Nefs ve İhlâs

Mehmet ILDIRAR'ın yazısı

Kimse nefsinden şikayetçi olmasın, çünkü emr-i ilâhiyedir Gözümüzden ve kulağımızdan şikayetçi olmadığımız gibi, nefsimizden de olamayız Zira Allah Tealâ abes bir şey yaratmaz Nefsin yaratılması kemalâtın yolunu açmak içindir İnsan nefsini kendi eline alırsa, hiç bir zararı olmaz

Aynen bunun gibi, şeytandan da şikayet edemeyiz Ataullah İskenderî ks 'el- Hikemü'l - Ataiyye ' isimli eserinde: "Şeytan benim taharet mendilim gibidir, temizlenmeme yarar Ona uymamakla Hakk'a dost ve kul olurum Ona uymak yüz karası, uymamak kemalâttır" buyuruyor

Gerçekten de nefs , dünya ve şeytan olmasa nasıl terakki edeceğiz? Nefsi yaratan Allah'tır Kızacaksak, Allah'ın emirlerine uyamadığımıza kızalım; nefsimize değil Nefsimize uymamakla Allah'ın emirlerine uyarız ve O'nun sevgilisi oluruz Ne güzeldir o nefs ki, sahibine itaat eder Yazıklar olsun o adama ki, nefsine itaat eder

İhlâsı kazanmak imanın bir şubesidir İsmail Hakkı Hazretleri 'Şerh-i Şuabi'l İman' isimli eserinde ihlâsı yetmiş dördüncü şubeye koymuştur İhlâs müminin anahtarı, ahiretin biniti, kâmil insanın yolunun nuranî arkadaşıdır İhlâs, dinin nuru ve özüdür

Şeyh Fethullah ks Hazretleri, "Tasavvuf, ihlâsı kazanabilmek için muhabbet-i ilâhiyi tahsilidir" buyurmuştur Şu halde ihlâs dinde hak ve esas, tasavvufta gayedir İhlâsı kazanan kâmil, kazanmayan ise dünya ve ahirette amellerinin noksan kalmasına sebep olur

Ayet-i kerimede: "Rabbine kavuşmayı uman kimse yararlı iş işlesin ve Rabbine kullukta hiç ortak koşmasın" ( Kehf , 110) buyurulmaktadır

Ortak koşmak şirk olur, hırs, riya, ucb , kibir olur Bunlar nefsin en çirkin sıfatları olup, bunlardan kurtulmaya çalışmak, ihlâsı kazanmaya sebeptir

Fahr -ı Kâinat Efendimiz, Muaz bin Cebel ra'a şöyle buyurdu: "Amelin halis olsun, azı sana yeter" Yani amelin çokluğu değil, özü ve ihlâslısı insana kifayet eder Efendimiz sav bir başka hadisinde şöyle bildiriyor: "Kıyamet günü sorguya çekilecek ilk üç grup insandan birincisi, Allah Tealâ'nın ilim verdiği kimselerdir Allah Tealâ onlara sorar:

- Sana verdiğim ilimle ne amel ettin?

- Ya Rab, akşam-sabah sana kulluk ettim Ümmet-i Muhammed'e vaaz ve nasihatte bulundum Bunları senin için yaptım

- Hayır Sana çok alim desinler diye konuştun

İkinci zümre servet sahibi olanlardır Allah Tealâ onlara da sorar:

- Verdiğim servetle ne yaptın?

- Akşam -sabah senin rızan için dağıttım

- Hayır Cömert insan desinler diye dağıttın Ve sana cömert de dediler (ücretini böylece aldın)

Üçüncü zümre savaş alanında cihad eden insandır Allah Tealâ onlara da sorar:

- Sana verdiğim güç ve kuvvetle ne yaptın?

- Ey Rabbim, senin için savaştım; kâfirleri öldürdüm

- Yalan söylüyorsun Kahraman adam desinler diye yaptın"

Kitaplara geçecek kahramanlık yapar, ama ihlâsı ele geçiremezse bir mükafat bulamaz

Görülüyor ki her bir nuranî vazifede insanın karşısına ya nefs , ya dünya ya da şeytan çıkar Bununla ilgili olarak Rasulullah sav Efendimiz: "Müslüman şu düşmanlar karşısındadır: Nefsi onunla ile savaşır, şeytan imanını almaya çalışır Müslüman haset eder, kâfir harp eder, dünya da cazibelidir, kandırır" buyurmuştur İnsan bunlardan son nefese kadar kurtulamaz

Maruf-i Kerhî Hazretleri "Ey nefs , halis (samimi) ol ki kurtulasın" buyurur Hz Ömer ra Efendimiz, Ebu Musa el- Eş'arî ra'a yazdığı mektubun bir yerinde: "Niyeti halis olan kimseye, insanlarla olan işlerinde Allah Tealâ yeter" buyurdu

İhlâsı kazanmak hiç kolay değil Yetmiş kere hacca gitmek kolay ama o hacca gitmenin içine ihlâsı koymak zordur Bu yüzden nefs ihlâsı sevmez Çünkü nefsin işi Allah'a, Allah'ın kullarına ve Allah'a ibadete düşmanlıktır

İmam Gazalî rh a nefsi anlatırken: " Nefs öyle bir düşmandır ki Allah'a düşmanlığı ile O'nun emirlerini yaptırmaz Allah'ın kullarına düşmandır ki, kulları Allah'ın emirlerine uydurmaz" buyurmuştur İhlâs işte bu düşmanlığı yenerek her işi Allah'a havale etmektir ki, gerçekten zordur

Allah amelin çokluğuna değil ihlâslı oluşuna, yani Allah rızası için yapılana bakar Tasavvuf yolunun pusulası "İlâhi ente maksudî , rızaike matlubî"dir Yani bu yol ihlâsı aramak üzerinedir

Kaynak: semerkand