle küçük işletme için küresel rekabete katılabilme için avantaj sağlar Ayrıca daha büyük bir müşteri kitlesi ile iletişim kurma imkanı verir Büyük işletmelerle işbirliği kurma imkanı sağlar
6Şebeke organizasyonlar şebeke dahili işletme üzerinde sinerji etkisi yaratmakta ve işletmelerin birbirlerinin güçlü yönlerinden faydalanmalarına imkan vermektedir
7Şebeke organizasyon yapısı içerisinde yer alan işletme arasında işgücü değişimi olabilmektedir, bu sayede, (matriks yapılarda da olduğu gibi) uzman işgücünün etkin kullanımı söz konusudur Böylece organizasyonel problemlerin çözümü daha kolay hale gelmektedir

8Yönetim kadroda çalışanların azalması da maliyetler açısından bir avantajdır
9Şebeke organizasyonlarla birlikte işletmeler yeni teknolojileri kolayca elde edebilme imkanı elde edebilmektedirler

B- Şebeke Organizasyonun Dezavantajları

1Kontrolü elde tutamama
2Şebeke üyesi işletmelerin birinin krize girmesi veya yok olması gibi durumlarda diğer işletmelerin de etkilenmesi
3Çalışanların işe olan bağlılıklarının azalması
4Şebekeye katılan işletme sayısının artmasıyla şebeke yapının hantallaşması ve esnekliğini kaybetmesi
5Birçok işletmeden oluşan bir yapı olduğu için koordinasyonunun ve devamının sağlanmasının da zor ve riskli olması
6İşletmelerin çoğu kez farklı coğrafi bölgelerde bulunmasından dolayı aradaki iletişimi sağlayacak ek maliyetlere katlanılmak zorunda olunması
7Farklı kültürlerin bir araya gelmiş olasından dolayı belli bir örgüt kültürü yaratmada zorluk yaşanması


Alıntı Yaparak Cevapla
 
Üye olmanıza kesinlikle gerek yok !

Konuya yorum yazmak için sadece buraya tıklayınız.

Bu sitede 1 günde 10.000 kişiye sesinizi duyurma fırsatınız var.

IP adresleri kayıt altında tutulmaktadır. Aşağılama, hakaret, küfür vb. kötü içerikli mesaj yazan şahıslar IP adreslerinden tespit edilerek haklarında suç duyurusunda bulunulabilir.

« Önceki Konu   |   Sonraki Konu »


forumsinsi.com
Powered by vBulletin®
Copyright ©2000 - 2025, Jelsoft Enterprises Ltd.
ForumSinsi.com hakkında yapılacak tüm şikayetlerde ilgili adresimizle iletişime geçilmesi halinde kanunlar ve yönetmelikler çerçevesinde en geç 1 (Bir) Hafta içerisinde gereken işlemler yapılacaktır. İletişime geçmek için buraya tıklayınız.