Matrahtan İndirilebilir Bağış Ve Yardımlar

Matrahtan İndirilebilir Bağış Ve Yardımlar
I GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNA GÖRE

Bağış ve yardımlar genel olarak Gelir Vergisi Kanunu 89/2 ve Kurumlar Vergisi Kanunu 14/6 maddelerinde düzenlenmiştir

Konu ile ilgili dikkat edilmesi gereken hususlar ve uygulamalar aşağıda yer almaktadır

1 Bağış ve Yardım Yapabilecek Kurumlar

Gelir Vergisi Kanunun 89 ve Kurumlar Vergisi Kanunu?nun 14 maddesine göre aşağıdaki kurumlara yapılan bağış ve yardımların indirim konusu yapılması mümkündür

Genel bütçeye dahil idareler,
Katma bütçeli idareler,
İl özel idareleri,
Belediyeler,
Köyler,
Kamu menfaatine yararlı dernekler,
Bakanlar kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar,
Bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar,
Müzeler,
Sinema, tiyatro, opera, bale, klasik müzik, klasik Türk müziği ve plastik sanatlar alanındaki üretim ve etkinliklerle bu alanlarda kurulacak özel araştırma, eğitim ve uygulama merkezleri,
Kültür Bakanlığınca da desteklenen veya desteklenmesi uygun görülen uluslararası sanatsal organizasyonlar

2 Bağış ve Yardım İndirimi Uygulamasında Öngörülen Yasal Sınır

Bağış ve yardımın gider olarak dikkate alınabilecek kısmı ilgili yıla ait kurum kazancının % 5?i ile sınırlandırılmıştır

67 seri nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde bağış ve yardım giderinin üst sınırının nasıl tespit edileceği belirlenmiş bulunmaktadır Buna göre;

?indirilecek bağış ve yardım giderinin üst sınırının hesaplanmasında esas alınacak kurum kazancı; zarar mahsubu dahil giderler düşüldükten, iştirak kazançları hariç indirim ve istisnalar düşülmeden önceki tutarı ifade etmektedir?

Yukarıdaki tebliği açıklaması uyarınca indirilecek bağış ve yardım giderinin üst sınırının hesaplanmasında esas alınacak kurum kazancı tespit edilirken

-Zarar mahsubu dahil Kurumlar Vergisi Kanunun 14maddesinde belirtilen giderler düşülecek,
-Kurumlar Vergisi Kanunun 8maddesinin 1 numaralı bendi ile kurumlar vergisinden istisna edilmiş iştirak kazançları düşülecek

Ve bu işlemler neticesinde bulunan tutara Kanun da öngörülen %5?lik oran uygulanacak ve bulunan tutar bağış ve yardımlarda gider yazılabilecek üst sınır olarak dikkate alınacaktır

Örnek:

Tutar
Vergi Öncesi Ticari Kazanç 200,000,000,000
Gider yazılmış olan ve %5 ile sınırlı bağışlar (+) 10,000,000,000
Kanunen kabul edilmeyen giderler (+) 30,000,000,000
İndirimler (-) 20,000,000,000
İştirak kazançları istisnası (-) 5,000,000,000
Geçmiş yıllar mali zararları (-) 65,000,000,000
%5? e baz teşkil eden rakam (=) 150,000,000,000
Gider yazılabilecek bağış tutarı (*%5) 7,500,000,000
Bağışın kanunen kabul edilmeyecek kısmı 2,500,000,000



3 Dönem Sonucunun Zararlı Olması Durumunda Yapılan Bağış ve Yardımlarda Gider Uygulaması

Kurumlar Vergisi mükelleflerince yapılan bağış ve yardımlar kurum kazancının elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili değildir Yapılan bağış ve yardımlar bir yerde kazancı harcanması sayılır Bununla beraber özellikleri göz önünde tutularak, belli ölçüyü aşmamak kaydıyla yapılan bağış ve yardımların kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınabileceği hükme bağlanmıştır

Dönem sonucunun zararla sonuçlanması durumunda yapılan bağış ve yardımların gider olarak dikkate alınması ve zararı artırıcı bir harcama olarak sonuç hesaplarına intikal ettirilmesi mümkün değildir Bu tür ödemeler kazancın harcanması ile ilgili olduğundan, indirim yapılabilmesi için harcama imkanının doğmuş olması gerekir

Kurum faaliyetinin dönem sonunda zararla sonuçlanması durumunda gider olarak dikkate alınmayan bağış ve yardımların gelecek hesap dönemlerinde dikkate alınması mümkün değildir Bağış ve yardımların ancak yapıldığı dönemde kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkündür

4 Bağış ve Yardımların Makbuz Karşılığı Yapılması Şartı

Gelir Vergisi Kanunun 89/2 maddesi uyarınca yapılacak bağış ve yardımların indirim konusu yapılabilmesi bunların makbuz karşılığı yapılmış olması şartına bağlıdır Örneğin, kamu menfaatine yararlı derneklerden herhangi birinin düzenlediği balonun bilet bedeli veya bunlarca çıkarılan herhangi bir yayının bedeli bağış ve yardım olarak indirim konusu yapılamaz Açıktır ki, aynı kuruluşlara makbuz karşılığı yapılan bağışlar indirim konusu yapılabilecektir
Bağış ve yardımların makbuz karşılığında yapılmış olması gerekir Bu kapsamda yapılacak bağış ve yardımların karşılıksız olması gerekir Yapılan bağış ve yardım karşılığında bir kıymetin iktisabı veya bir fayda edinilmesi durumu ortaya çıkıyorsa gider olarak dikkate alınabilecek bir yardım ve bağıştan söz edilemez

5 Bağış ve Yardımın Ayın Olarak Yapılması

Bağış ve yardımın ayın olarak yapılması halinde; bağışlanan veya yardımın konusunu teşkil eden mal veya hakkın maliyet bedeli veya mukayyet değeri (kayıtlı değeri), bu değer mevcut değilse Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde takdir komisyonunca tespit edilecek değeri gider olarak dikkate alınır

6 Katma Değer Vergisi Kanunu Yönünden:

KDV Kanunu nun 17/2-b hükmüne dahil bağışlar istisna kapsamında olup bu gibi durumlarda KDV hesaplanmayacağı gibi yüklenilen KDV kurumlar vergisi mükelleflerince gider yazılabilecek, gelir vergisi mükelleflerince beyanname üzerinden Gelir Vergisi matrahından indirilebilecektir
Keza l7 maddenin 1 fıkrasında sayılan, genel ve katma bütçeli dairelere,il özel idarelerine,belediyelere,köylere,bunların teşkil ettikleri birliklere,üniversitelere,döner sermayeli kuruluşlara,kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına,siyasi partilere,sendikalara, kanunla kurulan veya tüzel kişiliğe haiz olan emekli ve yardım sandıklarına, kamu menfaatine yararlı derneklere, tarımsal amaçlı kooperatiflere, bakanlar Kurulu nca vergi muafiyeti tanınan vakıflara,yapılan her türlü mal ve hizmet bağışları KDV den istisna edilmiş olduğu için KDV hesaplanması yoluna gidilmeyecektir

KDV Kanunu nun 17 maddesine göre istisna edilen işlemler ile ilgili girdi KDV indirilemeyecek ve duruma göre gider veya kanunen kabul edilmeyen gider hesaplarına kaydedilebilecektir Çünkü aynı kanun?un 30/a Maddesinde vergiye tabi olmayan veya vergiden istisna edilmiş bulunan malların teslimi ve hizmet ifası ile ilgili alış vesikalarında gösterilen veya bu mal veya hizmetlerin maliyetleri içinde yer alan katma değer vergisinin indirilemeyeceği hüküm altına alınmıştır

Eğer KDVK nun 17/2-b maddesine göre istisna kapsamına girecek şekilde teslim edilen mal veya hizmetlerle ilgili girdi KDV leri daha önce indirim konusu yapılmışsa, teslimin vuku bulduğu ay düzeltme yollarına gidilir ve KDV beyannamesinde artı değer alarak dikkate alınır

II ÖZEL KANUNLARDA ÖNGÖRÜLEN BAĞIŞ VE YARDIMLAR

Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarında yer alan bu düzenleme dışında bazı özel kanunlarla da bir kısım bağış ve yardımın indirim konusu yapılabilmesine imkan tanınmıştır

1 Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Hakkındaki 2828 Sayılı Yasaya Göre Bu Kuruma ve Kuruluşlara Yapılan Bağışlar:

27051983 tarih ve 18059 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu hakkındaki 2828 sayılı yasanın 18 inci maddesinin e bendinde, kuruma yapılacak her türlü bağışlar kurumun gelirleri arasında sayılmıştır Aynı yasanın 20 inci maddesinde ise gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna yapacakları makbuz karşılığı nakdi bağışların sınırsız olarak vergi matrahından indirilebileceği hüküm altına alınmıştır

2 Üniversitelere ve Yüksek Teknoloji Enstitülerine Yapılan Bağışlar:

2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu nun Mali Kolaylıklar başlıklı 56 ncı maddesinin b fıkrasında Gelir ve Kurumlar Vergisi mükelleflerinin üniversiteler ve yüksek teknoloji enstitülerine makbuz karşılığında yapılacak nakdi bağışlar gelir ve kurumlar vergisi kanunlarının hükümlerine göre yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden ve kurum kazancından indirilir hükmü yer almaktadır Bu hükümdeki üniversiteler ibaresi fakülteleri, enstitüleri, yüksek okulları, konservatuarları, meslek yüksek okullarını ve uygulama ve araştırma merkezlerini kapsamamaktadır Üniversiteler haricinde sayılan bu kurumlara yapılan bağışların ilgili kanunun 56 ncı maddesi b fıkrası uyarınca vergi matrahından indirilmesi imkanı yoktur

Yasada adı geçen yüksek teknoloji enstitüleri, teknoloji alanında yüksek düzeyde araştırma, eğitim, öğretim, üretim yayın ve danışmanlık yapan kamu tüzel kişileri ve bilimsel özerkliğe sahip yüksek öğretim kurumlarıdır

3708 sayılı yasanın 4 üncü maddesinde vakıflarca kurulan belli nitelikteki yüksek öğretim kurumlarına üniversite adının verilebileceği hükmü yer almaktadır Dolayısıyla vakıf üniversitelerine makbuz karşılığı yapılan nakdi yardımların da vergi matrahından indirilmesi gerekmektedir

3 İlk Öğretim ve Eğitim Kanununa Göre Yapılan Bağış ve Yardımlar

İlköğretim Kanununun 76 maddesine göre, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından makbuz karşılığında yapılacak para bağışları, yıllık beyannamede bildirilecek gelirlerden ve kurum kazançlarından indirilebilmektedir
Yüksek Öğretim Kanununa göre yapılan bağışlarda olduğu gibi, ilköğretim Kanununa göre yapılan bağışların da beyan edilen gelirden indirilebilmesi veya gider yazılabilmesi için, bağışın nakdi bağış olması gerekmektedir

4 Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanununa Göre Yapılan Bağış ve Yardımlar

Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanununun 9 maddesine göre, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu ile Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına yapılacak bağış ve yardımlar kurumlar ve gelir vergisi matrahından indirilebilmektedir
Adı geçen vakfa veya fona yapılan bağışın nakdi veya ayni olmasının gider yazılması veya beyan edilen gelirden düşülmesi açısından bir önemi yoktur

5 Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu Kurulması Hakkında Kanuna Göre Yapılan Bağış ve Yardımlar

Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu Kurulması Hakkına Kanunun 13 maddesine göre, kuruma makbuz karşılığı yapılan nakdi bağışlar sınırsız olarak yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden veya kurum kazancından indirilebilmektedir

6 Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanununa Göre Yapılan Bağış ve Yardımlar

Sosyal Yardımlaşma ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanununun 20 maddesinde, gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri tarafından, kurum ve kuruluşlarına makbuz karşılığında yapılacak nakdi bağışların, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları hükümlerine göre yıllık beyanname ile bildirilecek gelirden ve kurum kazancından indirileceği hükmü yer almaktadır

Bu Kanun çerçevesinde gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde dikkate alınabilecek bağışlar sadece nakdi bağışlardır Ayni bağışların bu kapsamda indirimi mümkün değildir

7 Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı Kanununa Göre Yapılan Bağış Ve Yardımlar

Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı Kanununun 3 maddesine göre, Vakfa yapılan her türlü bağış ve yardımlar, kurumlar ve gelir vergisi matrahından indirilebilmektedir

8 Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanununa Göre Yapılan Bağış ve Yardımlar

Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanununun 12 maddesinde, bu Kanun hükümlerine göre kurulan ormanlarda, ağaçlandırma, bakım, ve koruma masraflarının tamamının gelir ve kurumlar vergisi matrahından düşüleceği hükmü yer almaktadır

9 Sosyal Sigortalar Kurumu Genel Müdürlüğüne veya Bu Kurumun Sağlık Tesislerine Yapılan Bağış Ve Yardımlar

Mali ve hukuki bakımdan özerk bir kuruluş olan ve Gelir Vergisi Kanununun 89/2 ve Kurumlar Vergisi Kanununun 14/6 maddelerinde sayılan kuruluşlardan olmayan Sosyal Sigortalar Kurumu Genel Müdürlüğüne veya bu kurumun sağlık tesislerine yapılan bağış ve yardımların gelir vergisi mükelleflerince yıllık beyanname ile bildirilen gelirden indirilmesi, kurumlar vergisi mükelleflerince gider yazılması mümkün değildir"