![]() |
Bileşikler - Ester Nedir? |
![]() |
![]() |
#1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Bileşikler - Ester Nedir?Kimyada esterler, bir hidroksil grubundaki hidrojen atomunun bir organik grup (bu metinde R' olarak gösterilecektir) ile yer değiştirmiş olduğu organik bileşiklerdir ![]() ![]() En yaygın esterler karboksilat esterlerdir, bunlarda söz konusu asit bir karboksilik asittir ![]() ![]() ![]() ![]() Esterler tuzlara benzer, benzer şekilde adlandırılırlar; katyon ve anyonları olmasa da, kullanılan terminoloji aynı biçimdedir: daha elektronegatif olan kısmın ardından daha elektropozitif olan kısım söylenir ![]() Bir karboksialt esterin genel formülü ![]() Esterler bir asit (genelde bir organik asit) ile bir alkolün (veya fenol bileşiğinin) yoğunlaşma tepkimesi ürünü olarak düşünülebilir, ama esterleri elde etmek için başka tepkimeler de vardır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Etil asetatın yapısı Esterlerin adlandırılması Esterler bir alkolle bir karboksilik arasında bir denge tepkimesinde oluşurlar ![]() ![]() ![]() ![]() En basit karboksilik asitlerden meydana gelen esterler için IUPAC geleneksel isimleri önerir, örneğin, format, asetat, propionat, butirat, ama bunlardan ancak asetatın daha başka ornatıkları olabilir ![]() ![]() ![]() Fiziksel özellikler Esterler hidrojen bağı oluşumlarında hidrojen bağı alıcısı olarak yer alırlar (kendilerini oluşturan alkollerin aksine) ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Çoğu esterin kendine has bir kokusu vardır, bu da onların yapay koku ve parfümlerde kullanılmasına neden olmuştur ![]() Örneğin: allil heksanoat ananas benzil asetat armut, çilek, yasemin bornyl asetat çam ağacı kokusu butil butirat ananas etil asetat tırnak oje temizleyicisi, maket boyası, uçak tutkalı etil butirat muz, ananas, çilek etil heksanoat çilek etil sinamat tarçın etil format limon, rom, çilek etil heptanoat kayısı, kiraz, üzüm, raspberry etil isovalerat elma etil laktat üzüm etill nonanoat üzüm etil valerat elma geranil asetat jeranyum geranil butirat kiraz geranil pentanoat elma isobutil asetat kiraz, ahududu, çilek isobutil format ahududu isopentil asetat armut,muz linalil asetat lavanta, adaçayı linalil butirat şeftali linalil format elma, şeftali metil asetat nane metil antranilat üzüm, yasemin metil benzoat kananga metil benzil asetat kiraz metil butirat ananas, elma metil sinnamat strawberry metil pentanoat çiçeksi metil fenil asetat bal metil salisilat (keklik üzümü yağı) keklik üzümü nonil kaprilat portakal octil asetat portakal oktil butirat alhavuç pentil asetat (amil asetat) elma, muz pentil butirat (amil butirat) kayısı, armut, ananas pentil heksanoat (amil kaproat) elma, ananas pentil pentanoat (amil valerat) elma propil etanoat armut propil isobutirat rom terpenil butirat kiraz Ester sentezi Esterler laboratuvarda birkaç farklı yoldan hazırlanabilir: karboksilik asit türevleri ve alkollerin esterleşmesi ile başka esterlerle transesterifikasyon ile ![]() Asidik α-protonlar taşıyan esterlerin Dieckmann yoğunlaşması veya Claisen yoğunlaşması ile ![]() α-haloketonların baz eşliğinde Favorskii düzenlenmesi ile ![]() alkil halojenürlerin karboksilik asit tuzları ile nükleofilik kaydırımı ile ![]() ketonların peroksitlerle Baeyer-Villiger yükseltgenmesi ile nitrillerin bir alkolle Pinner tepkimesi ile ![]() Ester sabunlaşması (baz hidrolizi) Ester tepkimeleri Esterler çeşitli yollardan tepkirler: Esterler hidroliz olabilirler, yani su ile yıkıma uğrarlar ![]() ![]() ![]() ![]() Esterler birincil veya ikincil aminlerle ısıtıldığında da tepkirler ve amidler oluştururlar ![]() Fenil esterler Fries düzenlenmesinde hidroksiarilketonlara dönüşürler ![]() Di-esterler (dietil malonat gibi) proton kaybının (deprotonasyonun) ardından alkil halojenürlerle bir artıcıl (nükleofil) olarak tepkirler (malonik ester sentezinde olduğu gibi) ![]() Chan düzenlenmesinde belli esterler bir α-hidroksil grubu ile ornatılırlar ![]() Lossen düzenlenmesinde esterler hidroksamik asit ara bileşiği (intermediate) ile isosiyanatlar dönüşürler ![]() |
![]() |
![]() |
|