Psikozlar Ve Şizofrenik Bozukluklar

PSİKOZLAR
Daha evvel bahsini ettiğimiz “Nevruz” vakalarında kişi hastalığının farkında olduğu telkin ve tedavi ile iyileşmesi mümkün görüldüğü halde “psikoz vakalarında kişi hasta olduğunu bilmemekte Telkin ve ispat ile bozuk davranışı kendisine kabul ettirilememekte Dolayısıyla hastalığın tedavisinde bu yollarla değil de ilaç, elektroşok ve benzer metotlar tercih edilmektedir Mümkün görünmemektedir Ayrıca, psikozların nasıl meydana geldiği ve vücudu nasıl istila ettiği henüz açıklanamamaktadır Araştırmacılar tarafından “hazırlayıcı sebepler” olarak sıralanan kişilik ve çevre şartlan ise tartışına konusudur
Psikozlar DSM-IV’e göre üç ana başlık altında toplanmaktadır:
- Şizofrenik Bozukluklar,
- Paranoid Bozukluklar,
- Bu iki sınıfa dahil edilemeyen psikotik bozukluklar
ŞİZOFRENİK BOZUKLUKLAR
Aktif hastalık belirtileri ortaya çıkmadan önce, kişide bazı sosyal davranış bozuklukları göze çarpar Toplumdan uzaklaşma, toplumdaki rolünü iyi becerememe, şahsi temizliğine, giyimine dikkat etmeme ilk davranış anormallikleridir Bazen hafif belirtiler göstermeden aktif hastalık belirtileriyle aniden çıktığı vakalar da çoktur
Aktif devrenin ilk belirtileri hezeyanlar ve halüsinasyonlar (varsanı) şeklindedir Hezeyanlar, bir “düşüncede muhteva bozukluğunun işaretidirler Bunu tedailerde (çağrışım) gevşeme ve yozlaşma takip eder Konuşma bozuklukları (neologizm, kelime salatası, yandan cevaplar) açık seçik belli olmaya başlar Varsanımlar, idrak (algılama) bozukluğunun kesin işaretleridir Hissetmede donukluk (apati), kendine yabancılaşma (depersonalizasyon), toplum içindeki görevlerini yapamama, dış dünya ile münasebetlerini kesip kendi içine kaparıma nesnel gerçekleri inkar ile mantıktan kopma ve kendi fantezilerine daima (dereailzasyon ve otizm), motor davranışlarda bozulma (negativizm, stupor, katatoni, mannerızm, balmumu yumuşaklığı) görülebilen diğer işaretlerdir
Hasta şaşkın, üstü başı dağınık veya acayip şekilde giyinmiş olarak bir aşağı bir yukarı yürür yahut durduğu yerde iki tarafa sallanır çevreye ve hadiselere karşı ilgisiz kaldığı gibi (apati): depresyon anksiyete, öfke veya bunların karışımı bir mizaç bozukluğu içinde olabilir Kendisi ile ilgili olmayan söz ve davranışlardan alınarak reaksiyon gösterebilir
Teşhis
* Bir hastaya “şizofreni” teşhisi konabilmesi için yukarıda sayılan belirtilerin en az altı ay devam etmiş olması gerekir
* Şizofreni vakaları 45 yaşından önce başlar; daha sonra hemen hiç görülmezler Bu sebeple halk arasında şizofreniye “erken
bunama” denmektedir
* Şizofreni vakalarında hemen hemen iyileşme yani geriye dönüş mümkün değildir
* Şizofreni, organik bir akıl bozukluğu ve zekâ geriliği vakası değildir Sebepleri tamamen psikolojik olup nasıl ortaya çıktığı bilinmemektedir
Şizofreni Tipleri
_ Paranoid Şizofreni: Bir veya daha fazla hezeyan veya sıklıkla işitme hallüsinasyonları mevcuttur
_ Dezorganize tip: Dağınık konuşma ve davranış vardır Duygulanım (afekt) donuk veya uygunsuzdur
_ Katatonik tip: Motor hareketsizlik, aşırı negativizm (hareketlenmeye direnç) gibi belirtiler olur
- Farklılaşmamış tip
– Rezidüel tip

Tedavisi
Şizofreni, vakaya ve rahatsızlığın boyutuna, tipine göre tedavisi düzenlenen kronik bir hastalıktır Bazen hastaneye yatırmak gerekebilir Öncelikle nöroleptikler dediğimiz ilaçlar verilir Bazen ECT (elektroşok tedavisi) uygulanır
Şizofreni tedavisi yıllar aldığından hem ailenin hem doktorun sabırlı olmaları şarttır