Kuvvetleri Keşfedelim - Kuvvet Nedir - Kuvvet Ve Hareket

KUVVET VE HAREKET

KUVVETLERİ KEŞFEDELİM
1- Kuvvet
2- Kuvvetin Ölçülmesi
3- Kuvvet Birimleri
4- Kuvvetin Etkileri
5- Kuvvet Çeşitleri
6- Kuvvetin Özellikleri

KUVVET (KUVVETLERİ KEŞFEDELİM) :

1- Kuvvet :
Duran bir cismi harekete geçiren, hareket halindeki cismi durduran, cismin doğrultusunu, yönünü, şeklini ve hızını değiştirebilen her türlü etkiye kuvvet denir Kuvvet gözle görülemez, kuvvetin sadece etkileri gözlenip ölçülebilir
• Çantayı taşırken,
• Otomobil kullanırken,
• Kapıyı açarken,
• Musluğu çevirirken,
• Meyveyi soyarken,
• Saçı tararken,
• Elbiseleri giyerken kuvvet kullanılır

2- Kuvvetin Ölçülmesi :
Kuvveti ölçmek için kullanılan araçlara dinamometre denir Dinamometreler cisimlerin esneklik özelliğinden faydalanılarak yapılmıştır
Bir cisme kuvvet uygulandığında cisim şekil değiştiriyorsa, kuvvetin etkisi ortadan kalkınca cisim tekrar eski haline geri dönebiliyorsa böyle cisimlere esnek cisim, bu olaya da esneklik denir Lastik, çelik şerit, yay, lastik top esnek cisimlere örnektir
Dinamometreler, kuvvetin esnek cisimler üzerindeki şekil değiştirme etkisi kullanılarak yapılmıştır Dinamometredeki esnek cismin (yayın) uygulanan kuvvet sayesinde uzaması (şekil değiştirmesi) ile kuvvet ölçülebilir Esnek cisim ne kadar fazla şekil değiştiriyorsa (yay ne kadar uzuyorsa) cisme uygulanan kuvvette o kadar büyük olur

NOT :

1- Dinamometrelerin ölçebileceği kuvvetlerin büyüklükleri farklı olabilir Her dinamometre ancak belirli büyüklükteki kuvvetleri ölçebilir Dinamometrenin ölçebileceğinden daha büyük kuvvet ölçülürse dinamometredeki yayın esnekliği kaybolur ve dinamometre bozulur Her dinamometrenin üzerinde ölçebileceği en büyük kuvvetin değeri gösterilir
2- Bir cisme etki eden yer çekimi kuvvetinin büyüklüğüne ağırlık denir Cisimlerin
ağırlıklarını (yani cisme etki eden yer çekimi kuvvetini) ölçmek için dinamometreye benzeyen yaylı el kantarı kullanılır Yaylı el kantarı da bir çeşit dinamometredir
3- Kuvvet hakkında ortaya koyduğu görüşler nedeniyle kuvvet birimi Sır Isaac Newton’un ismiyle gösterilir

3- Kuvvet Birimleri :

SI CGS
Kuvvet → F→ Newton (N) → Dyn

• 1N = 1105 dyn
1dyn = 110-5 N

• 1 Newton : 100 gramlık kütleye etki eden yer çekimi kuvvetinin büyüklüğüdür

4- Kuvvetin Etkileri :
Kuvvet;
• Duran bir cismi harekete geçirebilir
• Hareket halindeki cismi durdurabilir
• Hareket halindeki cisimleri hızlandırabilir veya yavaşlatabilir yani hızını değiştirebilir
• Cisimlerin doğrultusunu, yönünü ve şeklini değiştirebilir

5- Kuvvet Çeşitleri :
Kuvvetler, etkilerine göre farklı çeşitlerde olabilir Kuvvetler genel olarak temas gerektiren kuvvetler ve temas gerektirmeyen kuvvetler olarak iki grupta incelenir

Kuvvet Çeşitleri

Temas Gerektiren Kuvvetler
Temas Gerektirmeyen Kuvvetler

• İtme Kuvveti

• Çekme Kuvveti

• Kas Kuvveti

• Rüzgâr Kuvveti

• Elektriksel İtme Kuvveti

• Kaldırma Kuvveti

• Sürtünme Kuvveti

• Buhar Kuvveti

• Magnetik Alan Kuvveti (Mıknatıs)

• Yer Çekimi Kuvveti

• Elektriksel Çekim Kuvveti

6- Kuvvetin Özellikleri :
Kuvvet ile gösterilir ve vektörel büyüklüktür Kuvvet gözle görülemez, kuvvetin sadece etkileri gözlenip ölçülebilir Kuvvet, yönlü doğru parçaları ile (ok işareti ile) gösterilir Kuvveti göstermek için kullanılan okun yönü, kuvvetin yönünü, büyüklüğü ise kuvvetin büyüklüğünü gösterir
Kuvvetin gösterilebilmesi için 4 elemanının bilinmesi gerekir Bunlar;
1- Kuvvetin uygulama noktası,
2- Kuvvetin doğrultusu,
3- Kuvvetin yönü,
4- Kuvvetin büyüklüğü (şiddeti) dür

Uygulama Noktası Yönü

Doğrultusu (d)

A Büyüklüğü B
(Şiddeti)

Kuvvetin Elemanları :
1- Uygulama Noktası : Kuvvetin cisme etki ettiği noktadır
A Noktası
2- Yönü : Kuvvetin cismi hareket ettirdiği yöndür
A’ dan B’ ye doğru
3- Büyüklüğü (Şiddeti) : Kuvvetin cisme etki edebilme gücüdür
doğru parçasının uzunluğu
4- Doğrultusu : Kuvvetin etkisini gösterebildiği doğrultudur
AB doğrultusu

NOT :

1- Bir cismin hareket edebilmesi ve sürat kazanabilmesi için cisme mutlaka kuvvet
uygulanması gerekir
2- Bir cismin hareket edebilmesi için cisme uygulanan kuvvetin her zaman cisme dokunmasına gerek yoktur (Mıknatısın magnetik alanı)
3- Tebeşirin kırılması, tebeşirin yere düşmesi, yayın sıkışması, yayın uzaması, cismin yön değiştirmesi, araçların hareket etmesi, araçların durması kuvvet etkisiyle gerçekleşir
4- Bir cisme etki eden kuvvetin büyüklüğünün bilinmesi, kuvvetin sebep olacağı etkilerin bilinmesi için gereklidir
5- Kuvvetleri göstermek için çizilen ok işaretleri, kuvvetlerin büyüklüklerine göre ölçekli olarak çizilmelidir