Türk Ve Dünya Edebiyatında Gazetenin Tarihsel Gelişimi

Türk ve Dünya Edebiyatında Gazetenin Tarihsel Gelişimi

Haber yazıları - Gazete haberleri - Haber yazıları ile ilgili bazı terimler

*
Gazete: Politika kültür, ekonomi ve daha başka konularda haber ve bilgi vermek için yorumlu veya yorumsuz, her gün veya belirli zaman aralıklarıyla çıkarılan yayın
*
Haber: 1 Bir olay ve olgu üzerine edinilen bilgi 2 İletişim veya yayın organlarıyla verilen bilgi
*
Sütun: Gazete, dergi, kitap vb yazılı şeylerde, sayfanın yukarıdan aşağıya doğru ayrılmış olduğu dar bölümlerden her biri
*
Sürmanşet: Gazetelerin birinci sayfasındaki logonun üzerinde kullanılan başlık
*
Manşet: Gazetelerin ilk sayfasına iri puntolarla konulan başlık
*
Muhabir: Basın ve yayın organlarına haber toplayan, bildiren veya yazan kimse
*
Ajans: Haber toplama ve yayma işiyle uğraşan kuruluş
*
Tekzip: Yalanlama
*
Asparagas: Şişirme haber
*
Sansasyonel: Dikkat çeken, çarpıcı, beklenmedik

Günlük gazetelerde, belli aralıklarla yayımlanan dergilerde, meslek kuruluşlarının belirli aralıklarla yayımladığı bültenlerde, radyo ve televizyonlarda belli zaman aralıklarıyla sunulan bültenlerde halka duyurulmak üzere yayımlanan yazılara "haber" denir Yayın organlarının en büyük desteği haberdir Bir haberin değeri okuyucu sayısıyla belirlenir Bu nedenle her olay haber olmayabilir Belli sayının üzerindeki okuyucu kitlesini ilgilendirecek olaylar haber sayılır

Haber, kaynağını yaşamdan alır Genel olarak haber üçe ayrılır

1 Resmi haberler

2 Özel haberler

3 Ajans haberleri

Resmi haberler, resmi ve özel kuruluşlardaki yetkili kişilerden alınan haberlerdir Özel haberler halk arasından toplanır Ajans, haber toplama ve yayma işleriyle uğraşan kuruluştur Haberde; yurt içindeki, yurt dışındaki önemli ya da ilginç olaylar kısa ve özlü bir biçimde halka sunulur, gerekirse haber resimle, fotoğrafla desteklenir Haber yazıları anlattığı olayın türüne göre isimlendirilir Siyasal haberler, ekonomi haberleri, bilimsel haberler, teknoloji haberleri, sanat haberleri, spor haberleri, sosyal haberler Halk arasında heyecan yaratan haberler vardır, böyle haberlere sansasyonel haber denir Haberin anlatımı çoğunlukla resmi olmak zorundadır Haber toplayana ve yazana "muhabir" denir

Gazetecilikte bir haberde aranan ilkeler nelerdir

Gazete haberlerinde uyulması gereken ilkeler vardır Bir haberde "Ne, nasıl, ne zaman, nerede, niçin, kim" sorularının yanıtları mutlaka bulunmalıdır

*
Ne: Habere kaynak olayın ne olduğu bildirilmelidir
*
Nasıl: Habere kaynak olan olayın yapılış ve meydana geliş sürecinin anlatıldığı bölümdür
*
Niçin: Her olayın bir nedeni vardır Hava kirliliğinin nedenleri, suzuluğun nedenleri, ekonominin kötüye gidişinin nedenleri
*
Nerede: Her olayın gerçekleştiği bir yer mutlaka vardır Bu yer haberde mutlaka bildirilmelidir
*
Ne zaman: Yine bütün olaylar bir zamanda meydana gelir Zaman bilgisi genelden özele doğru verilir Yıl, ay, gün, saat, dakika
*
Kim: Habere kaynak olan kişinin, yani olayı gerçekleştiren kişinin kimliği de haberde belirtilmelidir

Haber Yazılarının Özellikleri

*
Haberin başlığı ilginç olmalıdır
*
Haber, geniş bir okuyucu kitlesine hitap etmelidir
*
Dil kolay anlaşılmalı, süsten uzak olmalıdır
*
Haberde şu altı sorunun cevabı olmalıdır: Ne, nerede, ne zaman, nasıl, niçin, kim
*
Haber başlıklarıyla metin uyum içinde olmalıdır
*
Haber özgün olmalıdır
*
Haberin doğruluğu mutlaka araştırılmalıdır

Türk ve Dünya Edebiyatında Gazetenin Tarihsel Gelişimi

Basın hayatımız 1 Kasım 1831 tarihinde çıkan ve ilk özel gazete olan Takvim-i Vekayi ile başlar II Mahmut döneminde yayımlanmaya başlanan bu gazete, devlet görevlileri ve aydınlar başta olmak üzere gelişen olaylar hakkında yurttaşları bilgilendirmek için çıkarılmıştır Bu gazetenin arkasından ilk yarı resmi gazete olarak anılan ve bir İngiliz tarafından çıkarılan (William Churchill 3 Temmuz 1840) Ceride-i Havadis yayımlandı 21 Ekim 1860 tarihinde Şinasi ile Agâh Efendi tarafından çıkarılan Tercüman-ı Ahval ise ilk özel gazete olmuştur Daha sonra 1862'de Şinasi Tasvir-i Efkâr gazetesini çıkarmıştır

İyi Bir Gazete Manşetinin Özellikleri

*
Manşet yorum içermez
*
Genellikle soru cümleleri kullanılmaz
*
Manşet genelde önemli olaylar için, sürmanşet ise daha da önemli haberler için atılır
*
Manşet, sunulan konunun tamamını kapsayacak şekilde olmalıdır, fakat kısa ve öz olmalıdır
*
Okuyucunun ilgisini çekmelidir
*
Manşetlerde yüklemde kişi eki kullanılmaz Genelde geniş zaman kullanılır
*
Fiil, edilgen bir yapıya sahiptir