Girişimcilik Nedir? |
11-30-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Girişimcilik Nedir?Girişimciliği net bir tanımın sınırları içine yerleştirmek oldukça zor İlk kez ortaçağda kullanılan bu kelimenin ‘entreprendere’ kökünden geldiği yani ‘iş yapan’ anlamına geldiği görülüyor Bu tanım zaman içinde değişti, gelişti ve özellikle 20 yüzyılda daha çok risk alma, yenilikleri yakalama, fırsatları değerlendirme ve tüm bunların hayata geçirilme süreci olarak anlamlandırılmaya başladı Bu tanımdan da anlaşılacağı gibi girişimcilik sadece kişinin kendi işini kurması değil, mevcut işini revize etmesi veya yeni bir sektöre açılması olabilir Örneğin, yıllardır sektörde olan bir malın üretimine geçilmesi bir girişimcilik örneği değil, fakat sektördeki diğer malı farklılaştırarak sunmak bir girişimcilik Girişimci Kimdir? En genel ifade ile girişimci; kâr amacıyla riski üzerine alan kişi olarak tanımlanabilir Girişimci, mal ve hizmet üretiminin yapılabilmesi için, üretim öğelerini en iyi koşullar altında bir araya getiren kişidir Girişimci, riski üzerine alarak, başkalarının ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla, üretim öğelerinin alımını yapar, bunların bir araya getirilmesi imkanını sağlar Girişimci kâr amacı güder ancak tek amaç para kazanmak değildir Ekonomik bir değer ortaya koymaksızın, çeşitli yollardan, başkaları tarafından ortaya konulan ortak değerleri kendi tarafına aktarmanın adı girişimcilik değildir Ayrıca girişimci, yönetici demek değildir Girişimcilik için en temel üç faktör; yetenek, cesaret ve bilgidir Daha geniş kapsamda girişimcide olması gereken özelliklere bakacak olursak;
Daha öncede söylendiği gibi her girişimci bir yönetici değildir, Girişimcilerin yöneticilik kabiliyetine sahip olma ihtimali yok demek yanlış olacaktır ama yinede bunun geçerli olduğu örnek sayısı çok azdır Girişim Sermayesi Kavramı Girişim sermayesi, yüksek büyüme potansiyeline sahip girişimlere yapılan yatırımı ifade etmektedir Girişim sermayesi dar anlamda yalnızca şirketlerin kuruluş aşamalarındaki yatırımları kapsamaktadır Girişim sermayesi kavramı (venture capital), özellikle ABD’de bu şekilde yorumlanmakta, şirketlerin büyüme ve genişleme dönemlerinde yapılan yatırımlar ise özel hisse senedi yatırımı (private equity) olarak anılmaktadır Geniş anlamıyla girişim sermayesi ise, şirketlere herhangi bir aşamada yapılan yatırımları ifade etmektedir Girişim sermayesinin özel hisse senedi yatırımlarını da kapsayacak şekilde kullanılması özellikle Avrupa’da yaygındır Son yıllarda girişim sermayesi daha çok geniş anlamıyla yorumlanmaktadır Kavram ülkemiz mevzuatında da geniş anlamıyla yer almıştır Girişim sermayesi yatırımı, Sermaye Piyasası Kurulu’nun Seri:VI No:10 Tebliğinde de "girişim şirketlerinin birinci el piyasalarda ihraç ettiği sermaye piyasası araçlarına yapılan uzun vadeli yatırımlar" olarak tanımlanmaktadır Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı Yatırım ortaklıkları, kayıtlı sermayeli olarak kurulan ve halka açılmaları zorunlu olan sermaye piyasası kurumlarıdır Sermaye Piyasası Kurulu’nun izni ile yatırım yaptıkları alana göre, Menkul Kıymet Yatırım Ortaklıkları, Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları ya da Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıkları olarak kurulabilmektedirler Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıkları, kayıtlı sermayeli olarak kurulan ve çıkarılmış sermayelerini esas olarak sermaye ve faiz kazancı elde etmek amacıyla Girişim sermayesi yatırımlarına yönelten halka açık anonim ortaklıklardır Tescili takip eden bir yıl içerisinde ortaklığın çıkarılmış sermayesinin en az yüzde 10’unun, üçüncü yıl sonuna kadar yüzde 30’unun, beşinci yıl sonuna kadar yüzde 49’unun halka arz edilmesi zorunludur Girişim sermayesi yatırım ortaklıklarının kazançları, Kurumlar Vergisi ve Gelir Vergisi kesintisinden istisnadır Girişimciliğin Temel Özellikleri
Girişimcilik Kültürü Küçük ve Orta Ölçekli işletmelerin ve yeni girişimlerin teşvik edilmesinde önemli kriterlerden biri de girişimcilik ruhunun ve kültürünün gelişmesi ve gelişmesine destek olmaktır Sanayi toplumu sonrası dünyada, dev işletmeler rekabet gücünü kaybeden dinazorlar olarak algılanmakta, sürekli dalgalanan müşteri talepleri, küreselleşme, baş döndürücü teknolojik gelişmeler, hızlanan uluslararası rekabette işletmeler esnek çalışma sistemlerine daha çok gereksinim duymaktadır (Harrison, 1994) Girişimci olmak aslında bir kişilik özelliğidir Herkes girişimci, herkes patron olamaz Bilinçlenme, deneyim, kendine güven, cesaret, öngörü ve atılım gerekir
Büyük işletmeler dünya ekonomisindeki değişmelere ayak uydurmak açısından küçük işletmelere oranla daha avantajlı durumdaysalar da, bir çok iş alanında küçük ölçekli işletmelerin daha iyi bir ekonomik çözüm olduğu düşünülmektedir Bunun nedeni, tüketici tercihlerine daha esnek yaklaştıklarından ve çalışanlarıyla daha iyi ilişki içinde olduklarından, değişen pazar koşullarına hızlı adapte olabilecek olmaları, küçük işletme sahiplerinin daha yaratıcı ve dinamik kişiler olarak hem yönetici hem de girişimci rolünü tek başlarına üstlenebilmeleri, kendilerini sistemden soyutlamadan sosyo-ekonomik çevre ve diğer ekonomik birimlerle bütünleşebilmeleri ve böylece birbirlerini kolayca tamamlayan üretim ilişkilerini kolayca kurabilmeleridir (Lapin, 1991 ve Bağrıaçık, 1991) Girişimcilerin nitelikleri şöyle ifade edilebilir: 1 Girişimciler, yüksek düzeyde başarı güdüsüne sahip, hesaplı risk üstlenen ve işlerini sonuçlandırmak için kişisel sorumluluk üstlenme eğilimindedirler (Moorhead and Griffin, 1989) 2 Girişimciler, gündelik düşünceler, değişen tavırlar ve kendi önyargılarından etkilenmeksizin olayları yorumlayabilme yeteneğine sahip olan ve muhtemel tehlikelerden yılmaksızın hızlı karar vererek harekete geçen bir kişiliğe sahiptir (Hinterhuber and Popp, 1992) 3 Girişimciler, mücadeleye atılma heyecanından zevk alan, bütün tutkusu yaratmak ve büyütmek olan, müşteri ve ürüne bir arada motive olabilen ve becerisini sürdürmenin en önemli yollarından birisinin olumlu tavırlar olduğunu düşünen ve bunları enteresan ve kârlı işlere dönüştüren bir kişiliğe sahiptirler (Farell, 1997) 4 Girişimciler, pazarını dünya pazarı olarak algılayan, rekabet düzenini varlığının temel nedeni olarak gören, bilgi değişimi sayesinde değişimle iç içe yaşayan, onu kullanan ve değişimi bir fırsat olarak değerlendiren, geçmiş deneyimlerinden eğitici sonuçlar çıkaran bir eğilime sahiptirler Girişimci kişilerin yetişmesi veya girişimci ruhunun oluşabilmesi yeni bir kültürün oluşmasını gerektirmektedir Bu nedenle toplum yapısının, bakış açısının da değişmesi zorunludur Türkiye’de iş yapabilme zorluğu ve zor ekonomik koşullar insanların daha yaratıcı rekabetçi girişimci ve atılgan olmasını gerektirmektedir Teknolojinin gelişmesi ve bilgi kaynaklarına daha hızlı ulaşımdan yola çıkarak global ve uluslar arası boyutda girişimciliğin geliştirilmesi özendirilmeli ve teşvik edilmelidir Girişimcinin Korkuları, Riskleri Ve Öneriler Nakit Akışındaki Aksamalar Piyasa şartları, alacakların tahsilatından dolayı yaşanan zorluklar, işletme giderleri, devlete olan ödemeler, üçüncü şahıs ve firmalara olan borçlar maalesef girişimciyi etkileyen ve sıkıntıya sebep olan unsurlar Nakit akışı ve mali planlama ile ileriyi görmek, önlem alarak hazırlıklı olmak lazımdır Stres Bazı girişimciler strese dayanıklı olup stresli bir ortamda iş çıkarabilir ve mutlu olabilir Bazları ise stresli ortamlara hiç alışkın değillerdir Yoğun iş temposu ve bilgi bombardımanı, hızla gelişen teknoloji ve değişimleri takip telaşı, bitmeyen rekabet ve düzelmeyen ekonomi, başarılı olma hırsı, zaman yetersizliği, yetişmeyen işler, trafik, gelecek belirsizliği ve bir sürü sebep strese sebebiyet veriyor Çok fazla sorumluluk, fiziksel görüntü hususunda endişe, yetersiz kişisel enerji, mesleki ilerlemeyle ilgili endişe, iş tatminsizliği, dinlenmeye ve eğlenceye zaman ayıramamak, yalnızlık duygusu, reddedilme korkusu, başarısız olma korkusuyaşanan stresden kaynaklanıyor Yalnızlık Girişimci karşılaştığı her durumda, aldığı her kararda ve sonuçlarından sorumlu ve yalnız Güven duyabileceği birilerinin yanında olmasını sağlamalıdır Yeterli Zamanın Olmaması Hiçbirşeye zaman yetmeyecektir Yoğunluk, artan tempo, zamana karşı yarış her zaman olacaktır Gününün her anı ve gecesinde işini düşünecektir Güvensizlik Yaşadığı ve özellikle de insana bağlı güvensizlik ortamları karşı karşıya kalabilir Bu arada iş hayatı ve yaşam güvene dayalıdır Tecrübelerle de bu aşılabilir belli bir oranda…ve belli bir zaman sonra… Çalışamazsa Para Kazanamayacak Olması Her şey kendine bağlıdır Özellikle küçük ölçekli işletmelerde ve de yeni kurulan küçük organizasyonlarda girişimci bizzat her şeyi düşünür ve her şeyi kendisi yapar Ne kadar çalışır ne kadar konsantre olursa para kazanmak işletmesinin varlığını devam ettirmek kendisine bağlı bir şey olmaktadır Bunun bazen dezavantajlarını da yaşamaktadır İşin Çok Çabuk Büyümesi İşin hızlı şekilde birden büyümesi işi batış noktasına sürükleyebilir Yavaş ama emin adımlarla yükseliş daha makul olacaktır Kontrol edilemez bir hal almasına izin verilmemelidir Müşterileri Haberdar Edememe Zaman o kadar kısıtlı olmaktadır ki gelişmelerden yeni ürün ve hizmetlerden müşterileri haberdar edememe sorunu ile karşı karşıya kalmaktadır Müşterileri sürekli bilgilendirici bir mailing sistemi, bülten, haber, doğumgünü kutlamaları gibi bilgilerin tutulması ve sürekli güncellenmesi gerekmektedir Müşteri memnuniyeti her zaman sağlanmalı ve sürekli kılınmalı Aile Huzurunun Bozulması Girişimci için her zaman iş daha ön planda olmaktadır Bir yaşam tercihidir aslında bu Özellikle kendi işini yapan ve hırs edinen girişimciler işten başka bir şey düşünmek istemezler Sıkıntılı dönemlerde aile desteği yoksa girişimci zor atlatır bu dönemleri Hayır Diyememek Müşterilere, çalışan personele karşı sorumluluklarını yerine getirmeli ve bu durumda maalesef hayır diyememe gibi zor bir durumla karşı karşıya kalmaktadır Soğukkanlı, prensipli ama aynı zamanda adil ve doğru davranmalıdır Hem kendini hem şirketinin hem personelinin menfaatlerini ön planda tutmalıdır Satıcı/Tedarikçilerle Uğraşma Girişimci her zaman mal ve hizmet aldığı satıcılarla ve tedarikçilerle uğraşmak durumunda kalacaktır ve bu stres kaynağı olacaktır Yetki devri ile biraz bu tür konulardan uzaklaşmalıdır önemli kararlarda kendisi olmalıdır mutlaka Başarılı Girişimcilerin Artması İçin İlgili Birey Ve Kurumlar Ne Yapmalı? Özel Sektör Büyük şirketler kendi içlerinde innovasyonu ve yenilikçiliği (Ar-Ge’nin yeni ürünler haline dönüşmesini) desteklemelidir Hiyerarşik ve hantal kurum yapıları çoğu zaman yaratıcılığın ve girişimciliğin önündeki engeller olarak ortaya çıkmaktadır Büyük kurumlar, spinn-off’ları desteklemeli, ortak olacakları bu küçük ve yeni şirketlerin ana yapının kurumsallığını dinamizmlerini ile canlandırmalarını sağlamalıdırlar Bunu gerçekleştirirken yeni kurulacak şirketlere sadece finansal değil aynı zamanda piyasa tanınırlıkları, müşteri portföyleri ve network (ağyapı-ilişkiler ağları) ile destek olabilirler Bu yöntem, piyasa kartelleşmesini engelleyecek ve ekonominin motoru olan KOBİ’lerin pazara sağlıklı adım atmalarını sağlayacaktır Daha da ötesinde, işini kuran kişi, seçilmiş girişimci olacaktır Zira, ilk adımda, söz konusu yeni girişimci, kurumsal şirket kültürünü de almıştır ve tecrübeli bir yönetimin süzgecinden geçmiştir NGO’s (Non Goverment Organization) Kar amacı gütmeyen toplum kuruluşları aydınlatıcı seminer ve toplantı dizileriyle girişimcilik ruhunu topluma aşılamalı, yurt dışı örneklerini ve Türkiye içerisinde ve dışında başarılı olmuş girişimcilerimizi kamuoyuna daha sık getirmelidir NGO’s ve Özel danışmanlık kurumları yurt dışından sağlanabilecek çeşitli finansman olanaklarını tanıtmak için çaba harcamalıdırlar / (AB fonları, Avrupa Yatırım Bankası, Dünya Bankası gibi kurumlar) Bu kurumlar desteklenmelidirler Kamu ve Yarı Kamusal Kurumlar (KOSGEB) Girişimciliği desteklemek üzere altyapıyı hazırlamalı, uluslararası programları kamuoyuna tanıtma ve taşımada yardımcı olmalıdırlar Emeklilik fonlarının, girişim sermayesi fonlarına (Amerika’daki örnekleri benzeri gibi) kaynak olmalarını bekleyebiliriz Bu sürecin önündeki olası yasal veya operasyonel engelleri kaldırmalıyız Girişimciler, Ekonomik göstergelerin olumluya dönmesi ile beraber direkt ve dolaylı vergilere yansıma beklemeliler Yatırım ortamının ekonomik ve politik istikrar ile sağlanacağı aşikardır Bireyler ve Toplum Bireyler kariyer planlamalarını yaparken ve mesleklerini seçim itibariyle iş tecrübeleri de kazandıktan sonra daha bilinçli olarak kendi işlerini yapmayı da tercih edecekler diye düşünüyorum Girişimcilik ruhu zamanla gelişecek kendi patronun olma isteği ağır basacak ve azimle ve hevesle bunu gerçekleştireceklerdir Başarmaya başladıkları anda da bu yolda devam edeceklerdir Aile desteği, arkadaşların desteği ve inanmaları girişimcilikte önemli unsurlar Kişiyi motive eder, kendine güvenini sağlar, olumsuzluklarla savaşmayı ve mücadeleyi öğrenir |
|