Sözcük Ve Cümle Yorumu Test Soru Ve Cevapları 2

Sözcük ve Cümle Yorumu Test Soru ve Cevapları 2
Sözcük ve Cümle Yorumu soruları - Sözcük ve Cümle Yorumu test soruları - edebiyat test soruları

ÖRNEK 26:

"Cenap fiahabettin, Servet-i Fünun şiirinin tipik temsilcisidir" cümlesi nasıl devam ettirilirse

cümlenin anlamı pekiştirilmiş olur?

A) Diğer Servet-i Fünun şairleri, onun kadar belirgin bir biçimde Servet-i Fünun ilkelerini taşı-

mazlar

B) Anlatımının bazen ağır oluşu bazen şaşırtıcı açıklığı, yalnız bu savruluş, onu diğerlerinden

ayırır

C) Örneğin, Tevfik Fikret ondan çok daha az şiir ürettiği halde ondan çok daha ünlü olmuştur

D) Diğer şairler onu örnek almışlar, hatta biraz da kıskanmışlar, anlatılanlara göre

E) Onun şair oluşu, o eğlenceli düzyazı yapıtlarında bile kendini açıkça belli etmez mi zaten?

(Kavram Dershaneleri Sorusu)

ÇÖZÜM 26:

Cümlede Cenap fiehabettin hakkında bilgi verilmekte ve ?Servet-i Fünun şiirinin tipik temsilcisi? olduğu söylenmektedir ?tipik? sözü ile ?en belirgin, özellikleri tam ve eksiksiz taşıyan? anlamı bildirilmektedir ki A seçeneğinde ?Diğer Servet-i Fünun şairleri, onun kadar belirgin bir biçimde Servet-i Fünun ilkelerini taşımazlar? denilerek ?tipik temsilci? sözünün açıklanması yapılmaktadır

Yanıt: A

ÖRNEK 27:

Aşağıdakilerden hangisinin sonuna, ?Bu nedenle söz konusu yapıt çok okunmuş ve defalarca

basılmıştır? cümlesinin getirilmesi anlam akışı yönünden uygun olmaz?

A) Yapıtın, yazıldığı döneme göre, sade anlaşılır bir dili vardır

B) Yapıtta, eski eğitim uygulamaları, kahramanın bakış açısından, etkileyici bir anlatımla yargılanmaktadır

C) Yapıtta, içinde bulunulan ortamla insanın psikolojik durumu arasındaki ilişki açıkça görülmektedir

D) Yazarın, tarihsel olaylardan yola çıkarak oluşturduğu bu yapıtta, gerçeklerin payı büyüktür

E) Belli bir kesime seslenen bu yapıtta terimlere dayalı bir anlatım kullanılmıştır

(ÖSS 1999)

ÇÖZÜM 27:

Bu soruda cümle tamamlama neden-sonuç ilişkisi üzerinden yürütülmüştür ?Bu nedenle? sözüyle biz bir önceki cümleyle neden-sonuç ilişkisinin kurulacağını anlarız Seçeneklerdeki cümleler soru kökünde verilen nedenin sonucunu oluşturacaktır

Bu ilgiden yola çıkarak sadece E seçeneğindeki cümleyle soru kökünde verilen cümlenin nedensonuç cümleleri olmadığı görülür

Yanıt: E

ÖRNEK 28:

(I) Okumayı arttırıcı çalışmalar yapmıyoruz; çünkü az okuma gibi bir sorun yok (II) Amacımız okuyucuya değişik tatlar sunabilmek (III) Dergi olarak böyle bir amacın, düşünsel değerleri yükseltmek açısından daha çok okumaktan değerli olduğuna

karar verdik (IV) fiimdiye kadar ülkemizde hiç yayımlanmayan yazarları seçmemiz boşuna değildir(V) Çeşitliliği artırabilmek için değişik yazarlar kadar, tanınan yazarların hiç yayımlanmamış yapıtlarına da yer veriyoruz (VI) Ayrıca yadırganan edebi türlere ağırlık vermek de doğru olabilir kanısındayız

Bu parçada kaç numaralı cümleden başlanarak, paragrafta sözü edilen amaçları gerçekleştirme

yöntemleri anlatılmıştır?

A) II B) III C) IV

D) V E) VI

(Kavram Dershaneleri Sorusu)

ÇÖZÜM 28:

Parçada geçen derginin yayımlanma amacı ?okuyucuya değişik tatlar sunabilmek? şeklinde verilmiştir IV cümledeyse bu amacı gerçekleştirebilmek için ?ülkemizde hiç yayımlanmayan yazarları seçtikleri? verilmiş IV cümleden başlanarak amacı gerçekleştirme yöntemleri verilmiştir

Yanıt: C

ÖRNEK 29:

Tiyatro eleştirmeni, izlediği oyunun en çarpıcı, en belirleyici yönlerini yakalayıp belgeler

Aşağıdakilerden hangisi, bu cümleye anlamca en yakındır?

A) Tiyatro eleştirisi yazma, öteki eleştiri türlerinden daha güçtür

B) Tiyatro eleştirmeni, bir oyunu her izleyişinde oyunun farklı bir özelliğini yakalar

C) Tiyatro eleştirisi, oyunun ayırıcı ve etkileyici yanlarına yönelik düşünceler içerir

D) Tiyatro eleştirisi, belirli ölçütlere bağlı kalmayı gerektirir

E) Tiyatro eleştirisi yazmak için oyunu birkaç kez izlemek gerekir

(ÖSS 2001)

ÇÖZÜM 29:

Verilen cümlede söz konusu edilen, tiyatro eleştirmenidir ve izlediği oyunda ele aldığı unsur irdelenmektedir Bu unsur da ?oyunun en çarpıcı, en belirleyici yönlerini yakalamak ve belgelemek? olarak açıklanmaktadır C seçeneğinde de tiyatro eleştirisi hakkında açıklama yapılmakta ?eleştirinin oyunun ayırıcı ve etkileyici yanlarını? belirttiği bildirilmektedir

Böylece örnek cümlede de, C seçeneğinde de tiyatro eleştirisi, eleştirisi yapılan oyunun

?ayırıcı, çarpıcı ve belirgin? yönleri ile tanıtılması olarak gösterilmektedir

Yanıt: C

ÖRNEK 30:

Bence gökkuşağı istiyorsanız yağmura da katlanmak zorundasınız

Aşağıdakilerden hangisi bu cümlede anlatılmak istenene anlamca en yakındır?

A) Elde edeceğimiz sonuçlar, her zaman vereceğimiz emekle orantılı olmaz

B) Bir işin, durumun iyi yanını isteyen, kötü yanını da göze almalıdır

C) İsteklerimize varmak için çalışma kadar öğrenmede gerekir

D) İnsanlar, her olayı olumlu ve olumsuz yönleriyle bütün olarak görmelidir

E) Mutsuzluklarımızdan yakınmak yerine mutluluklarımıza sevinmeliyiz

(Kavram Dershaneleri Sorusu)

ÇÖZÜM 30:

Cümlede gökkuşağı, istenen bir güzellik olarak veriliyor, bu güzelliğin bedeli de yağmura katlanmak olarak sunuluyor Yani her güzelliğin bedeli olacak bir olumsuzluk vardır, yargısı ileri sürülüyorBu çıkarım B seçeneğinde ?Bir işin, durumun iyi yanını isteyen, kötü yanını da göze almalıdır?diye açıklanmıştır

Yanıt: B

ÖRNEK 31:

Halk şiiri doğal ve içtenlikli bir anlatım üzerine temellenir

Aşağıdakilerden hangisi, bu cümleye anlamca en yakındır?

A) Halk şairi, sözünü şiire dönüştürürken içinden geldiği gibi söyler

B) Aşk, halk şiirinde en çok işlenen konulardan biridir

C) Halk şiirinin sazla, sözle, daha doğrusu müzikle sıkı bir kan bağı vardır

D) Halk şiiri, halkın içinde bulunduğu somut ko- şulların ürünüdür

E) Halk şairi, şiirlerinden, halkın acılarını, çilelerini yansıtır

(ÖSS 2001)

ÇÖZÜM 31:

?Halk şiiri içten, doğal, yapmacıktan uzak temellerle kurulmuştur? verilen cümlenin anlamını içerirA seçeneğinde de ?içinden geldiği gibi? sözü içten, doğal, yapmacıktan uzak anlamlarına geldiğinden A seçeneği soruda verilen cümlenin anlamına en yakın cümle olmuştur

Yanıt: A

ÖRNEK 32:

Sanatta eskiyen sadece tekniklerdir, sanatın özü eskimez

Aşağıdakilerden hangisi anlamca bu cümleye en yakındır?

A) Sanatta amaç aynıdır; değişen, sanatın yöntemleridir

B) Eskiyen yöntemler, sanatçının ilgisini azaltır

C) Sanatın sunduğu olanaklar, sanatçıyı yönlendirecektir

D) Güncel olmayan sanat yöntemleri unutulup gider

E) Geçerliliğini yitiren yöntemlerle sanat yapılamaz

(Kavram Dershaneleri Sorusu)

ÇÖZÜM 32:

Soruda verilen cümlede sanatın her zaman aynı olduğu, değişenin teknik yani yöntem olduğundan söz edilmiş Bu cümleye en yakın olan A seçeneğidir Çünkü A seçeneğinde de sanatın hep aynı amaçla yapıldığı, değişenin teknik olduğu verilmiş

Yanıt: A

ÖRNEK 33:

I Zekânın, pek kolay kavranamayan çok karmaşık bir yapısı vardır

II Zekâ, doğuştan getirilen gücün, çevre olanaklarıyla işlenmesi sonucu oluşur

III Zekâ ne sadece kalıtsal ne de sadece çevresel etkenlerle açıklanabilir

IV Önce zekâyı tanımlamak, sonra da bu tanıma uygun bir ölçme aracı geliştirmek gerekir

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangileri anlamca birbirine en yakındır?

A) I ve II B) I ve IV C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

(ÖSS 2000)

ÇÖZÜM 33:

I cümlede zekânın kavranamazlığından, karmaşıklığı

II cümlede zekânın doğuştan gelişi ve çevre olanakları ile işlenişi,

III cümlede zekânın yine kalıtsal yani doğuştan ve çevresel etkenlerle ilişkisi,

IV cümlede zekânın ölçümü ile ilgili yargı belirtilmektedir

Bu durumda zekâyı hem doğuştan, kalıtsal niteliği hem de çevre ilişkisi açısından ele alan II ve IIIcümle anlamca yakındır

Yanıt: C

ÖRNEK 34:

I şiir okumak da, şiir yazmak da teknik bir bilgi gerektirir

II şiir yayımlandıktan sonra, okurun yorumuna, yeniden üretimine açık bir kimlik kazanır

III Okur, şiirdeki eksiklikleri, deneyimleriyle fark eder

IV Okura sunulan şiir, okurun katkılarıyla yeniden biçimlenir

Bu cümlelerden hangi ikisi anlamca birbirine en yakındır?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

(Kavram Dershaneleri Sorusu)

ÇÖZÜM 34:

I cümlede ?şiir okumak ve yazmak? teknik bir bilgi gerektiren birer eylem olarak tanıtılıyor

II cümlede şiirin, okurun yorumu ile yeniden anlam kazandığı belirtiliyor

III cümlede şiir, okura eksikleri fark edilen bir unsur olarak tanıtılmakta,

IV cümlede ise okurun şiiri yeniden biçimlendirdiği söyleniyor

Bu durumda 2 ve 4 cümlelerde şiir, okur tarafından tamamlanan unsur olarak tanıtılmaktadır Bu durumda 2 ve 4 cümleler anlamca birbirine en yakın cümlelerdir

Yanıt: D

ÖRNEK 35:

I Yapılan her yanlış, daha iyi bir sistem oluşturmak için bir fırsattır

II Yaptıklarının bilincinde olmayanlar, yanlışlarını sürekli yinelerler

III Hiç yanlış yapılmaması, her şeyin kusursuz olduğu anlamına gelmez

IV Doğruya ulaşabilmek için, yapılan yanlışlardan ders almasını bilmek gerekir

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangileri anlamca birbirine en yakındır?

A) I ve II B) I ve IV C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

(ÖSS 2000)

ÇÖZÜM 35:

I cümlede ?yanlış? kavramı bir fırsat olarak tanıtılmakta,

II cümlede bilinçsizlikle yanlışların yinelenmesi ilişkisi kurulmakta,

III cümlede kusursuzlukla yanlışsızlık ilişkisi karşılaştırılmakta,

IV cümlede yanlışlardan ders alınması gerekliliği bildirilmektedir

Buna göre I ve IV cümlelerde ?yanlış? kavramına ?bir fırsat, ders alınması gereken? bir unsur olarak olumlu bakış açısıyla yaklaşılmaktadır

Yanıt: B

ÖRNEK 36:

Düşüncenizin çevrede, başkalarında uyandıracağı tepkiyi bilmezseniz doğruluğunu da, yanlışlığını da, asıl değerini de anlayamazsınız

Bu cümlede anlatılmak istenene en yakın yargı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bir düşünce söylenmeden, yazılmadan düşünce sayılamaz

B) Düşündüklerini söyleyemeyenlerin kafasında, düşünceler birer gölgedir

C) Bir düşüncenin etkisini, değerini ölçmezseniz onun geçerliliğini değerlendiremezsiniz

D) Özgürlüğün yokluğu, kişiyi gerçek düşünceden uzaklaştırır

E) Tartışmalar sayesinde ortaya yeni düşünceler çıkar

(Kavram Dershaneleri Sorusu)

ÇÖZÜM 36:

Verilen cümlede temel kavram, düşüncedir ve düşünce, doğruluğunun ve asıl değerinin anlaşılması açısından açıklanmakta, bu da ?çevrede, başkalarında uyandıracağı tepkiyi bilme?ye bağlanmaktadır Yani düşüncenin doğruluğunun ve asıl değerinin anlaşılmasında diğer insanlarda oluşturacağı tepki önemli bulunmuştur C seçeneğinde de yine düşünce kavramı, değerinin anlaşılması açısından irdelenmiş ve düşüncenin etkisinin, değerinin ölçülmemesi halinde geçerliliğinin de anlaşılamayacağı bildirilmiştir

Yanıt: C

ÖRNEK 37:

(I) Öykülerimdeki biçimsel ve içeriksel yenilikler salt kendi çabalarımın ürünü değildir (II) Onları oluştururken öyküyü öykü yapan bütün geleneklerden ve yeniliklerden yararlanmaya çalışıyorum (III) Olay, konu, karakter, tip, durum, kesit, diyalog (IV) Öyküyü oluşturan bütün öğeler eşit ölçülerde girmeli öyküye diye düşünüyorum (V) Öykünün ağırlık merkezini yaymaya çalışarak bunlardan birinin, ötekinin önüne çıkmasını engellemek istiyorum

Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerden hangileri anlamca birbirine en yakındır?

A) I ve II B) I ve IV C) II ve III

D) II ve IV E) IV ve V

(ÖSS 2000)

ÇÖZÜM 37:

Bu parçada yazar öykü hakkındaki görüşlerini aktarıyor I cümlede öykülerinin biçimsel ve içeriksel özelliklerinin özgün olmayışını, II cümlede öyküyü oluştururken nelerden yararlandığını belirtiyor

III cümlede öykünün ayrıntıları sıralanmış ve IVve V cümlelerde bu unsurların öyküde eşit oranda yer alması ile ilgili düşünce açıklanmıştır Bu yüzden IV ve V cümleler, anlamca aynı düşünceyi iletmektedir

Yanıt: E

ÖRNEK 38:

Geçmiş, yeninin yaratılmasına katkısı oranında anlamlıdır; yoksa salt geçmiş olduğu için değil

Bu cümle aşağıdakilerin hangisiyle en yakın anlamlıdır?

A) Geçmişi hiçbir zaman gözardı edemeyiz

B) Geçmiş birçok değerin kaynağı olduğu için ona sahip çıkmak gerekir

C) Geçmişte yaşamanın yaşamı anlamlı kılacak bir yanı yoktur

D) Her yenilik, içinde geçmişin birikimini de taşır

E) Geçmişe, geleceğin biçimlenmesine kaynaklık ettiği ölçüde sahip çıkmak gerekir

(Kavram Dershaneleri Sorusu)

ÇÖZÜM 38:

Verilen cümlede hakkında açıklama yapılan kavram ?geçmiş?tir ve yeninin yaratılmasına katkısı açısından ele alınmakta ve salt geçmiş olduğu için değil, yeninin yaratılmasına katkısı ile anlamlı olacağı belirtilmektedir

A seçeneğinde geçmişin hiç gözardı edilmemesi

B seçeneğinde geçmiş birçok değere sahip olduğu için ona sahip çıkılması,

C seçeneğinde geçmişte yaşamanın anlamsızlığı,

D seçeneğinde yeniliğin geçmişin birikimiyle iç içe olduğu belirtilirken,

E seçeneğinde geçmişin geleceğin biçimlenmesine kaynaklık ettiği ve bu yüzden geçmişe sahip çıkılması gerektiği belirtilmektedir

Yanıt: E

ÖRNEK 39:

fiiir öylesine bir dilsel düzenlemedir ki sözcüklerinden biri çıkarılır ya da birinin yeri değiştirilirse şiirin tüm büyüsü bozulur

Bu cümlede anlatılmak istenenle aşağıdakilerden hangisi arasında anlamca yakınlık yoktur?

A) fiiirde her sözcük, bulunduğu yerde güzeldir

B) Sözcük, şiirin en önemli öğesidir

C) fiiirde dil, kendine özgü bir biçimde kullanılır

D) fiiirin dili, seçilen imgelerin çeşitliliğiyle zenginleşir

E) fiiirin güzelliği, sözcüklerin birbiriyle uyumundan gelir

(ÖSS 2000)

ÇÖZÜM 39:

Verilen cümlede şiir konu edilmekte ve şiirin biçimsel yönü hakkında bilgi verilmektedir şiirde sözcüklerin çıkarılamayacağı veya yerlerinin değiştirilemeyeceği belirtilmektedir Seçeneklere bakıldığında A seçeneğinde şiirde sözcüklerin yerinden,

B seçeneğinde ?sözcüğün en önemli öğe?oluşundan,

C seçeneğinde ?şiirde dilin kullanılışı?ndan,

E seçeneğinde ?şiirde sözcüklerin birbirleriyle uyumu?ndan söz edilirken,

Dseçeneğinden ?şiir dilinin imgelerle ilişkisi?nden söz edilmektedir

Yanıt: D

ÖRNEK 40:

Kişilerin ya da kişilerin söylediklerinin yargıcı olmamalıdır sanatçı, yan tutmamayı ilke edinmelidir

Aşağıdakilerden hangisi bu cümlenin anlamını içermektedir?

A) Sanatçı , kendini toplumdan soyutlamaksızın toplumunu nesnel bir biçimde yansıtır

B) Sanatçı kimliği, duyarlı toplumlarda her geçen gün kendini yenileyerek gelişir

C) Toplum yapısının gelişmesinde sanatçıya büyük görev düşer

D) Toplumunu yansıtmayan sanatçı, kimliğini zamanla yitirir

E) Sanatçı, olaylar karşısında zaman zaman tarafsızlığını koruyamayabilir

(Kavram Dershaneleri Sorusu)

ÇÖZÜM 40:

Örnek cümlede yazar konu edilmekte ve ?yargıç olmamalıdır, yan tutmamayı ilke edinmelidir? denilerek yazarın nesnel olması öğütlenmektedir Aynı yaklaşım A seçeneğinde ?sanatçı toplumu nesnel bir biçimde yansıtır? denilerek gösterilmektedir

Her iki cümlede de sanatçıya nesnel olması gerektiği söylenmektedir

Yanıt: A

ÖRNEK 41:

İsterseniz yanlış düşünün; ama her durumda kendi kafanızla düşünün

Bu cümlenin yazarı aşağıdakilerden hangisini öğütlemektedir?

A) Bağımsız olmamızı

B) Kararlı davranmamızı

C) Yanlışları hoş görmemizi

D) Kolay pes etmememizi

E) ?nsanlara önem vermemizi

(Kavram Dershaneleri Sorusu)

ÇÖZÜM 41:

Öğüt, bir kimseye yapması ya da yapmaması gerekenlerin söylenmesidir Bu cümlenin yazarı herkesin kendi kafasıyla düşünmesini öğütlemektedir Herkesin kendi kafasıyla düşünmesi özgün düşünmek, kimseye bağlı olmamaktır Bu yüzden bağımsızlık öğütlenmektedir

Yanıt: A

ÖRNEK 42:

Mutluluk, ancak zorluğu ve kolaylığı kendini geliştirme aracı olarak kullananlar için kalıcıdır

Yukarıdaki cümlede asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) İnsanlar kendilerini mutlu edecek şeylerin peşinde koşmalıdırlar

B) İnsanlar kendilerini geliştirerek mutluluğu yakalayamazlar

C) Yaşamın koşulları karşısında yılgınlığa ve boşvermişliğe düşmeyen insanlar sürekli mutludurlar

D) Yaşamın zorlukları insanları sürekli mutlu kılar

E) Güçlük ve kolaylıklar, insanları geliştirme konusunda biririnden çok farklıdır

(Kavram Dershaneleri Sorusu)

ÇÖZÜM 42:

Cümlede mutluluk hakkında açıklama yapılıyorMutluluğun kalıcı olması için de ?zorluğu ve kolaylığı kendini geliştirme aracı olarak? kullanma şart koşuluyor Kolaylık, olumlu güzel yönleri, özellikleri;zorluk, olumsuz, kötü yönleri karşılar diye düşünülürse mutlu olmak için iyi-kötü, güzel-çirkin her şeyin araç olarak kullanılması önerilmektedir Aynı düşünce C seçeneğinde de vardır ?Yaşamın koşulları karşısında yılgınlığa ve boşvermişliğe düşmeyen insanlar? denilerek mutluluğun koşulu zorluklara ve güzelliklere ilgisiz kalmamak olarak

verilmiştir

Yanıt: C

ÖRNEK 43:

(I) Yaşamöyküsü yazma, birtakım ön çalışmalar yapmayı gerektirir (II) ?lkin, yaşamöyküsü yazılacak kişiyle ilgili kaynaklar, belgeler saptanır; bunlar değerlendirilir (III) Bu yönden belgesel boyutludur yaşamöyküleri (IV) Kişinin mektuplarından,günlüklerinden, anılarından yararlanılır (V) Ayrıca, o kişinin eşinden, dostundan, onu tanıyanlardan bilgi alınır (VI) Bunlar yapılmadan oluşturulacak bir yaşamöyküsü hem ilgi çekici olmaz, hem de kişinin yaşam serüvenini tüm boyutlarıyla kuşatmaz

Bu parçanın I numaralı cümlesinde belirtilen düşüncenin nedeni, kaçıncı cümlede açıklanmıştır?

A) II B) III C) IV

D ) V E) VI

(ÖSS 2001)

ÇÖZÜM 43:

I cümlede verilen yargı, neden-sonuç cümlelerinde sonuç bölümünü oluşturmaktadır Yaşamöyküsü yazmanın birtakım önçalışmalar gerektirdiği verilmiş Bunun nedeni parçada VI cümlede açıklanmış Parçanın yazarına göre önçalışma yapılmazsa yaşamöyküsü hem ilgi çekici olmayacaktır hem de kişinin tüm yaşamını yansıtmayacaktırBu da önçalışma yapma gerekliliğinin nedenini oluşturmaktadır Böylece I cümlenin nedeni VIcümlede verilmiştir

Yanıt: E

ÖRNEK 44:

(I) Hint müziğinin çarçabuk sızması, alaturkanın donmuş kalmış olmasından kaynaklanıyor (II) Bir iletişim rüzgârı estirmemeye başlamıştı bu müzik(III) Son yıllara dek alaturka, müzik üstünde düşünenlerin değil, Zeki Müren gibi taşeronların elinde kalmıştır (IV) Minibüs ve hafif Türk müziğinin yaygınlaşması, klasik alaturkayı daha aranır bir sanat haline getirmiştir (V) Günümüzde ise klasik alaturkayı dinleyenlerin sayısı gittikçe azalmaktadır

Bu parçada numaralandırılmış cümlelerin hangi ikisinde neden - sonuç ilişkisi vardır?

A) I ve III B) II ve III C) III ve IV

D) I ve IV E) IV ve V

(Kavram Dershaneleri Sorusu)

ÇÖZÜM 44:

I cümlede Hint müziğinin çarçabuk sızması, alaturkanı

n donmuş kalmış olmasına bağlanmış IV

cümledeyse minibüs ve hafif Türk müziğinin yaygı

nlaşması nedeniyle klasik alaturkanın daha da

arandığı anlatılmış Böylece I ve IV cümle neden-

sonuçların verildiği cümleler olmuş

Yanıt: D

SÖZCÜK VE CÜMLE YORUMU

SÖZCÜK VE CÜMLE YORUMU

ÖRNEK 45:

(I) Karagöz?ün yaşamımızdaki yeri için: ?Bitti? deniyor (II) Bu doğru değil (III) Karagöz, 14 yüzyıldan beri kendini sürekli yenileyerek bugünlere gelmiştir (IV) Onda, edebiyat, müzik kısaca güzel sanatlar adına ne biliyorsak, hepsi vardır (V) Dini bakımdan bakarsanız, tasavvuf vardır onda (VI)

Böyle bir sanatı nasıl yok etmeye çalışırız?

Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangilerinde, I cümlede belirtilene karşı çıkı-şın gerekçelerine yer verilmiştir?

A) II, III, IV B) II, IV, V C) III, IV, V

D) III, V, VI E) IV, V, VI

(ÖSS 2000)

ÇÖZÜM 45:

Gerekçe, geçmişe dönük yargılarla ilgilidir ve bir cümlenin ardından orada geçen yargıların nedenlerini verir Bu parçada I cümlede Karagöz?ün bitmediği söylenmiş III, IV ve V cümlelerde ise neden bitmemesi gerektiği gerekçeklerle anlatılmıştır Kendisini sürekli yenilemesi, güzel sanatlara ait ne varsa Karagöz?de de olması, tasavvuf içermesi

onun bitmeyeceğini gösteren nedenleri olmuştur

Yanıt: C

ÖRNEK 46:

(I) Hikâyelerinde kendi hayallerinden çok yaşamın gerçeklerini işlerken duru bir anlatım kullanmıştır(II) Edebiyata başladığından beri sürdürdüğü çizgi bunu göstermektedir

(III) Karşıtlıkları büyük bir doğrulukla yansıtmaktadır (IV) Kişileri alabildiğine

yoksul olmasına karşın, dünyayı zindan gibi görmektenöte canlı, hayat dolu kişilerdir (V) Bu kişilerde kalın çizgili gerçekçilikle, ince ayrıntılara inen psikolojik çözümlemeleri de kaynaştırmıştır (VI) Bunlar, gerçekleri, kendini öne çıkarmadan, tam kendi çevresini bir kamera ile izler gibi, nitelikli bir gözlem gücüyle yansıtmasındandır

Bu parçada, sözü edilen yazarın yapıtlarındaki özelliklerin temel nedeni numaralanmış cümlelerin hangisinde belirtilmiştir?

A) I B) III C) IV

D) V E) VI

(Kavram Dershaneleri Sorusu)

ÇÖZÜM 46:

Parçada yazarın karşıtlıkları büyük bir doğrulukla yansıttığı, kişilerinde gerçekçilikle ayrıntıya inen psikolojik çözümlemeleri kaynaştırabildiği anlatılmış VI cümledeyse bunların nedeninin gerçekleri,kendini ön plana çıkarmadan, çevresini bir kamera gibi izleyerek nitelikli bir gözlem gücüyle vermesi olduğu anlatılmış Bu cümle yazarın yapıtındaki özelliklerin temel nedeni olarak verilmiş

Yanıt: E

SÖZCÜK VE CÜMLE YORUMU

ÖRNEK 47:

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, önerinin gerekçesi de açıklanmıştır?

A) Daha az konuşup daha çok iş yapın

B) Başarının bir parçası olun, eleştirmeni değil

C) Sabır bir erdemdir, sakın ondan vazgeçmeyin

D) Çabalarla amaçları birbirine karıştırmayın

E) Başkalarını eleştirdiğiniz kadar kendinizi de eleştirin

(ÖSS 1999)

ÇÖZÜM 47:

C seçeneğinde ?sakın ondan vazgeçmeyin? diye bir ?öneri? yapılmaktadır Aynı cümlede ?sabır bir erdemdir? denilmekle, vazgeçmemenin gerekçesi de verilmektedir

Yanıt: C

ÖRNEK 48:

(I) Türkiye?de şiir, okurun çok üstünde bir düzeyde(II) Okurun bir sürü şairi kendine yakın bulmaması,anlamaması bundandır (III) fiiir bir kültür olayıdır; sürekli bir değişim, evrim içerisindedir(IV) Bu değişimi tutmak ne şairin elindedir ne de dış dünyanın (V) fiiir bir yerde okurdan kopuyorsa bunda suçlu olan şair değil, değişime ayak uyduramayan okurdur (VI) Bunun artık anlaşılması gerekir

Yukarıdaki numaralandırılmış cümlelerden hangisi kendinden sonraki cümlenin gerekçesi

durumundadır?

A) I B) II C) III

D) IV E) V

(Kavram Dershaneleri Sorusu)

ÇÖZÜM 48:

II cümlede okurun bir sürü şairi kendine yakın bulmadığı, anlamadığı verilmiş Bundan bir önceki cümlede yani I cümledeyse bunun gerekçesi açıklanmış Yazara göre okurun bir sürü şairi anlamamasının nedeni, şiirin okurun çok üstünde bir düzeyde olmasıdır Bu da I cümlede verilmiş

Yanıt: A

ÖRNEK 49:

?Gene bahar geldi, açıldı güller? dizesinde, güllerin açılışı baharın gelişine bağlanmaktadır?

Aşağıdaki dizelerin hangisinde buna benzer bir durum söz konusudur?

A) Ne bir vefa gördüm, ne faydalandım

B) Erzurum dağları kardır, geçilmez

C) Düşman geldi, tabur tabur dizildi

D) Ağlatmadı güzel, güldürdü beni

E) Başım yastıktadır, gözlerim yolda

(ÖSS 1999)

ÇÖZÜM 49:

Verilen örnek cümlede ?güllerin açılması? bir sonuç, ?baharın gelmesi? ise bir sonucun nedenidirAynı neden-sonuç ilişkisi B?de de verilmiş, ?Erzurum dağları?nın geçilmemesinin nedeni olarak ?kar? gösterilmiştir

Yanıt: B

ÖRNEK 50:

(I) Karşınızda şiir üzerine birkaç söz söylemek olanağını elde ettiğim için mutluyum (II) Ama üzülüyorum da (III) Güzel, belki de değerli saatlerinizi benim saçma sapan sözlerimi dinleyerek öldüreceksiniz (IV) Çarşıda, pazarda görülecek işleriniz olabilirdi, deniz kenarında dolaşabilirdiniz (V)Sizin halinizi ben de sizin kadar bilirim

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisi kendinden önceki cümlelerin gerekçesi durumundadır?

A) I B) II C) III

D) IV E) V

(Kavram Dershaneleri Sorusu)

ÇÖZÜM 50:

Parçada II cümlede yazar üzüldüğünü ifade ettikten sonra III cümlede ?belki de değerli saatlerinizi benim saçma sapan sözlerimi dinleyerek öldüreceksiniz? diyerek üzülmesinin nedenini, gerekçesini vermektedir

Yanıt: C

ÖRNEK 51:

(I) ?htiyar Adam ve Deniz, Ernest Hemingway?e Nobel ödülü kazandıran romanlarından biri (II)Psikolojik yanı ağır basan ve sinemaya uyarlanması neredeyse olanaksız görünen bu roman, ünlü bir yönetmence sinemaya uyarlanmış (III)Filmde, balıkçılıkla geçinen ihtiyar bir adamın yaşamı, ilgi çekici bir biçimde anlatılmış (IV) Uzun süredir balık yakalayamayan ihtiyar adam, son kez şansını denediğinde büyük bir balık avlaması ve onu karaya çıkarmak için gösterdiği insanüstü çaba, izleyiciyi oldukça etkiliyor (V) ?htiyar Adam ve Deniz, izlenmeye değer en iyi filmlerden biri

Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde öznellik yoktur?

A) I B) II C) III

D) IV E) V

(ÖSS 2000)

ÇÖZÜM 51:

Öznellik iletilen yargının kişiye göreliğidir I cümlede ??htiyar Adam ve Deniz, Ernest Hemingway?e Nobel Ödülü kazandıran romanlardan biri? denirken kanıtlanabilir bir yargı belirtilmiştir Oysa II cümlede ?sinemaya uyarlanması neredeyse olanaksız?, III cümlede ?ilgi çekici bir biçimde?, IVcümlede ?izleyiciyi oldukça etkiliyor? V cümlede

?izlenmeye değer en iyi film? yargıları ile yazar kendi kanılarını belirterek öznel yargı iletmiştir

Yanıt: A

ÖRNEK 52:

(I) Bedri Rahmi, tanıdığı insanlara, dostlarına, arkadaşlarına ?reis? diye seslenirdi (II) Resimleriyle,şiirleriyle, yazılarıyla, dostça söyleşileriyle sanat dünyamızın unutulmaz reisiydi o (III) Yeryüzüne katkısı olan insanlardandı (IV) Birkaç renk, birkaç çizgi, birkaç dize Yetmez mi ardı sıra bıraktıkları? (V) Ölümsüz bir sanatçıdan, daha baş-

ka ne kalabilir?

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde öznellik söz konusu değildir?

A) I B) II C) III

D) IV E) V

(Kavram Dershaneleri Sorusu)

ÇÖZÜM 52:

I cümlede belirtilen, Bedri Rahmi?den seslenişi ile ilgili bir bilgiir ve aktarılırken yazar kendi kanılarına yer vermemiştir Oysa II cümlede ?unutulmaz?,III cümlede ?yeryüzüne katkısı olan?, IV cümlede ?yetmez mi?, V cümlede ise ?ölümsüz bir sanatçı? diyerek kendi düşüncesini belirterek öznel yargıda bulunmuştur

Yanıt: A

ÖRNEK 53:

Aşağıdaki dizelerin hangisinde yorum söz konusu değildir?

A) Alabildiğine insan kalabalığı vardı

Bir aydınlık geleceğe bakıyordu

B) Bir ılık güz öğlesinde

fianlı haki urbası üstünde

C) Koymuştu kılıcını içine kınının

Yürüyordu arasında sevgili halkının

D) ?zmir?e girişini Atatürk?ün

Bir kahve duvarındaki resimde gördüm

E) Işıktı sevinçti türküydü

Görseydiniz o resimde Atatürk?ü

(ÖSS 1999)

ÇÖZÜM 53:

Yorum cümleleri, nesnellik taşımaz Kişisel görüşler yorum cümlelerinde hakimdir Bu soruda A seçeneğinde, geleceğin aydınlık olarak nitelendirilmesi;B seçeneğinde, haki urbanın şanlı olması; Cseçeneğinde halkın sevgili olarak nitelendirilmesi;E seçeneğinde, Atatürk?ün ışık, sevinç, türkü olması hep şairin yorumlarıdır, kişisel görüşleridir D seçeneğindeyse şair sadece resimde ne gördüğünü olduğu gibi anlatmıştır D seçeneğinde yorum yoktur

Yanıt: D

ÖRNEK 54:

(I) Dolmabahçe Sarayı?ndaki resim koleksiyonları birkaç sergiyi dolduracak kadar zengin (II) Geçen yıl açılan ?Osmanlı Sarayı?nda Yabancı Ressamlar? sergisinin bu yıl ikincisini izleyeceğiz (III) Orientalist ressamların, uluslararası sanat pazarında son iki yıldır ne denli yüksek değerlere ulaştıklarını ilgililer ve koleksiyoncular biliyor sanırız (IV) Bu denli zengin bir koleksiyonun kapsamlı bir kataloğu artık kaçınılmazdır (V) Ülkemizdeki sanat çevresi

bunun beklentisi içindedir

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi kişiden kişiye değişen bir yargı değildir?

A) I B) II C) III

D) IV E) V

(Kavram Dershaneleri Sorusu)

ÇÖZÜM 54:

Kişiden kişiye değişen yargılar özneldir Soru kökünde kişiden kişiye değişmeyen, yani nesnel yargı sorulmuş II cümlede serginin geçen yıl açılıp açılmadığı, ikincisi olup olmadığı, serginin adı kanıtlanabilirlik taşıyor Bu yüzden nesnel yargıdır

Yanıt: B

ÖRNEK 55:

Aşağıdaki yargılardan hangisi nesnel bir nitelik

taşımaktadır?

A) Son zamanlarda yayınevlerinde genç şairlerin

özenle yazılmış şiirlerine rastlıyorum

B) Gerçek okur vefalıdır ve hep okuduğu yazarları

yalnız bırakmaz

C) ?nsanın sıcaklığını ve dansın büyüsünü bu

filmde bulabilirsiniz

D) Dokuz Eylül Üniversitesi bu yıldan başlayarak

bir tiyatro ödülü vermeyi kararlaştırdı

E) Bu yıl oyunculuk alanında başarıyı arttırmak

için yoğun ilgi gören bir kurs açıldı

(Kavram Dershaneleri Sorusu)

ÇÖZÜM 55:

Nesnel nitelik, söyleyişe duyguların, kanıların katılmadığı, kanıtlanabilir, kişiden kişiye değişmeyen yargılardır A seçeneğinde ?özenle yazılmış?, B seçeneğinde ?gerçek okur vefalıdır?, C seçeneğinde ?dansın büyüsünü bu filmde bulursunuz?, E seçeneğinde

?yoğun ilgi gören? sözleri söyleyenin kanılarıdır D seçeneğinde ise kanılara yer verilmemiştir ve söylenen kanıtlanabilir bir bilgidir

Yanıt: D

ÖRNEK 56:

(I) Konuşma dili yazıyı denemeye yaklaştırır (II)Devrik cümleyle söz diziminin değiştirilmesi, tek başına yazıyı akıcı kılmaz (III) Yerine göre sözü pekiştirmek, anlam kaymalarını daha iyi belirtmek için de kullanılır (IV) Devrik tümce ustaca kullanılırsa anlatımı tekdüzelikten kurtarır (V) Daha coşkulu bir biçim kazandırır yazıya

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde koşul ilişkisi vardır?

A) I B) II C) III

D) IV E) V

(Kavram Dershaneleri Sorusu)

ÇÖZÜM 56:

Koşul (şart), bir yargının gerçekleşmesi için daha önce gerçekleşmesi gerekli yargıdır Bu açıdan incelendiğinde IV cümlede ?anlatımın tekdüzelikten kurtabilmesi?, ?devrik tümcenin ustaca kullanılmasına? bağlanmıştır Yani devrik tümcenin ustaca kullanılması, anlatımı tekdüzelikten kurtarmanınkoşulu yapılmıştır

Yanıt : D

ÖRNEK 57:

(I) Güneye doğru indiğimizde göz alabildiğine uzanan bir ovayla karşılaştık (II) Ova, güneşli ve dalgasız bir denizden daha da düzdü (III) Yolda gelirken gördüğümüz, çılgınca esen rüzgârların oluşturduğu tepecikler burada yoktu (IV) Uzaklarda, bir insan boyu yükseklikte, kubbeleştirilmiş, küçük küçük toprak yığınları vardı (V) Merakla bu yığınlara yaklaştık (VI) Bunların, bizim evlerimizdekinden çok daha küçük penecerelerinden bakınca, içinde yaşayan insanları gördük

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde ?karşılaştırma? yoktur?

A) I ve III B) I ve V C) II ve III

D) II ve IV E) IV ve VI

(ÖSS 1999)

ÇÖZÜM 57:

Karşılaştırma iki varlık, iki kavram veya iki şey arasındaki benzerlik ve karşıtlıklardan yararlanmadır Karşılaştırmada, karşılaştırılan öğelerden birini öne çıkarmak, vurgulamak amacı vardır Bazen karşılaştırma yapılırken karşılaştırılanların ikisi de açıkça verilmez Sadece biri kullanılabilirÜstünlük bildiren zarşar da karşılaştırma oluşturur?en? üstünlük zarfının geçtiği cümlelerde mutlaka karşılaştırma vardır Bu soruda II cümlede ovayla deniz, III cümlede daha önce gördükleri tepeciklerle geçtikleri yerdeki tepecikler, IV cümlede

insan boyuyla toprak yığınlarının boyu, VIcümlede kendi evlerinin pencereleriyle orada gördükleri pencereler karşılaştırılmış Böylece I ve IV cümlelerde karşılaştırma yapılmamış

Yanıt: B