Betimlemenin Özellikleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 12-20-2012

1Betimleme bir nesnenin, yerin ve bir kişinin görünüşünü, onları gözlemleyen kişide uyandırdığı intibaları anlatmayı ve zihinde canlandırmayı amaçlayan bir anlatım tarzıdır Kısaca kelimelerle resim yapmak da denilebilir Buna göre metindeki betimlemelerin altını çizip neyi betimlediklerini söyleyiniz

CEVAP:
Metinden alınmış aşağıdaki bölümlerde sokak çocuğu (Sermed) betimlenmektedir

Şakaklarından, ensesinden sarkan düz, parlak, koyu siyah saçlar altında sarı, süzgün, küçük yüzüne: genişlememiş kemikleri üstünde donuk esmer rengiyle zayıf izdüşümleri görülen kaslarına; yırtık gömleğiyle paçaları parçalanmış pantolonunun içinde ince bir değnek gibi duran narin vücuduna bakılsa belki daha küçük zannedilirdi

Fakat ince yay gibi kaşlarının altında daima uyanık bir zekâ parlaklığıyla gülümser, bütün sokak çocuklarında vaktinden önce ortaya çıkan hayat tecrübesi ile görmekte, anlamakta düşünce gücünü gösterir gözleri, belki on iki yaşından daha büyük olabileceğini zannettirirdi

Bütün sokaklar onundur; bu büyük şehir onun için bitmez tükenmez koridorlardan, hollerden, avlulardan meydana gelen geniş bir evdir; onun içinde istediği gibi -ellerini içi yırtılmış ceplerine sokarak daima kesilmeye muhtaç saçlarının tepesinde ıslana ıslana bozulmuş püskülsüz fesiyle, çorapsız ayaklarına daima büyük gelen yırtık potinleriyle- bu genişevin dehlizlerinde, avlularında, sofalarında dişlerinin arasından ıslık çalarak rüzgârların önüne düşer; bir öz güvenle etrafı seyrederek gezerdi!

2

"Kar Yağarken" adlı metinde hangi varlıkların diğerlerinden ayırıcı özellikleri verilmiştir?

CEVAP:
Sokak çocuğu Sermed?in ve yaşadığı sokakların ayırıcı özellikleri verilmiştir

3

Hikâyede geçen sokak çocuğunu yazar herkese benzeyen yönleriyle mi yoksa insanlardan ayrılan yönleriyle mi anlatmıştır? Açıklayınız

CEVAP:
Yazar, hikâyede geçen sokak çocuğunu genellikle insanlardan ayrılan, farklı yönleriyle betimlemiştir

Mesela; ?zayıf izdüşümleri görülen kaslar?, ?paçaları parçalanmış pantolonunun içinde ince bir değnek gibi duran narin vücut? ve ?ince yay gibi kaşlar? betimlemeleri, yazarın sokak çocuğu için yapmış olduğu özel betimlemelerdir

4

Yazar, insanların ve diğer varlıkların ayırıcı özelliklerini sıralarken hangi kelimelerden yararlanmıştır? Bu kelimelerin özelliklerini söyleyiniz

CEVAP:
Yazar, insanların ve diğer varlıkların ayırıcı özelliklerini sıralarken gözlem gücünden, sıfatlardan ve benzetmelerden yararlanmıştır

Bu kelimeler, isimleri niteleme ve belirtme özellikleri taşımaktadır

5

Sizce bir hikâyede olaylar anlatılmadan önce hikâyede geçen kişi ve mekânların tanıtılması ne kadar gereklidir? Sözlü olarak ifade ediniz

CEVAP:
Olaylar anlatılmadan önce hikâyede geçen kişi ve mekânların tanıtılması, okuyucunun olayları gözünün önünde canlandırmasına yardımcı olmakta, okuyucunun olay, mekân ve kişi arasındaki irtibatı sağlamasını kolaylaştırmaktadır

12-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Betimlemenin Özellikleri 1Betimleme bir nesnenin, yerin ve bir kişinin görünüşünü, onları gözlemleyen kişide uyandırdığı intibaları anlatmayı ve zihinde canlandırmayı amaçlayan bir anlatım tarzıdır Kısaca kelimelerle resim yapmak da denilebilir Buna göre metindeki betimlemelerin altını çizip neyi betimlediklerini söyleyiniz CEVAP: Metinden alınmış aşağıdaki bölümlerde sokak çocuğu (Sermed) betimlenmektedir Şakaklarından, ensesinden sarkan düz, parlak, koyu siyah saçlar altında sarı, süzgün, küçük yüzüne: genişlememiş kemikleri üstünde donuk esmer rengiyle zayıf izdüşümleri görülen kaslarına; yırtık gömleğiyle paçaları parçalanmış pantolonunun içinde ince bir değnek gibi duran narin vücuduna bakılsa belki daha küçük zannedilirdi Fakat ince yay gibi kaşlarının altında daima uyanık bir zekâ parlaklığıyla gülümser, bütün sokak çocuklarında vaktinden önce ortaya çıkan hayat tecrübesi ile görmekte, anlamakta düşünce gücünü gösterir gözleri, belki on iki yaşından daha büyük olabileceğini zannettirirdi Bütün sokaklar onundur; bu büyük şehir onun için bitmez tükenmez koridorlardan, hollerden, avlulardan meydana gelen geniş bir evdir; onun içinde istediği gibi -ellerini içi yırtılmış ceplerine sokarak daima kesilmeye muhtaç saçlarının tepesinde ıslana ıslana bozulmuş püskülsüz fesiyle, çorapsız ayaklarına daima büyük gelen yırtık potinleriyle- bu genişevin dehlizlerinde, avlularında, sofalarında dişlerinin arasından ıslık çalarak rüzgârların önüne düşer; bir öz güvenle etrafı seyrederek gezerdi! 2"Kar Yağarken" adlı metinde hangi varlıkların diğerlerinden ayırıcı özellikleri verilmiştir? CEVAP: Sokak çocuğu Sermed?in ve yaşadığı sokakların ayırıcı özellikleri verilmiştir 3Hikâyede geçen sokak çocuğunu yazar herkese benzeyen yönleriyle mi yoksa insanlardan ayrılan yönleriyle mi anlatmıştır? Açıklayınız CEVAP: Yazar, hikâyede geçen sokak çocuğunu genellikle insanlardan ayrılan, farklı yönleriyle betimlemiştir Mesela; ?zayıf izdüşümleri görülen kaslar?, ?paçaları parçalanmış pantolonunun içinde ince bir değnek gibi duran narin vücut? ve ?ince yay gibi kaşlar? betimlemeleri, yazarın sokak çocuğu için yapmış olduğu özel betimlemelerdir 4Yazar, insanların ve diğer varlıkların ayırıcı özelliklerini sıralarken hangi kelimelerden yararlanmıştır? Bu kelimelerin özelliklerini söyleyiniz CEVAP: Yazar, insanların ve diğer varlıkların ayırıcı özelliklerini sıralarken gözlem gücünden, sıfatlardan ve benzetmelerden yararlanmıştır Bu kelimeler, isimleri niteleme ve belirtme özellikleri taşımaktadır 5Sizce bir hikâyede olaylar anlatılmadan önce hikâyede geçen kişi ve mekânların tanıtılması ne kadar gereklidir? Sözlü olarak ifade ediniz CEVAP: Olaylar anlatılmadan önce hikâyede geçen kişi ve mekânların tanıtılması, okuyucunun olayları gözünün önünde canlandırmasına yardımcı olmakta, okuyucunun olay, mekân ve kişi arasındaki irtibatı sağlamasını kolaylaştırmaktadır