Türkiyede Yetiştirilen Başlıca Tarım Ürünleri, Türkiye'de Tarım

Buğday nerelerde yetiştirilir? En fazla tarım ürünü yetiştirilen bölgemiz neresi? Bu yazımızda Türkiye'de yetiştirilen başlıca tarım ürünlerine ulaşabilirsiniz

Türkiyede Yetiştirilen Başlıca Tarım Ürünleri

İnsanların toprağı işleyerek ekme ve dikme yoluyla ondan ürün elde etmesi faaliyetine tarım denir

Türkiye Topraklarından Yaralanma Oranları:

Topraklarımızdan faydalanma oranı daha çok iklim ve yer şekilleri özelliklerine bağlıdır Ülkemizde yüksek dağlık kesimler geniş alan kaplar Dik yamaçlar çoktur Buralarda topraktan faydalanma çok kısıtlıdır Buna göre ülkemiz arazisinin % 36 ‘sı ekili-dikili alan, % 32’si çayır ve otlak, % 26 ‘sı orman ve % 6’sı diğer alanlar (yerleşim birimleri , tarıma elverişsiz çıplak kayalıklar gibi) dır

Not: Tarımdaki makinalaşmanın etkisiyle çayır ve otlakların alanı daralırken, tarım alanlarımız genişlemektedir
Bölge Yüzölçümüne Göre Ekili Dikili Alanların Oranları:

1 Marmara Bölgesi: %30

2 İç Anadolu Bölgesi: %27

3 Ege Bölgesi: %24

4 GDoğu Anadolu Bölgesi: %20

5 Akdeniz Bölgesi: %18

6 Karadeniz Bölgesi: %16

7 Doğu Anadolu Bölgesi: %10
Türkiye’de Tarımı Etkileyen Faktörler:

1 Sulama: Türkiye tarımında en büyük sorun sulama sorunudur Tarımda sulama ihtiyacının en fazla olduğu bölgemiz GDoğu Anadolu Bölgesi iken , bu sorunun en az olduğu bölgemiz Karadeniz Bölgesidir

Akarsularımızın derin vadilerden akması ve rejimlerinin düzensiz olmasından dolayı sulamada yeterince faydalanamıyoruz Bunun için mutlaka akarsular üzerindeki baraj sayısı artırılmalıdır

Sulama Sorunu Çözüldüğünde;

Üretim artar

Nadas olayı ortadan kalkar

Tarımda iklime bağlılık büyük oranda azalır

Üretimde süreklilik sağlanır

Üretim dalgalanmaları önlenir

Daha önce sebze tarımı yapılmayan bir yerde sebze tarımı da yapılmaya başlanır

Tarım ürün çeşidi artar

Köyden Kente göçler azalır Yılda birden fazla ürün alınabilir Bu konuda en şanslı bölgemiz Akdeniz, en şanssız bölgemiz Doğu Anadolu Bölgesidir

2Gübre Kullanımı: Tarımda sulama sorunu çözüldükten sonra üretimi daha da artırmak için gübre kullanımı artırılmalıdır

Ülkemizde hayvancılığın gelişmiş olması tabii gübre imkanını oluşturmaktadır Ancak yurdumuzda tabii gübrenin yakacak olarak kullanılması bu olumlu durumu ortadan kaldırmaktadır Ülkemizde üretilen suni gübre yeterli olmadığı için ithal (Fas, Tunus, Cezayir gibi ülkelerden) etmekteyiz Bu da maliyeti artırdığından çiftçilerimiz yeterince gübre kullanamamaktadır

Gübre ihtiyacı, tabii gübrenin yakacak olmaktan kurtarılması ve gübre fabrikalarının artırılması ile karşılanabilir

3Tohum Islahı: Sulama ve gübre sorunu çözüldükten sonra verimi daha da artırmak için kaliteli tohum kullanılmalıdır Ülkemizde kalite tohum üretme konusunda devlet üretme çiftlikleri ve tohum ıslah istasyonları çalışmalar yapmaktadır Ancak kaliteli tohum ithali devam etmektedir

4Makine Kullanımı: Ürünün zamanında ekimi, hasadı ve yüksek verim için makine kullanımı şarttır Ancak makine kullanımı yurdumuzda yeterli ölçüde gelişmemiştir Sebepleri:

Makine kullanıma elverişsiz alanların varlığı,

Makine kullanımının ekonomik olmadığı küçül alanların varlığı,

İş gücünün bazı bölgelerde daha ucuz olması,

Makine fiyatlarının çiftçinin alım gücünün üstünde olması

5Zirai Mücadele: Tarımdaki hastalıkların, yabani otların ve haşerelerin meydana getireceği üretim düşüklüğünü önlemek için ilaçlı mücadele şarttır Zirai mücadelede daha çok ilaç kullanılmaktadır

6Toprak Bakımı: Tarla yağışlardan önce sürülmeli , yabancı otlardan arındırılmalıdır Erozyona karşı korunmalıdır

7Toprak Analizi: Toprak analizleri ile en iyi verim alınabilecek ürün belirlenir Ayrıca toprağın ihtiyacı olan mineraller tespit edilerek kullanılacak gübre belirlenir

8Destekleme Alımı ve Pazar: Verimi etkilemez Üretim miktarını etkiler Çiftçi ürettiği malı pazarda zarar etmeden satabilmelidir Çiftçinin elverişsiz piyasa şartlarından olumsuz etkilenmemesi için devlet bazı ürünlerde destekleme alımı yapmaktadır (Destekleme alımı: Devletin çiftçinin malını belirli bir taban fiyat üzerinden alması olayıdır) Destekleme alımı yapılan ürünler: Pamuk, tütün (2002 yılından itibaren kaldırıldı), ŞPancarı, buğday,çay, fındık, KÜzüm, Kİncir, KKayısı, Haşhaş gibi dayanıklı ve sanayiye dayalı ürünlerdir

***Destekleme alımı yapılan ürünlerin üretiminde dalgalanmalar az olur ve fiyatı sürekli artar

9 Çiftçi eğitilmeli ve kredi desteği sağlanmalıdır
TARIM İŞLEME METODLARI

1 İntansif (Modern-Yoğun) Tarım Metodu: Nüfusa göre ekili dikili alanların sınırlı olduğu ülkelerde uygulanır Birim alandan alınan verim çok yüksektir Ör Hollanda, Danimarka, Japonya, İsveç ve İsrail gibi ülkelerde bu tür tarım metodu uygulanmaktadır Yurdumuzda ise Akdeniz ve Ege Bölgelerinde uygulanan seracılık faaliyetleri intansif tarım metoduna örnektir

2 Ekstansif (ilkel-Kaba-Yaygın ) Tarım Metodu: Nüfusa göre tarım alanlarının fazla olduğu ülkelerde uygulanan tarım metodudur Birim alandan alınan verim düşüktür Üretim miktarında iklimin etkisi vardır Yurdumuzda uygulanan tarım metodu genelde bu şekildedir

Not: İntansif tarım metodu ile ekstansif tarım metodu arasındaki en önemli fark birim alandan alınan verimdir

3 Nadas Tarım Metodu: Verimi en düşük tarım medodudur Tamamen iklime bağlılık gösterir Yağışın az, sulamanın yetersiz olduğu alanlarda uygulanır Türkiye'de nadas tarımının en fazla uygulandığı bölge İç Anadolu Bölgesidir Nadas olayı en az Karadeniz bölgesinde uygulanır

Nadas, toprağın su ve mineral kazanmasını sağlamak amacıyla boş bırakılmasıdır

4 Plantasyon Tarım Metodu: Tropikal kuşakta ticari amaçla çok geniş alanlarda bir veya bir kaç çeşit ürün yetiştirmeye dayalı tarım metodudur Ör: Brezilya'da; çay, kahve ve muz, Seylan (Srilenka)'da; çay , Malezya'da; kauçuk gibi
TARIMI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

iklim (Sıcaklık, Yağış miktarı, Yağış rejimi)

Yükselti (Sıcaklığı etkilediği için)

Denize göre konum (iklimi etkilediği için ) :Yağış isteği fazla olan ve düşük kış sıcaklıklarına karşı dayanıksız bitkiler deniz etkisindeki yerlerde yetişir

Toprak şartları

Beşeri faktörler
TARIM ÜRÜNLERİ

BUĞDAY

İlk yetişme döneminde (ilkbaharda) yağış ister Olgunlaşma ve hasat döneminde kuraklık gerekirBu özelliğinden dolayı Karadeniz kıyılarında tarımı yapılamaz Ayrıca düşük sıcaklılardan dolayıDoğu Anadolu Bölgesinin yüksek yerlerinde tarımı yapılamaz Bunların dışında bütün bölgelerimizde tarımı yapılabilir

Buğday üretimi iklimdeki karasızlıktan dolayı bazı yıllar artarken, bazı yıllar düşer Üretimin en fazla olduğu bölgemiz İç Anadolu Bölgesidir İl olarak en fazla Konya,Ankara ve Adana’dır

ARPA

Soğuğa ve sıcağa dayanıklıdır Bundan dolayı buğdayın yetişebildiği her yerde yetişir Ayrıca düşük sıcaklıktan dolayı buğdayın yetişemediği Doğu Anadolu’nun yüksek yerlerinde de tarımı yapılabilir Üretim en fazla İç Anadolu Bölgesinde gerçekleşir

MISIR

Yetişme döneminde bol su ister Bundan dolayı yurdumuzda sulama imkanı olan bütün her yerde tarımı yapılabilir Yağ elde edilmeye başlandıktan sonra tarımı Akdeniz Bölgesinde hızla gelişmiştir Bugün mısır üretimimizin yarısına yakını Akdeniz Bölgesinden elde edilir (Adana çevresi başta gelir) Üretimde 2 bölge Karadeniz Bölgesidir (Buğdayın yerine tarımı yapılmaktadır) Bölge halkının temel besin maddesi olduğundan ticarette değeri yoktur

ÇELTİK (PİRİNÇ)

Çeltik ilk çimlenme döneminde bol su ister Hasat döneminde kuraklık gerekir Yurdumuzun sıcaklık şartları çeltik tarımına elverişlidir Fakat su sorunu vardır Bu sebeple tarımı akarsu kenarlarında gelişmiştir Çeltik tarım alanlarında sivrisinek çok geliştiğinden ekim alanları devletin kontrolündedir (yerleşim birimleri çevresinde tarımına müsaade edilmemektedir

Üretimde en büyük paya sahip bölgemiz Marmara Bölgesidir Başta Edirne ilimiz gelmektedir Ayrıca Balıkesir , Çanakkale ve Bursa çevrelerinde de tarımı yapılır

Üretimde ikinci bölge Karadeniz Bölgesidir Başta Samsun olmak üzere, Çorum, Sinop, Kastamonu çevresinde tarımı gelişmiştir

Akdeniz bölgesinde Silifke ve Amik ovaları önemli çeltik ekim alanıdır

Üretimimiz yeterli olmadığından ithal etmekteyiz
ÇAVDAR

Serin yayla iklimi ister Yem sanayisinde kullanılır En fazla tarımı İç Anadolu Bölgesinde gelişmiştir

BAKLAGİLLER

NOHUT

İlk yetişme döneminde yağış ister Hasat döneminde kuraklık gerekir Yurdumuz iklim şartları genelde nohut tarımına elverişlidir En fazla tarımı İç Anadolu Bölgesinde yapılmaktadır Bu bölgemizi Akdeniz ve Ege Bölgeleri takip etmektedir

MERCİMEK

Kuraklığa dayanıklı olduğu için en fazla tarımı G Doğu Anadolu Bölgesinde gelişmiştir Mercimek üretimimizin yarıdan fazlası bu bölgeden karşılanır (kırmızı mercimek) Üretimde ikinci bölgemiz İç Anadolu Bölgesidir(yeşil mercimek)

FASULYE

Yurdumuzda sulama imkanı olan her yerde tarımı yapılabilir Üretimde en büyük paya sahip bölgemiz İç Anadoludur

SANAYİ BİTKİLERİ

TÜTÜN

Kıraç arazilerde yetişebilir İlk yetişme döneminde su ister Daha sonra mutlaka kuraklık olmalı Bütün bölgelerimizde tarımı yapılabilir Ancak kaliteli tütün yetiştirilmesi amacıyla ekim alanları devlet tarafından sınırlandırılmıştır

Üretimde 1 Ege Bölgesidir ( Manisa, İzmir, Aydın, Muğla, Denizli ve Uşak çevresi)

2 GDoğu Anadolu Bölgesi 3Karadeniz Bölgesidir
ŞEKER PANCARI

Yurdumuzda tarımı 1925 yılında Uşak’ta başlamıştır (ilk fabrika Uşak’ta 1926 yılında kuruldu) Bugün fabrikaların kurulduğu her yerde tarımı yapılmaktadır Belirli iklim ve toprak isteği yoktur Sulama imkanı olan her yerde tarımı yapılabilir Üretimde 1 İç Anadolu Bölgesidir

**Şpancarı tarladan söküldükten sonra kısa bir süre sonra işlenmesi gerektiğinden tarımı fabrikalar çevresinde yapılır Ayrıca pancar küspesi hayvan yemi olarak kullanıldığı için buralarda besi hayvancılığı da gelişmiştir

***Kıyı bölgelerimizde tarımı yapılmaz Sebebi buralarda daha fazla gelir getiren ürünlere öncelik verilmesidir
PAMUK

Alüvyal toprakları sever Ayrıca yüksek sıcaklığa ihtiyaç duyar Yetişme döneminde bol su, hasat döneminde kuraklık gerekir Üretimde 1Güneydoğu Anadolu Bölgesir(En fazla ŞUrfa Çevresi) Gap ile birlikte tarımı hızla gelişmektedir 2Ege Bölgesi (kıyıdaki bütün çöküntü ovalarında), 3Akdeniz Bölgesi (başta Adana olmak üzere Hatay, İçel, Antalya Çevresi), Ayrıca Marmara Bölgesinde Balıkesir, Bursa ve Çanakkale çevresi ile Doğu Anadolu Bölgesinde etrafı dağlarla çevrili çukur alanlarda tarımı yapılır(Elazığ ve Iğdır çevresi)

ÇAY

Tropikal iklim bitkisidir Bol ve düzenli yağış ister Bulutlu gün sayısı fazla olmalıdır Kışlar ılık geçmelidir Yurdumuzda en iyi yetişme şartlarını Doğu Karadeniz Bölümünde bulmuştur Bugün Rize başta olmak üzere Ordu’dan Gürcistan sınırına kadar olan kıyı kesimde tarımı yapılmaktadır Yurdumuzda çay tarımı Cumhuriyetin ilanından sonra başlamıştır (1924) Çay tarımının tamamı Karadeniz bölgesindedir

HAŞHAŞ

Doğu Karadeniz kıyıları hariç bütün bölgelerimizde tarımı yapılabilir Ancak uyuşturucu elde edildiği için üretimi devlet kontrolündedir Bugün başta Afyon olmak üzere Kütahya, Uşak, Denizli, Burdur, Isparta, Konya çevresinde tarımı yapılır Gıda sanayisinde ve tıpta narkoz yapımında kullanılır Son yıllarda tütün bitkisine altarnatif bitki olsun diye Manisa'nın kırsal kesimlerinde (Gördes, Demirci, Kula ,Selendi gibi) haşhaş tarımına müsade edilimiştir

KETEN KENEVİR

Lifleri dokuma sanayisinde , ip ve halat yapımında kullanılır Yurdumuz üretiminin tamamına yakını Karadeniz Bölgesinden karşılanır Başta Kastamonu olmak üzere Samsun ,Amasya ve Çorum çevresinde tarımı yapılır Ege Bölgesinde ise kütahya çevresinde tarımı yapılmaktadırKenevirden uyuşturucu elde edildiğinden üretimi devlet kontrolündedir

YAĞ BİTKİLERİ

AYÇİÇEĞİ

İlk yetişme döneminde su , hasat döneminde kuraklık ister Bundan dolayı Doğu Karadeniz kıyıları hariç bütün bölgelerimizde sulama ile tarımı yapılır Üretimde 1 Marmara Bölgesi (Ergene Bölümü) 2 Karadeniz Bölgesi (Orta Karadeniz) 3 İç Anadolu Bölgesi’dir

***Son yıllarda Akdeniz ve Ege Bölgelerinde tarımı hızla gelişme göstermektedir Sebebi pamuk bitkisine göre daha az masraflı olmasıdır
ZEYTİN

Akdeniz iklim bitkisidir Ancak Akdeniz Bölgesinde tarımı fazla gelişmemiştir Daha fazla gelir getiren ürünlere öncelik tanınmasından dolayı Bugün üretimde 1 Ege Bölgesi (Kıyı Ege Bölümündeki ova ve kenarlarında- Manisa, Aydın, İzmir, Muğla , Denizli çevresi) 2 Marmara Bölgesi-Güney Marmara kıyıları (en kaliteli sofralık zeytin bu bölgeden Gemlik çevresinden elde edilir) 3 Akdeniz Bölgesi (Antalya çevresi en fazla)

Ayrıca Doğu Karadeniz’de Çoruh vadi oluğunda (Artvin) ve Goğu Anadolu Bölgesi’nde GAntep çevresinde tarımı yapılır

Zeytinin devirli üretim özelliğinden dolayı; üretim bir yıl fazla , bir yıl azdır

Dünya zeytin üretiminde İtalya , İspanya ve Yunanistan'dan sonra 4 sıradayız
SOYA FASULYESİ

Önceleri daha çok Doğu Karadeniz’de Ordu-Giresun çevresinde tarımı yapılırdı 1982 yılından sonra yağ sanayisinde kullanılmaya başlanılınca tarımı Akdeniz Bölgesinde hızla gelişmiştir Kısa sürede geliştiği için bölgede ikinci ürün olarak yetiştirilir Adana başta olmak üzere İçel, Hatay çevresinde tarımı gelişmiştir Türkiye üretiminin % 92 ‘sini Akdeniz Bölgesi karşılar

YER FISTIĞI

Akdeniz iklim şartlarında iyi yetişmektedir En fazla tarımı bu bölgede Adana çevresinde gelişmiştir(%91) Ayrıca GDoğu Anadolu Bölgesinin batısında, Ege Bölgesi’nde Muğla Manisa ve Aydın çevresi, G Marmara Bölümü’nde Balıkesir, Çanakkale çevresinde tarımı yapılır Çerez olarak tüketildiği gibi yağ da elde edilir

SUSAM

Sıcak iklim bitkisidir Yurdumuzda başta GDoğu Anadolu Bölgesi olmak üzere Akdeniz ve Ege Bölgelerinde tarımı yapılır Yağ elde edilir Ayrıca helva yapımında kullanılır

MEYVECİLİK

Üzüm

Kışın –4oºC ye kadar dayanabilir Bundan dolayı meyveler içinde yetişme alanı en geniş olanıdır Üzüm üretiminde başta Ege Bölgesi (Manisa, İzmir, Denizli ) gelir 2 GDoğu Anadolu Bölgesidir 3 İç Anadolu Bölgesidir

Dünya kuru üzüm üretimde birinciyiz ve ihracat yapmaktayız
ELMA

Üzümden sonra yetişme alanı en geniş olan meyvedir Bütün bölgelerimizde tarımı yapılabilir Niğde, Nevşehir, Amasya, Tokat, Kastamonu, Bursa, Burdur, Isparta, Antalya önemli elma üretim merkezlerimizdir
İNCİR

Akdeniz iklim bitkisidir Kış ılıklığı ister ve yaz kuraklığı ister En fazla tarımı Ege Bölgesi’nde gelişmiştir (Başta Aydın gelir) Üretimin %80 i bu bölgeden karşılanır Ayrıca Akdeniz Bölgesi, G Marmara ve GDoğu Anadolu Bölgesinin batısı ile Karadeniz kıyılarında (Doğu Karadeniz kıyıları hariç) tarımı yapılabilir Türkiye Dünya kuru incir üretiminde ilk sırada yer alır ve önemli ihracat ürünümüzdür

FINDIK

Anavatanı Türkiye’dir En iyi yetişme şartları Karadeniz iklim bölgesidir Yurdumuz üretiminin %90 ‘ını Karadeniz bölgesi karşılar En fazla Ordu- Giresun olmak üzere Karadeniz kıyılarında tarımı yapılmaktadır Ayrıca Marmara Bölgesinde Sakarya çevresinde tarımı yapılır

Türkiye dünya fındık üretiminde ve ihracatında ilk sırada yer alır (%60-70)
ANTEP FISTIĞI

En iyi yetişme şartlarını GDoğu Anadolu Bölgesinde bulmuştur (% 90) Başta ŞUrfa ve GAntep gelir Ayrıca Akdeniz ve Ege Bölgelerinde çitlembik ağaçlarının aşılanması ile de tarımı yapılabilmektedir Önemli ihracat ürünümüzdür
TURUNÇGİLLER (Narenciye) (Portakal , mandalina, limon , greyfurt ve turunç)

Tropikal iklim bitkisidir Yurdumuzda tarımı en fazla Akdeniz Bölgesinde gelişmiştir (%88) Antalya başta olmak üzere bütün Akdeniz kıyılarında tarımı yapılabilmektedir Ayrıca Ege Bölgesinde İzmir’e kadar olan güney kıyılarında, GMarmara Bölümünün soğuktan korunmuş kıyılarında, Doğu Karadeniz Bölümünde Rize çevresinde ve GDoğu Anadolu Bölgesinin batısında tarımı yapılmaktadır

*** Ege Bölgesinde kıyıdan 200 km içerilere kadar tarımı yapılabilmektedir Sebebi bölgede dağların kıyıya dik uzanması sonucu deniz etkisinin iç kesimlere kadar sokulabilmesidir

*** Doğu Karadeniz Bölümünde yetiştirilebilmesi kış ılıklığı ile ilgilidir
MUZ

Tropikal iklim bitkisidir Yurdumuzda Akdeniz Kıyılarında tarımı yapılabilmektedir Bugün tarımı daha çok Alanya – Anamur arasında gelişmiştir
KAYISI

Bütün bölgelerimizde tarımı yapılabilir En fazla tarımı DAnadolu Bölgesi’nde Malatya-Elazığ çevresinde gelişmiştir
BADEM

Kıraç arazilerde yetişebilmektedir Bütün bölgelerimizde tarımı yapılabilmektedir En fazla İç Anadolu Bölgesinde Niğde –Nevşehir çevresinde gelişmiştir
SEBZECİLİK

Sebzeler çok fazla su isterler Yurdumuzda sebze yetiştiriciliği en fazla Akdeniz Bölgesinde gelişmiştir Bu bölgeyi Ege ve Marmara Bölgeleri takip eder En az geliştiği bölgemiz DAnadolu bölgesidir Sebebi yaz mevsiminin çok kısa sürmesidir Ayrıca İç Anadolu Bölgesinde de sulama yetersizliğinden dolayı sebze tarımı gelişmemiştir

*** Sebze tarımı seracılık faaliyetleri ile Akdeniz ve Ege Bölgelerinde bütün yıl yapılabilmektedir Seracılığın buralarda gelişme sebepleri; kışların ılık geçmesi ve güneşli gün sayısının fazla olmasıdır
YUMRULU BİTKİLER

PATATES

Alüvyal ve kumlu topraklarda iyi yetişir Bütün bölgelerimizde tarımı yapılabilir En fazla tarımı İç Anadolu Bölgesinde gelişmiştir ( Nevşehir) Ayrıca Ödemiş-İzmir, Sakarya, Trabzon, Erzurum diğer önemli patates üretim merkezlerimizdir
SOĞAN-SARMISAK

Bütün bölgelerimizde tarımı yapılabilir Bursa –Karacabey önemli soğan üretim merkezi iken Kastamonu da sarmısakta önemli merkezimizdir Soğan-sarmısak tarımı bütün bölgelerimizde yapılabilir

İTHAL ETTİĞİMİZ TARIM ÜRÜNLERİ: Pirinç, kahve , kakao, muz, kivi, ananas, hindistan cevizi, hurmadır

ÖNEMLİ İHRACAT ÜRÜNLERİMİZ: Fındık, Antep fıstığı, pamuk , tütün, KÜzüm, Kİncir, KKayısı, haşhaş gibi

HAYVANCILIK

Tarımın bir kolu olan hayvancılık ; ekonomik değeri olan hayvanların yetiştirilmesi, çeşitli şekillerde yararlanılması ve pazarlanması olayıdır Kırsal kesimlerde hayvancılık tarımın sigortası durumundadır İklimdeki karasızlıkların tarımı olumsuz yönde etkilemesinden dolayı Tarım hayvancılık birbirini destekler Örnek : Şeker fabrikaları çevresinde besi hayvancılığının gelişmesi

Doğu Anadolu Bölgesinde iklim ve yer şekillerinin tarımsal faaliyetleri olumsuz etkilemesinden dolayı bölgede birinci ekonomik faaliyet hayvancılıktır

Türkiye hayvan varlığı fazla olan bir ülkedir Ancak hayvanlarımızın et, süt, yumurta, yapağı verimleri düşüktür
HAYVANCILIĞIMIZI GELİŞTİRMEK İÇİN;

Hayvan Soyları İyileştirilmeli (Islah edilmeli)

Yerli ırklar et-süt verimi yüksek olan ırklarla melezleştirilmeli veya iyi cins hayvan ithal ederek sayısını artırmalıyız İyi cins hayvan yetiştirmek amacıyla Cumhuriyetin ilk yıllarında çalışmalar başlatılmıştır İyi cins hayvan yetiştiren çiftliklere hara denir Örnek : Bursa-Karacabey, Eskişehir-Çifteler

Mera Hayvancılığı Yerine Ahır Hayvancılığı Geliştirilmeli

Mera hayvancılığı otlaklarda yapılan hayvancılık şeklidir Masrafsızdır Ancak verim düşüktür Bundan dolayı yem kullanımı fazla olan , fakat verimi yüksek olan ahır hayvancılığına önem verilmelidir

Otlaklar Korunmalı

Otlaklarımız tarımda makinalaşma ile sürekli olarak daralmaktadır Ayrıca otlaklarda aşırı otlatma sonucu otlaklar bozulmaktadır Bu olumsuzluklar sonucunda hayvanlarımız yeterince beslenememektedir Hayvancılığı geliştirmek için bu olumsuz durumlar önlenmeli

Yem üretimi artırılmalı

Erken kesim önlenmeli (süt kuzu-süt dana)

Salgın hastalıklarla mücadele edilmeli

Çiftçi eğitilmeli ve kredi desteği sağlanmalı

*** Türkiye’de genelde mera hayvancılığı gelişmiştir Bundan dolayı hayvancılımızın coğrafi dağılışında daha çok iklim etkilidir Ayrıca et ve süt üretimi de iklimin etkisi altındadır
HAYVANCILIĞIMIZIN COĞRAFİ DAĞILIŞI:

BÜYÜKBAŞ HAYVANCILIK: (Sığır, at, eşek, katır, deve)

İNEK

Büyük baş hayvanlar içinde en fazla sığır(inek, öküz ,dana, manda) yetiştiriciliği vardır Sığırlar içinde de en fazla inek yetiştirilmektedir Bütün bölgelerimizde inek yetiştiriciliği vardır Ama en fazla Karadeniz Bölgesinin kıyı kesimi ile Doğu Anadolu Bölgesinde Erzurum-Kars Bölümünde gelişmiştir Karadeniz Bölgesinde gelişmesi yağışların fazla olmasından dolayı çayırların fazla olmasıdır Erzurum-Kars bölümünde gelişmesi yaz yağışlarıyla oluşan gür ot ve çayırlıklardır İnek yetiştiriciliği ayrıca şeker fabrikaları çevresinde de gelişmiştir ŞPancarı küspesinin hayvan yemi olarak kullanılmasından dolayı
MANDA

Bol sulu bataklık ve göl kenarlarında beslenir Yurdumuzda başta Karadeniz Bölgesi kıyı kesimi olmak üzere GMarmara Bölümünde yetiştiriciliği yaygındır Et kalitesi düşük olduğundan yetiştiriciliği fazla gelişmemiştir

***Büyükbaş hayvancılık Doğu Bölgelerimizde mera hayancılığı şeklinde iken Batı Bölgelerimizde ahır hayvancılığı şeklindedir
KÜÇÜKBAŞ HAYVANCILIK

KOYUN

Bozkırların hayvanıdır Hafif dalgalı düzlüklerde iyi yetişir Türkiye’nin iklim şartları genelde koyun yetiştiriciliğine elverişlidir Düşük sıcaklık sebebiyle Doğu Anadolu Bölgesinin doğusunda yetiştiriciliği gelişmemiştir Ayrıca Doğu Karadeniz Bölümünün kıyı kesiminde yüksek nem ve gür çayırlardan dolayı koyun yetiştirilmez En fazla koyun yetiştiren bölgemiz İç Anadolu’dur Bozkırların geniş alan kaplamasından dolayı Doğu Anadolu Bölgesi (batısı) ve GDoğu Anadolu Bölgeleri de koyun yetiştiriciliği gelişmiştir

Koyun Türleri:

Kıvırcık: Soğuğa dayanıklı değildir Et verimi yüksektir Marmara ve Ege Bölgelerinde yetiştirilir

Dağlıç: Ege ve İç Batı Anadolu’da yetiştirilir

Karaman: Ege, İç, Doğu ve GDoğu Anadolu Bölgelerinde yetiştirilir

Sakız ve Merinos: GMarmara Bölümünde yetiştirilir Merinos yünü için yetiştirilmektedir
KIL KEÇİSİ

Dağlık bölgelerin hayvanıdır Ağaçların filizlerini yemek suretiyle beslenir Ormanlara zarar verdiği için sayılarının azaltılması yoluna gidilmektedir En fazla Akdeniz Bölgesi ile Doğu Anadolu Bölgelerinde yetiştirilir
TİFTİK KEÇİSİ (Ankara Keçisi)

Tiftiği için yetiştirilmektedir Yurdumuzda Ankara- Konya çevresi ile GDoğu Anadolu Bölgesinde Siirt çevresinde yetiştirilmektedir

***Sağılan ve kesilen hayvan sayısı az; üretilen süt ve et miktarı fazla ise orada Büyük baş hayvancılık (inek yetiştiriciliği) gelişmiştir Sağılan ve kesilen hayvan sayısı fazla iken ; üretilen et ve süt miktarı az ise Küçük baş hayvancılık gelişmiştir( Koyun yetişitiriciliği)
KÜMES HAYVANCILIĞI ( Tavuk , horoz, hindi, kaz, ördek,devekuşu)

Kümes hayvanları içinde en fazla yetiştirilen tavuktur Kümes hayvancılığı bütün bölgelerimizde yapılabilmektedir Ama en fazla Marmara ve Ege Bölgelerinde gelişmiştir İstanbul, İzmir, Manisa, Balıkesir, Ankara gibi büyük kentler çevresinde gelişmiştir

ARICILIK

Bal, bal mumu, polen ,arı sütü elde etmek için arıcılık bütün bölgelerimizde yapılabilmektedir En fazla Ege ve Doğu Anadolu Bölgelerinde gelişmiştir Muğla, Manisa,İzmir, Balıkesir,Çanakkale, Ağrı, Erzurum, Hakkari, Rize (Anzer yöresinin balları çok ünlüdür) ,Artvin , Ordu önemli bal üretim merkezlerimizdir

Türkiye değişik iklim bölgeleri ve coğrafyasından dolayı çok zengin ve çeşitli arı florasına sahiptir Bu özelliği nedeni ile Çin, ABD ve Meksika'dan sonra koloni varlığı açısından 35 milyon adet koloni ile dünyada 4 sırada yer almaktadır Türkiye'nin toplam bal üretimi 65000 tondur Bunun 4000 - 8000 tonu dış satıma gitmektedir Halen 38000 aile arıcılık yaparak, bal ve diğer arı ürünlerini üretmektedir Bu ailelerin 10000 adedi geçimini sadece arıcılıktan sağlamakta, diğer 28000 aile ise yan gelir olarak arı ürünleri üretmektedir

Ancak ülkede koloni başına ortalama bal verimi 15 - 17 kg civarında olup, arıcılıkta gelişmiş ülkelerdeki verimin 1 / 3' ü kadardır
İPEK BÖCEKÇİLİĞİ

İpek böceği yetiştirme ve kozasından ipek elde etme faaliyetidirDut yaprağı yemek suretiyle beslenir En fazla GMarmara’da gelişmiştir Bursa, Balıkesir, Bilecik çevresinde çok gelişmiştir İpekli dokumada ise Bursa-Gemlik-İstanbul gelişmiştir
BALIKÇILIK

Alabalık Çiftliği

Yurdumuzun etrafı denizlerle çevrili, birçok akarsu ve tatlı su gölümüz olmasına rağmen balıkçılık gelişmemiştir

Balıkçılığın Gelişmemesinin Sebepleri:

Denizlerimizin balık bakımından zengin olmaması

Açık deniz (Okyanus) balıkçılığının yapılmayışı

Taşıma ve depolama imkanlarının yetersizliği

Zararlı avlanma yöntemlerinin uygulanması (dinamit patlatma, trol avcılığı gibi)

Denizlerimizdeki kirlenmenin önlenememesi

Türkiye’de Balık Üretiminin Denizlere Göre Dağılışı:

1 Karadeniz % 67

2 Ege Denizi % 13

3 Marmara Denizi % 11

4 Akdeniz % 9

***Bodrum kıyılarında sünger avcılığı gelişmiştir

***Japonya ve Norveç’te balıkçılık çok gelişmiştir Sebepleri : Okyanus akıntılarının karşılaşım alanında olması, iklim ve yer şekillerinin tarımı olumsuz yönde etkilemesidir

ORMANCILIK

Türkiye, sıcaklık ve yağış koşulları bakımından ormanın yetişmesine genel olarak elverişlidir İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki bazı alanlar hariç, ülkemizin % 70'lik kısmının orman olması gerekir Fakat, bugün bu oran % 26 civarındadır Bu durum ormanlarımızın büyük bir kısmının yok edildiğini göstermektedir

Ülkemizde, şu anda orman dağılışındaki en önemli faktör yağış ve nemdir Yağış miktarı ile orman dağılımı arasında çok sıkı bir ilişki vardır Örneğin, Doğu Karadeniz kıyılarında yağış fazlalığından ormanlar çok iken, Güneydoğu Anadolu’da aşırı kuraklıktan dolayı ormanlar azdır

Türkiye’de ormanların coğrafi dağılışı (%)

Karadeniz Bölgesi 25

Akdeniz Bölgesi 24

Ege Bölgesi 17

Marmara Bölgesi 13

Doğu Anadolu Bölgesi 11

İç Anadolu Bölgesi 7

G Doğu Anadolu Bölgesi 3

Ülkemizdeki ormanların % 79'u kıyı bölgelerimizde toplanırken, %21'i iç bölgelerimizde toplanmıştır İç bölgelerdeki orman azlığının nedeni, sıcaklıkların ve yağışların yetersiz olmasıdır