Maddenin Ayırt Edici Özellikleri Nelerdir

Maddenin ayırt edici özellikleri

Özkütle (Yoğunluk):
Maddelerin 1 cm3?ünün gram cinsinden kütlesine öz kütle denir Öz kütle (d) ile gösterilir
Kütle (m) ve hacim arasında d=m/v bağıntısı vardır Öz kütlenin birimi g/cm3 dür
Saf maddelerin (element ve bileşik) öz kütleleri sabittir Karışımların öz kütleleri ise sabit değildir
Bir maddenin öz kütlesinden söz ederken sabit bir sıcaklıktaki öz kütlesinden söz edilmelidir Sıcaklık değiştiğinde maddenin hacmi değişeceğinden öz kütlesi de değişir Özellikle gazlardaki değişiklik daha belirgindir
Öz kütle, maddenin karakteristik özelliği olmasına rağmen yalnız öz kütlesi bilinen bir maddenin hangi madde olduğu anlaşılamayabilir Bir maddenin hangi madde olduğunun anlaşılabilmesi için birden fazla ayırt edici özelliğinin incelenmesi gerekir
Aşağıdaki tabloda bazı maddelerin g/cm3 cinsinden öz kütleleri verilmiştir

Madde Öz kütle Madde Öz kütle
Altın 19,30 Zeytin yağı 0,910
Kurşun 11,30 Benzin 0,879
Bakır 8,92 Etilalkol 0,780
Demir 7,86 Oksijen 1,4310?3
Alüminyum 2,70 Hava 1,2910?3
Kloroform 1,49 Azot 1,2510?3
Su (+4°C) 1,00 Helyum 1,7810?4

Erime ve Donma Noktası:
Katı maddelerin ısıtıldığında sıvı hâle geçtiği sıcaklığa erime; sıvıların sıvı halden katı hale geçtiği andaki sıcaklığa donma sıcaklığı denir
 Katı ve sıvılar için ayırt edicidir

Kaynama Noktası:
Isıtılan bir sıvının gaz fazına geçtiği sıcaklıktır
 Kaynama sırasında sıvının buhar basıncı açık hava basıncına eşittir
 Sıvılar ve gazlar için ayırt edici bir özelliktir, çünkü kaynama sıcaklığı yoğunlaşma sıcaklığına eşittir
- 1 atmosfer basınç altında -20°C sıcaklığa sahip bir buz parçasının ısıtılması olayının grafiği aşağıdadır
- Grafiğin II ve IV bölgelerinde hâl değişimi sırasında sıcaklıkta değişiklik yoktur
- I III ve V bölgelerde sıcaklık artmaktadır I bölgede verilen ısı buzun ısınmasında, II bölgede verilen ısı buzun erimesinde, III bölgede verilen ısı suyun ısınmasında, IV bölgede verilen ısı suyun buharlaşmasında, V bölgede verilen ısı su buharının ısınmasında kullanılmaktadır

Kaynama Sıcaklığına Etki Eden Faktörler :
a) Açık Hava Basıncı : Kaynama sıcaklığı atmosfer basıncıyla doğru orantılı olarak artar ya da azalır Yükseklere çıkıldıkça dış basınç düştüğünden sıvıların kaynama sıcaklıkları da düşer
b) Sıvının Cinsi : Kaynama sıcaklığı her sıvı için farklıdır Örneğin saf su 100 0C de , C2H5OH 78 0C de kaynar
c) Sıvının Saflığı: Saf sıvılar sabit basınç altında her zaman sabit bir sıcaklıkta kaynarlar Fakat sıvıya, sıvıda çözünebilen bir katı eklendiği zaman kaynama sıcaklığı yükseldiği gibi, donma sıcaklığı da düşer
Saf su 1 atm basınçta 100 0C de kaynadığı halde tuzlu su 100 0C nin üzerindeki bir sıcaklıkta kaynar ve kaynarken sıcaklık sabit kalmaz
Kaynama noktası buhar basıncıyla ters orantılı olup buhar basıncı yüksek olan sıvıların kaynama noktaları düşüktür Alkolün kaynama noktası saf sudan düşük olup buharının yaptığı basınç saf sudan fazladır
Sıvının miktarı yada ısıtıcı kaynağın gücü kaynama sıcaklığını değiştirmez sadece sıvının kaynamaya başlaması için gerekli olan süreyi değiştirebilir
Buhar basıncı madde miktarına bağlı değildir Sadece sıvının cinsine ve sıcaklığına bağlıdır

Çözünürlük:
Doymuş çözeltideki 100 gram suda çözünmüş olan madde miktarı, o maddenin o sıcaklıktaki çözünürlüğüdür
Çözünürlük, çözücünün cinsine, çözünenin cinsine, sıcaklık, basınç ve ortak iyonun varlığına bağlıdır
Sıcaklığın değiştirilmesi maddelerin çözünürlüğünü değiştirir Genellikle sıcaklığın artırılması ile katılarda çözünürlük artarken gazlarda azalır
Katı-sıvı-gazlar için ortak ayırt edici bir özelliktir

Genleşme:
Genleşme, ısıtılan cisimlerin, boyunda, yüzeyinde veya hacmindeki değişmedir
Genleşme katı ve sıvılar için ayırt edici bir özelliktir Her katı ve sıvının farklı bir genleşme katsayısı vardır
Aynı şartlarda eşit hacimdeki iki gaz örneği özdeş ısıtıcılarda aynı sürede ısıtıldıklarında hacimleri eşit miktarda artar Bütün gazların genleşme katsayısı (hacimlerinin 1/273?ü oranında) aynıdır ve bu sebepten gazlar için ayırdedici bir özellik değildir

Yandaki resimde sıcak su içerisindeki hava genleştiğinden balon şişerken, soğuk sudaki balonda değişiklik olmamaktadır

Esneklik:
Esneklik yalnız katılar için ayırt edici bir özelliktir
Sıvı ve gaz maddelerin esneme özellikleri yoktur

İletkenlik:
Üzerinden geçen elektrik akımına karşı maddelerin gösterdiği kolaylık iletkenliktir
Bir madde elektrik akımına karşı ne kadar az direnç gösterirse o kadar iyi iletkendir
Maddelerdeki elektrik akımı iletkenliği elektronların hareketi ve iyonların hareketi ile ilgilidir
Elementlerden metaller elektrik akımını iletir, ametaller iletmez
İyonik bağlı katı kristaller elektrik akımını iletmezler Bunlar sıvı hâlde ve sulu çözelti hâlinde elektrik akımını iletirler