Sinaptonemal Kompleks

**Prof. Dr. Sinsi** · 12-20-2012

Sinaptonemal kompleks ya da kısa adıyla SC, mayoz bölünme sırasında, genetik çeşitliliğin sebebi olan kromozomal parça değişiminde kromozomların eşleşmesini sinapsisler aracılığıyla sağladığı düşünülen, iki homolog kromozom arasında bulunan, proteinlerden oluşan yapıdır

Sinaptonemal kompleks, ilk olarak Montrose J

Moses tarafından 1956'da karides ve D

Fawcett tarafından güvercin, kedi ve insan spermatositlerinde bulunmuştur

SYCP1 geni insanlarda 1

kromozomun 1p13 bölgesinde; SYCP2 geni 20

kromozomun 20q13

33 bölgesinde ve SYCP3 geni 12

kromozomun q kolunda bulunur

Bir SC Modeli

Resim Açıklaması:
"A" çiziminde yan elementler (açık mavi), homolog kromozomların yanyana gelmesi ve uzunlamasına siyah olarak görülen sinapslar ve filamentleri oluşturması görülmektedir

Uzunlamasına olan filamentler toplanarak SC'nin orta elementini oluştururlar

Elipsoidal yapılar, rekombinasyon nodülleri olarak isimlendirilir ve SC'nin merkezinde yer alır

YAPISI
Sinaptonemal kompleks, iki paralel yan bölge ve bir orta element diye bilinen üç yapıdan oluşur

3 bileşeni şunlardır:

SC protein-1 (SYCP1),
SC protein-2 (SYCP2),
SC protein-3 (SYCP3)

Resimde de görüldüğü gibi, sinaptonemal kompleks öncelikle en çok bulunduğu SYCP3 ve SYCP2 tarafından yapılmış iki yan elementten ve yapıda en az olarak bulunan SYCP1 proteinden yapılmış iki yan elementin arasında bulunan orta elementten oluşmaktadır

Sinaptonemal kompleksler, ışık mikroskobunda gümüşlü boyamalarla veya SYCP3 ya da SYCP2'yi işaretleyen immünofloresans tekniklerle görülebilirler

Bu üçlü yapı, erkek ve dişi gametogenezinde, mayoz I'in pakiten evresinde görülürler

Pakiten evresi öncesi leptopende yan elementler oluşmaya başlar ve zigoten evresine kadar kendilerini eşlerler

Pakiten bittikten sonra, SC genellikle parçalanır ve artık görülmez

SC düzenlemesi genellikle eşleşme ya da iki homolog kromozomun "sinapsis"inde oluşabilecek anormalliklerin görülmesini sağlayabilmektedir

Erkek memelilerinin eşey kromozomlarında sadece bölgesel bir sinapsis görülür ve bu genellikle XY çiftindeki SC'in kısa bir bölümüdür

Sinaptonemal kompleks, ökaryot organizmalardaki bazı önemli protein farklılıklardan dolayı biraz değişiklik gösterebilir

Bazı organizmalar, ya bir SC taşır ya da onun merkezinde bulunan birkaç "rekombinasyon nodülü"nü bulundurur

Bu nodüllerin olgunlaşmış genetik çeşitlilik olayları ya da krosover sırasında meydana geldikleri düşünülmektedir

12-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Sinaptonemal Kompleks Sinaptonemal kompleks ya da kısa adıyla SC, mayoz bölünme sırasında, genetik çeşitliliğin sebebi olan kromozomal parça değişiminde kromozomların eşleşmesini sinapsisler aracılığıyla sağladığı düşünülen, iki homolog kromozom arasında bulunan, proteinlerden oluşan yapıdır Sinaptonemal kompleks, ilk olarak Montrose J Moses tarafından 1956'da karides ve D Fawcett tarafından güvercin, kedi ve insan spermatositlerinde bulunmuştur SYCP1 geni insanlarda 1 kromozomun 1p13 bölgesinde; SYCP2 geni 20 kromozomun 20q1333 bölgesinde ve SYCP3 geni 12 kromozomun q kolunda bulunur Bir SC Modeli Resim Açıklaması: "A" çiziminde yan elementler (açık mavi), homolog kromozomların yanyana gelmesi ve uzunlamasına siyah olarak görülen sinapslar ve filamentleri oluşturması görülmektedir Uzunlamasına olan filamentler toplanarak SC'nin orta elementini oluştururlar Elipsoidal yapılar, rekombinasyon nodülleri olarak isimlendirilir ve SC'nin merkezinde yer alır YAPISI Sinaptonemal kompleks, iki paralel yan bölge ve bir orta element diye bilinen üç yapıdan oluşur 3 bileşeni şunlardır: SC protein-1 (SYCP1), SC protein-2 (SYCP2), SC protein-3 (SYCP3) Resimde de görüldüğü gibi, sinaptonemal kompleks öncelikle en çok bulunduğu SYCP3 ve SYCP2 tarafından yapılmış iki yan elementten ve yapıda en az olarak bulunan SYCP1 proteinden yapılmış iki yan elementin arasında bulunan orta elementten oluşmaktadır Sinaptonemal kompleksler, ışık mikroskobunda gümüşlü boyamalarla veya SYCP3 ya da SYCP2'yi işaretleyen immünofloresans tekniklerle görülebilirler Bu üçlü yapı, erkek ve dişi gametogenezinde, mayoz I'in pakiten evresinde görülürler Pakiten evresi öncesi leptopende yan elementler oluşmaya başlar ve zigoten evresine kadar kendilerini eşlerler Pakiten bittikten sonra, SC genellikle parçalanır ve artık görülmez SC düzenlemesi genellikle eşleşme ya da iki homolog kromozomun "sinapsis"inde oluşabilecek anormalliklerin görülmesini sağlayabilmektedir Erkek memelilerinin eşey kromozomlarında sadece bölgesel bir sinapsis görülür ve bu genellikle XY çiftindeki SC'in kısa bir bölümüdür Sinaptonemal kompleks, ökaryot organizmalardaki bazı önemli protein farklılıklardan dolayı biraz değişiklik gösterebilir Bazı organizmalar, ya bir SC taşır ya da onun merkezinde bulunan birkaç "rekombinasyon nodülü"nü bulundurur Bu nodüllerin olgunlaşmış genetik çeşitlilik olayları ya da krosover sırasında meydana geldikleri düşünülmektedir